به گزارش همشهری آنلاین، یک دیپلمات پیشین ایران درباره تحولات اخیر پیرامون موضوع‌های پادمانی میان ایران و آژانس گفت: مسائل موجود میان ایران و آژانس درباره مسائل پادمانی و حوزه «ان. پی. تی» است که جزوی از حوزه وظایف و مسئولیت‌های آژانس به‌حساب می‌آید و به مناقشه‌ای تبدیل شده که ازسوی دوطرف باید حل‌وفصل شود.
قاسم محبعلی افزود: طبیعتا با توجه به تعهدات ایران در قبال فعالیت‌های هسته‌ای‌اش، تهران باید با آژانس همکاری‌های لازم را داشته باشد؛ کمااینکه تاکنون نیز اینگونه بوده و این نهاد بین‌المللی نظارت‌های مستمری بر فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری‌اسلامی داشته است، اما نباید از نظر دور داشت که آژانس سازمانی است که زیرنظر سازمان ملل و شورای امنیت فعالیت می‌کند و به‌هرحال نفوذپذیر است.
وی ادامه داد: آژانس به‌عنوان سازمانی گزارشگر و بین‌الدولی، طبیعی است که همواره تحت‌تأثیر دولت‌هایی قرار می‌گیرد که نفوذ بیشتری در سازمان ملل دارند و از قدرت نفوذ افزون‌تری نسبت به سایر کشورها برخوردارند؛ بنابراین گزارش‌ها و جهت‌گیری‌های آژانس در مواجهه با فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران چندان دور از انتظار نیست.
محبعلی عنوان کرد: در نشست فصل گذشته شورای‌حکام شاهد بودیم که ۳۰ کشور به بیانیه ضدایرانی آژانس رأی مثبت دادند؛ موضوعی که بیش‌از هرچیز از گزارش‌های جهت‌گیرانه آژانس و نفوذ قدرت‌های غربی حکایت دارد. با توجه به این موضوع، معتقدم ایران و آژانس باید به‌صورت مجزا از بحث برجام نیز چالش‌های موجود میان خود را رفع کنند.
وی با بیان اینکه معتقدم گره زدن چالش‌های موجود میان ایران و آژانس به مباحث برجامی به پیچیده‌تر شدن وضعیت می‌انجامد، افزود: باید درنظر داشت که آژانس، همانند شورای امنیت سازمان ملل یا هر سازمان بین‌المللی دیگر، تحت‌تأثیر کشورهای قدرتمند است؛ کمااینکه کشورهایی مانند ژاپن یا کره‌جنوبی نیز درباره فعالیت‌های هسته‌ای خود، سال‌های زیادی با آژانس چالش داشتند که درنهایت به‌دلیل روابط سیاسی خوب با غربی‌ها، رفع و رجوع شد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل همچنین تأکید کرد: معتقدم مشکلاتی که در تعامل با آژانس وجود دارد، ریشه گرفته از نوع روابط ما با غربی‌هاست و نقش آنها در پیچیده‌تر شدن پرونده فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ما در آژانس انکارناپذیر است.
محبعلی عنوان کرد: رژیم صهیونیستی با طرح ادعاهایی علیه ایران و دادن اطلاعات ساختگی به آژانس، پرونده مسائل پادمانی ایران را پیچیده‌تر کرده و تا زمانی که این نهاد بین‌المللی تحت‌نفوذ کشورهای غربی است، نمی‌توان انتظار تغییر وضعیت در این حوزه را داشت.
وی همچنین با اشاره به گمانه‌زنی‌ها درباره تأثیر انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا بر مذاکرات لغو تحریم‌ها، گفت: گمان نمی‌کنم این موضوع تأثیر چندانی بر توقف رایزنی‌های برجامی داشته باشد. نظرسنجی‌ها حکایت از آن دارد که اگرچه بخش قابل‌توجهی از جامعه آمریکا به وضعیت روابط این کشور با چین و روسیه، آن‌هم از دریچه مسائل اقتصادی حساس است، اما اساسا مسائل سیاست‌خارجی، تأثیر محوری بر نظر رای‌دهندگان آمریکایی ندارد.
محبعلی اضافه کرد: معتقدم پیچیده‌تر شدن وضعیت مذاکرات برجامی بیش از هر چیز، از ۲ موضوع ناشی می‌شود؛ یکی تغییر شرایط در جنگ اوکراین و دیگری تحولات جاری در خاورمیانه و نقش‌آفرینی پررنگ رژیم‌صهیونیستی برای تأثیرگذاری منفی بر روند مذاکرات که به‌نظر می‌رسد تا حدودی نیز با موفقیت همراه بوده است.