همشهری آنلاین - فاطمه عباسی: تصور اینکه جستجوی اتفاقی قدیمی به مصر راه نبرد تقریبا محال است؛ این بار هم مستندات استفاده از یک سرویس پیک و پست سازمان یافته برای انتشار اسناد مکتوب در مصر پیدا شده، جایی که فراعنه برای ارسال احکام خود به سراسر قلمرو خود، یعنی حدود ۲۴۰۰ قبل از میلاد از پست استفاده می‌کردند.
حضرت سلیمان هم نامه‌ای به ملکه سبا نوشت؛ همان نامه‌ای که «بسم الله الرحمن الرحیم»ش سوره نمل را مشهور کرد. پستچی این نامه هدهد بود؛ شاید بعد از آن بود که کبوتران نامه‌بر آموزش دیدند و یکی از سرویس‌های پستی قدیمی، سریع، مخفیانه و البته دوست داشتنی دنیا را تشکیل دادند.
- تصاویر جالب از شیوه کار اداره پست در گذشته | قایق‌ها و سه‌چرخه‌های اداره پست چه شکلی بودند؟
- تصویری نایاب و کمتر دیده شده از یک پستچی در دوره قاجار
نامه‌نگاری و تحویل آنها از طریق یک سیستم ارتباطی مشخص یکی از ویژگی‌های بسیاری از فرهنگ‌های قدیمی است؛ به گفته دائره‌المعارف تاریخ جهان، اگرچه روش نگارش نامه‌ها اغلب متفاوت بوده، اما بین‌النهرین، مصر، یونان، روم و اینکا همگی به پست سریع‌السیر مجهز بوده‌اند. حضرت محمد (ص) نیز نامه‌هایی را برای پادشاهان و سران ممالک هم عصر خود ارسال کرد.
با این حال مردم با کمک دوستان، بردگان، بازرگانان و مسافران نامه‌های شخصی خود را ارسال می‌کردند. باقی‌مانده این نامه‌ها به شکل لوح‌های گلی و طومارهای پاپیروس حاوی حجم بالایی از اطلاعات هستند؛ از قیمت کالاها و نوع حکومت‌داری گرفته تا آداب و رسوم ازدواج و جمعیت‌شناسی.
مشهورترین سیستم پستی در خاور نزدیک، انگاریون [انکاریون] ایرانی بود که در راه شاهی دارای نقاطی برای توقف برای پیک‌ها بود؛ موزه پست یا ارتباطات که در مرکز تهران قرار دارد جایی برای دیدن آثار چاپاری است. سالن تمبر این موزه هم بسیار دیدنی است، به خصوص برای کلکسیونرهای شیفته تمبر.
پست در زمان جنگ تحمیلی هم نقش موثری داشت. زمانی که تنها راه ارتباطی بین رزمنده‌های حاضر در خطوط نبرد و عزیزانشان در شهرهای مختلف، نوشتن نامه روی کاغذهای از پیش چاپ شده بود. این نامه‌ها چیزی بیش از نامه بودند؛ از انتظار برای آمدن پستچی گرفته تا مرور چندین باره چند خط دست نوشته تا یادگاری از شهیدی که دلتنگی‌اش را با خود به آخرت برد.
۱۷ مهر روز جهانی پست است؛ پستی که با ظهور اینترنت و امکان ارسال محتواهای سنگین و متنوع توسط یک ارسال الکترونیکی تا حدودی شوکه شد. حتی سرویس‌هایی مثل پی‌پال شکل گرفت تا راهی برای دوستی‌هایی نوشتاری باشد. اوایل رونق اینترنت، دیگر خبری از نامه‌های دست‌نویس و کارت پستال‌های مناسبتی نبود.
جای خالی کاغذها و و دستخط‌های آشنا خیلی‌ها را به وسوسه بازگشت به نامه‌نگاری سنتی انداخت، با این حال پست همچنان روشی راحت و نسبتا ارزان برای ارسال بسته‌های مختلف است؛ شاید تا روزی که فراگیر شدن پرینترهای سه بعدی حتی ارسال کالاها را نیز با تحول روبرو کنند.