به گزارش همشهری آنلاین، سرویس مدارس همچنان در بلاتکلیفی مانده؛ نه خانواده‌ها از وضعیت تردد فرزندانشان راضی‌اند و نه رانندگان از نرخ‌های اعلام‌شده با روند افزایشی و کاهشی قیمت‌ها. پیمانکاران مدارس می‌گویند وضعیت کنونی بیشترین آسیب را به دانش‌آموزان مدارس دولتی وارد کرده؛ چرا که رانندگان با نرخنامه جدید شورای شهر تمایلی به ادامه همکاری ندارند و سرویس مدارس دولتی را واگذار کرده‌اند.
خانواده‌ها هم به‌دلیل اختلال در سامانه‌های حمل‌ونقل دانش‌آموزی نمی‌توانند سرویس رفت و برگشت فرزندانشان را ثبت کنند؛ هر چند که همین سرویس‌های فعال هم چندان مورد رضایت نیستند و به‌گفته آنها برنامه‌ریزی منظمی برای حمل‌ونقل دانش‌آموزان وجود ندارد. زمان تردد هم حدود ۳تا ۴برابر زمان اعلام شده در سامانه‌هاست؛ چراکه کمبود سرویس به‌دلیل انصراف رانندگان باعث شده دانش‌آموزان ساکن مناطق مختلف در یک سرویس گنجانده شوند.
این در حالی است که ابتدای مهر ثبت‌نام دانش‌آموزان در سامانه sns.tehranedu.ir انجام شده، اما حالا از خانواده‌ها خواسته شده که مراحل ثبت‌نامی را دوباره انجام دهند. در این‌باره هم خانواده‌ها می‌گویند که برخی مدارس نرخ‌های کاهش یافته را قبول ندارند و اعلام می‌کنند که باید براساس آنچه پیمانکاران قیمت داده‌اند، هزینه‌های سرویس مدارس پرداخت شود.
البته یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش روز گذشته در پاسخ به سؤالی درباره تداوم مشکلات سرویس مدارس عنوان کرد: «پیمانکاران تمکین نکرده و یکشنبه هفته گذشته در این‌باره جلسه برگزار شده است. البته وضعیت در شهر تهران اینگونه است و طبق گزارش مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران، تاکسیرانی ۴هزار تاکسی را در اختیار قرار داده که مشکل سرویس رفع شود.»
به‌گفته نوری، نرخ‌گذاری سرویس مدارس از سوی شورای شهر انجام و به آموزش و پرورش ابلاغ می‌شود: «سرویس یکی از دغدغه‌های ما شده و آن را گردن مدرسه می‌اندازند؛ درحالی‌که مدرسه باید کار تعلیم و تربیت را انجام دهد. انتظار داریم پیمانکاران هم آنچه منصفانه است از مردم بگیرند.»
این در حالی است که به‌گفته محمدرضا ولی‌زاده، رئیس اداره توسعه انجمن‌های اولیا و مربیان سراسر کشور به همشهری «در آخرین نرخنامه شورای شهر تهران، هزینه سرویس (مبدا و مقصد) تا ۱۵کیلومتر برای یک‌سال تحصیلی بین ۴.۵میلیون تا ۹میلیون تومان تعیین شده و از ۱۵کیلومتر به بالا هم توافقی است.» اما پیمانکاران می‌گویند با توجه به درصدهایی که نهادهای متولی از این قراردادها دارند و همچنین فاکتورهایی که در این نرخ‌گذاری لحاظ نشده، مبالغ اعلام شده به‌صرفه نیست.
این در حالی است که به گفته ولی‌زاده «براساس توافقات صورت گرفته قرار است درصدهایی که مدارس و آموزش و پرورش از سرویس مدارس دریافت می‌کردند، حذف شود و شهرداری هم احتمالا دریافت این درصد را حذف خواهد کرد. آنها به وزارت کشور درخواست داده‌اند تا سامانه سپند نهایی شود و در مناطقی که پیمانکار خدمات ارائه نمی‌دهد، خانواده‌ها از طریق این سامانه درخواست سرویس را ثبت کنند و سازمان تاکسیرانی، خودرو برای رفت‌وآمد دانش‌آموزان درنظر بگیرد.»
قیمت‌گذاری‌ها عادلانه نیست
«مسئول سرویس، پیمانکار است و مسئول اجرا هم راننده، اما نمی‌دانیم چرا ارگان‌ها هر کدام خواهان سهم از این فعالیت هستند. سال‌هاست که سرویس مدارس بدون تمام این شاخ‌وبرگ‌ها در حال انجام فعالیت بوده و کسی هم نارضایتی نداشته، اما حالا تصمیم‌گیران این حوزه آنقدر زیاد شده‌اند که راننده و پیمانکار دیگر تمایلی به ادامه کار ندارد.»
این صحبت‌های یکی از پیمانکاران سرویس مدرسه است. او در توضیح بیشتر درباره مشکلات این حوزه در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱به همشهری می‌گوید: «هر سال ۱۰تا ۱۵درصد افزایش نرخ درنظر می‌گرفتیم، اما امسال این مبلغ را شورای شهر اعلام کرد که مورد رضایت خانواده‌ها نبود و پس از اصلاح و کاهش، این راننده‌ها بودند که دیگر تمایلی به‌کار نداشتند.»
او تأکید می‌کند قیمت سرویس مدارس باید از سوی پیمانکاران با درنظر گرفتن فاکتورهای مختلف تعیین شود: «اعلام یک نرخ ثابت برای تمامی مناطق عادلانه نیست. هم‌اکنون قیمتی که برای منطقه یک و ۲۲اعلام شده یکسان است. فرعی تهرانپارس و تهران‌نو هم یک قیمت دارد. مناطق پرترافیک و کم‌ترافیک هم در همین وضعیت هستند. سال‌ها با درنظر گرفتن این شرایط، ما قیمت‌ها را اعلام می‌کردیم، هم خانواده‌ها راضی بودند و هم راننده. ما به‌دنبال جذب مشتری بودیم و قطعا قیمتی که اعلام می‌شود، خارج از توان خانواده‌ها نبود، اما حالا همه ناراضی هستند.»
این پیمانکار ادامه می‌دهد: «اگر پیمانکار ۱۰درصد و راننده هم ۹۰درصد از این قرارداد سهم ببرند، باز هم می‌شود یک کاری کرد، اما آموزش‌و پرورش، تاکسیرانی و مدرسه هم سهم دارند و سهم راننده کم می‌شود؛ به همین دلیل راضی به‌کار کردن با این مبالغ نیست.»
یکی دیگر از پیمانکاران هم در توضیح بیشتر به افزایش توافق مستقیم خانواده با راننده‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «با این وضعیت و با توجه به اینکه خانواده‌ها شماره تلفن رانندگان را از سال‌ها قبل دارند، اکنون به‌صورت شخصی توافق می‌کنند که می‌تواند مشکلاتی را برایشان به‌وجود بیاورد. شهرداری هم با راننده‌ها تماس می‌گیرد و آنها را جذب سیستم خودشان می‌کند. نزدیک به ۲دهه است که ما در این حوزه مشغول به فعالیت هستیم، اما شرایط به‌گونه‌ای پیش می‌رود که ما حذف شویم.»
او از تعیین‌تکلیف نشدن وضعیت قرارداد با پیمانکاران با گذشت ۲هفته از سال تحصیلی خبر می‌دهد و تأکید می‌کند: «قیمت سرویس مدارس را ۷میلیون و ۴۰۰هزار تومان برای مسیر ۱۵کیلومتری اعلام کرده‌اند، اما راننده‌ها با این قیمت، کار نمی‌کنند. به ما هم گفته‌اند که ثبت‌نام کنیم، اما هنوز نمی‌دانیم نرخ‌های تعیین شده برای مسیرهای مختلف به‌صرفه هست یا نه؟ می‌گویند قیمت‌ها را کاهش داده‌اند و شامل بیمه و مالیات هم نیست، اما همین گردش مالی در حساب‌های ما به‌دلیل پولی که خانواده واریز می‌کنند یا حقوقی که ما به رانندگان پرداخت می‌کنیم، قطعا مشمول مالیات است.»
البته به‌گفته او، این وضعیت در گذشته هم بوده و مشکلاتی را برای آنها به‌وجود آورده است: «بهمن سال ۹۸به‌دلیل کرونا مدارس تعطیل شد. در نهایت هم اعلام کردند که آموزش‌ها مجازی خواهد بود و سرویس مدارس را تعطیل کردیم. دولت آن زمان اعلام کرد حقوق اسفند رانندگان پرداخت شود و پول ۳ماه باقیمانده تا پایان سال تحصیلی را به خانواده‌ها برگردانیم. با توجه به اینکه این اعلام در اواخر سال بود، پرداخت حقوق اسفند به فروردین ۹۹رسید. ما آن سال به اداره مالیات اعلام کردیم که فعالیت‌مان متوقف شده، اما چون در فروردین گردش حساب داشتیم، ما را به فرار مالیاتی متهم کردند.»
او در پاسخ به این سؤال که پیش از راه‌اندازی سامانه‌های حمل‌ونقل دانش‌آموزی، نحوه قراردادها به چه صورت بوده، گفت: «در تمام این سال‌ها مدرسه واسط بود. خانواده‌ها با مدارس قرارداد می‌بستند و ما هم از مدارس پول می‌گرفتیم. سهم مدرسه هم از این قراردادها حدود ۵تا ۱۰درصد بود که ما پرداخت می‌کردیم. اما حالا وضعیتی به‌وجود آمده که همه سردرگم شده‌اند و خانواده‌ها بلاتکلیف و رانندگان بیکار مانده‌اند.»
پیمانکاران غیرمجاز هزینه اضافه گرفتند
با وجود این، براساس اعلام محمدرضا ولی‌زاده، رئیس اداره توسعه انجمن‌های اولیا و مربیان سراسر کشور، آموزش و پرورش طی روزهای اخیر بیشترین تلاش برای رفع این مشکل و رضایت خانواده‌ها و رانندگان را در دستورکار قرار داده است. او درباره وضعیت فعلی سرویس مدارس به همشهری می‌گوید: «از هفته گذشته مطابق نرخنامه شورای شهر، کاهش قیمت سرویس مدارس در سامانه شهر تهران بارگذاری شده است. خانواده‌ها از نرخ‌های جدید رضایت دارند، اما واسطه‌هایی وجود دارند که علاقه‌مند هستند هزینه این خدمات را افزایش بدهند؛ هر چند با اصرار فرمانداری و آموزش و پرورش، نرخنامه جدید ۱۴۰۱در حال اجراست. خانواده‌ها هم براساس قیمت‌های اعلام شده متعهد به پرداخت هزینه‌های سرویس مدارس فرزندانشان هستند.»
او در پاسخ به این سؤال که برخی مدارس نرخنامه‌های رسمی اعلام شده را قبول ندارند و خانواده‌ها را مجبور به پرداخت هزینه‌های بیشتر می‌کنند، عنوان می‌کند: «هم‌اکنون در سامانه sns.tehranedu.ir امکان ثبت اعتراض وجود دارد که به‌صورت آنلاین از سوی کارشناسان بازرسی آموزش و پرورش مشاهده و پس از بررسی‌های لازم با مدرسه و پیمانکار متخلف تماس گرفته می‌شود. مدیر یا مدرسه‌ای که به‌صورت شخصی اقدام به معرفی پیمانکار یا راننده به خانواده‌ها کنند، عمدتا در این‌باره قراردادی نمی‌بندند و همه‌چیز به‌صورت شفاهی است. این مسئله باعث می‌شود اگر سانحه یا اتفاقی رخ بدهد، تبعات زیادی متوجه خانواده‌ها شود و آنها به حق خودشان نخواهند رسید. البته اگر مدیری خانواده‌ها را به سمت همکاری با این پیمانکاران ترغیب کند، تخلف است و والدین می‌توانند با ثبت شکایت در سامانه در کوتاه‌ترین زمان به پاسخ خود برسند. درصورتی هم که اثبات شود مدیر مدرسه چنین تخلفی را انجام داده، با او برخورد می‌شود.»
به‌گفته این مسئول، تاکنون تنها پیمانکارهایی قیمت‌های بیشتر از نرخنامه دریافت کرده‌اند که پروانه فعالیت ندارند و غیرمجاز هستند: «پیمانکارانی که پروانه فعالیت از شهرداری دارند خودشان را ملزم به رعایت این نرخنامه می‌دانند. مدارس هم موظف هستند فهرست پیمانکاران مجاز را از آموزش و پرورش منطقه دریافت و به انجمن اولیا و مربیان منطقه معرفی کنند.»
حذف درصدها و کسورات از سرویس مدارس
نرخ‌ها ابتدا بیش از ۱۰میلیون اعلام شد و اکنون به کمتر از ۸میلیون تومان رسیده است. با این شرایط راننده‌ها تمایلی به ادامه همکاری ندارند و به همین دلیل ظرفیت سرویس‌ها کاهش یافته و خانواده‌ها را با مشکلاتی مواجه کرده است.
ولی‌زاده درباره چرایی این تغییرات و بروز این مشکلات می‌گوید: «در ابتدا موقعیت مدرسه روی نقشه به شکل دقیق تعیین نشده بود و گاهی چند کیلومتر فاصله وجود داشت. این موضوع باعث شد تا نرخ تعیین شده واقعی نباشد، اکنون مدیران مدارس با مراجعه به سامانه، موقعیت دقیق مدرسه را ثبت کردند و قیمت‌ها واقعی شده و کاهش پیدا کرده‌اند. همچنین درخواست ما هم این بوده که درصدهای دستگاه‌های ذیربط ازجمله آموزش و پرورش و مدارس حذف شود و تلاش بر این جهت باشد که سایر کسورات قانونی هم مشمول معافیت یا تخفیف شود.»
به‌گفته این مسئول در کل شهر تهران از مجموع ۴۵۰۰تا ۴۸۰۰مدرسه شاید ۵درصد از مدارس شهر تهران با سهم ۲درصد از سرویس مدارس، بالای یک تا ۲میلیون دریافت می‌کردند: «اما مدرسه بنگاه اقتصادی نیست و حمل‌ونقل دانش‌آموزی را نباید برعهده بگیرد؛ هر چند که در این سال‌ها درگیر تکالیفی شده که بابت آن حق‌الزحمه‌ای هم دریافت نمی‌کرد. ما درخواست کردیم که همان درصد کمی هم که در گذشته دریافت می‌شد، حذف شود. تاکسیرانی هم اعلام کرده از درصد خود چشم‌پوشی خواهد کرد. تلاش می‌کنیم با حذف درصدها و کسورات، نرخ تعدیل شود و هم پیمانکار و هم راننده رضایت بیشتری داشته باشند. از نگاه ما، رانندگان سرویس همیاران فرهنگی در کنار آموزش و پرورش و مدارس هستند و رضایت آنها هم برای ما مهم است.»
ولی‌زاده با بیان اینکه در شهر تهران حدود ۱۵۰شرکت پیمانکاری دارای پروانه در حال فعالیت هستند، از اختصاص ۳۰درصدی ناوگان حمل‌ونقل سازمان تاکسیرانی به سرویس مدارس هم خبر می‌دهد و تأکید می‌کند: «شهرداری قول داده درصورت نیاز به‌خودروهای بیشتر، از محل خودروهای تاکسی اینترنتی یا دیگر تاکسی‌های در اختیار این نیاز را برطرف کند.»
سامانه حمل‌ونقل دانش‌آموزی هوشمند است
خانواده‌ها معتقدند که سیاست‌های موجود به‌گونه‌ای است که آنها را مجبور به استفاده از سرویس می‌کند و حتی برنامه‌ریزی مناسبی هم در این‌باره وجود ندارد؛ به‌گونه‌ای که کمبود سرویس باعث شده که تردد دانش‌آموزان ۳تا ۴برابر زمان اعلام شده در سامانه انجام شود.
محمدرضا ولی‌زاده، رئیس اداره توسعه انجمن‌های اولیا و مربیان سراسر کشور در این‌باره به همشهری می‌گوید: «۲سامانه سپند و شهر تهران کاملا هوشمند هستند و دانش‌آموزان هم‌مسیر در یک سرویس گنجانده می‌شوند. زمان اعلام شده برای یک دانش‌آموز است، اما هر سرویس حداقل ۳تا ۴دانش‌آموز را در مسیرهای مختلف جابه‌جا می‌کند. خود خانواده‌ها به این مسئله واقف هستند.»
به‌گفته این مسئول هم‌اکنون مشکلات سامانه برطرف شده است: «نرخنامه شورای شهر اصلاح و بارگذاری شده است. درباره کاهش هزینه‌ها هم وزارت آموزش و پرورش و وزارت کشور تصمیم گرفتند برای حذف درصدهای خود در آینده تصمیماتشان را ابلاغ کنند. هم‌اکنون مسیر تا ۱۵کیلومتر برای یک‌سال با محاسبه منطقه شهری، منطقه طرح ترافیک و نوع خودرو بین ۴.۵میلیون تا ۹میلیون‌تومان تعیین شده و از ۱۵کیلومتر به بالا هم توافقی است که بین مدرسه، خانواده و پیمانکار صورت می‌گیرد. در این‌باره اگر کمک دیگری هم برای رضایت خانواده‌ها و رانندگان وجود داشته باشد، حتما درنظر گرفته خواهد شد.»