به گزارش همشهری آنلاین به نقل از رویترز این نخستین بسیج نیروها در چنین ابعادی در روسیه از هنگام جنگ جهانی دوم و بزرگترین تشدید جنگ اوکراین از هنگام آغاز آن در ۲۴ فوریه (۵ اسفند) است.
پوتین در سخنرانی‌اش خطاب به ملت روسیه گفت: «اگر تمامیت ارضی کشور شما مورد تهدید قرار گیرد، اما از همه وسائل برای حفاظ از مردممان استفاده خواهیم کرد- من بلوف نمی‌زنم. سلاح‌های بسیاری برای پاسخ دادن به تهدیدها وجود دارند.»
اوکراین و متحدان غربی‌اش در پاسخ به اقدامات پوتین آن را نشانه‌ای از شکست کارزار روسیه در اوکراین شمردند و متحدان اوکراین قول حمایت بیشتر از دولت رئیس‌جمهور ولودیمیر زلنسکی را دادند.
وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که این بسیج نسبی با احضار ۳۰۰ هزار نیروی احتیاط با تجربه نظامی قبلی همراه خواهد بود.
گرچه روسیه در شماری از منازعه‌ها از جنگ جهانی دوم به بعد شرکت داشته است، این نخستین فراخوان نیروها در چنین ابعادی از آن هنگام است.
پوتین گفت این احضار بخشی از ۲ میلیون نیروی احتیاط نظامی برای دفاع از روسیه و قلمروهای آن است. او گفت غرب صلح را در اوکراین نمی‌خواهد.
پوتین گفت واشینگتن، لندن و بروکسل را به ترغیب کی‌یف به «انتقال عملیات نظامی به درون قلمروی ما» متهم کرد. اوکراین به طور گاهگاهی در طول جنگ با استفاده از سلاح‌های دوربردی که غرب در اختیارش گذاشته است، به اهدافی درون روسیه حمله کرده است.
پوتین همچنین با اشاره به موضوع نیروگاه هسته‌ای زاپوروژیا غرب را به «باجگیری هسته‌ای» متهم کرد. روسیه و اوکراین یکدیگر را متهم کرده‌اند با اقدامات جنگی ایمنی این نیروگاه را به خطر انداخته‌اند.
رئیس‌جمهور روسیه همچنین مقامات کشورهای ناتو را بیان سخنانی درباره «امکان‌پذیر و مجاز بودن استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی بر ضد روسیه» متهم کرد.
پوتین گفت: «می‌خواهم به شما یادآوری کنم که کشور ما نیز انواع ابزارهای جنگی را دارد و در برخی بخش‌ها این ابزارها مدرن‌تر از ابزارهای کشورهای ناتو هستند.»
برگزاری رفراندوم برای الحاق مناطق شرقی اوکراین
پوتین دوباره تاکید کرد که هدفش «آزاد کردن» منطقه دُنباس، منطقه صنعتی شرق اوکراین است و گفت اغلب مردم این منطقه نمی‌خواهند به «زیر یوغ» اوکراین بازگردند.
رهبران منطقه‌ای طرفدار روسیه روز سه‌شنبه در اقدامی ظاهرا هماهنگ‌شده اعلام کردند در فاصله ۲۳ تا ۲۷ سپتامبر (اول تا پنجم مهر) درا یالت‌های لوهانسک، دونتسک، خرسون و زاپوریژیا که در مجموع منطقه دُنباس را تشکیل می‌دهند و بخش‌هایی از آن تحت کنترل مسکو است، رفراندوم برای استقلال برگزار می‌شود. اوکراین و متحدان غربی‌اش همه بخش‌های اوکراین تحت کنترل نیروهای روسیه را مناطق به طور غیرقانونی اشغال‌شده می‌شمارند.
روسیه اکنون ۶۰ درصد ایالت دونتسک را در اختیار دارد و تقریبا همه ایالت لوهانسک را پس از پیشرفت‌های آهسته در طول ماه‌ها جنگ شدید تا ماه ژوئیه (تیر) به تصرف در آورد.
اما این دستاوردها پس از عقب‌رانده شدن نیروهای روسی از ایالت مجاور خارکف در این ماه و از دست رفتن خطوط تدارکاتی اصلی برای خطوط مقدم در دونتسک و لوهانسک در معرض تهدید قرار گرفته است.
واکنش‌های اپوزیسیون روسیه و کشورهای غربی
اپوزیسیون روسیه خواستار تظاهرات خیابانی بر ضد پوتین شده است و آلکسی ناوالنی، مشهورترین رهبر اپوزیسیون روسیه که در حال حاضر در زندان است، گفت پوتین شمار بیشتری از روس‌ها را برای جنگی شکست‌خورده به کام مرگ می‌فرستد.
وزیر دفاع روسیه سرگئی شویگو روز چهارشنبه گفت ۵۹۳۷ سرباز روسی از هنگام شروع جنگ کشته شده‌اند. اما آمریکا در ماه ژوئیه مدعی شد که شمار تخمینی تلفات روسیه حدود ۱۵۰۰۰ نفر است.
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان نیز در سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک گفت پوتین فقط هنگامی «جاه‌طلبی‌های امپریالیستی»اش را کنار خواهد گذاشت که بپذیرد توان بردن این جنگ را ندارد.
لهستان کشور همسایه اوکراین و روسیه نیز گفت روسیه می‌خواهد اوکراین را نابود کند و مرزهایش را تغییر دهد. ٰماتئوش موارویه‌تسکی، نخست‌وزیر لهستان گفت: «ما به همراه متحدانمان هر کاری را که بتوانیم انجام خواهیم دارد، بنابراین ناتو از اوکراین حمایت بیشتری خواهد کرد تا بتواند از خودش دفاع کند.»
بریجت برینک، سفیر آمریکا در اوکراین گفت روسیه با اعلام بسیج نیروها و برگزاری رفراندوم در مناطق اشغال‌شده ضعف خود را نشان داده است.
سخنرانی پوتین بر بازارهای جهانی هم اثر گذاشت که از هنگام شروع جنگ در اوکراین نوسانات شدیدی داشته است. یورو هفت دهم درصد در برابر دلار سقوط کرد، بازار سهام اروپایی با افتی شدید گشایش یافت و سرمایه‌گذاران برای خرید اوراق قرضه روی آوردن و در نتیجه بهره اوراق قرضه دولت آلمان و آمریکا افزایش یافت.
پوتین اقدامات روسیه در اوکراین را یک «عملیات ویژه نظامی» برای ریشه‌کنی ملی‌گرایان افراطی و «نازی‌زدایی»از این کشور می‌خواند. غرب می‌گوید این عملیات به قصد تصرف قلمرو و تلاش برای فتح مجدد کشوری است که با فروپاشی اتحاد شوروی در ۱۹۹۱ از قید و بند مسکو رها شد.
تا به حال، کشته شدن بیش از ۶۰۰۰ غیرنظامی در جنگ اوکراین ثبت شده است که اغلب آنها در گلوله‌باران‌ها و حملات هوایی بوده است- گرچه به گفته سازمان ملل شمار واقعی تلفات غیرنظامی بسیار بیشتر است. کی‌یف می‌گوید حدود ۹۰۰۰ پرسنل نظامی اوکراینی نیز کشته شده‌اند.