همشهری آنلاین - شهاب مهدوی: بازگشت به سینما پس از ۶سال دوری؛ ۶سالی که به پیگیری سرنوشت اکران فیلم «کاناپه» و ساخت سریال ۸۷ متر سپری شد. کاناپه، همچنان از آمدن روی پرده ناکام ماند و ۸۷ متر هم دچار مشکلاتی شد و هنوز پخش نشده است. سریالی که قرار بود تابستان سال گذشته روی آنتن برود. حتی تیزرش هم پخش شد ولی در نهایت به‌دلیل اختلاف‌نظر میان عیاری و مدیران تلویزیون پخش نشد.
این داستان این سال‌های کیانوش عیاری است؛ یکی از مهم‌ترین فیلمسازان سینمای بعد از انقلاب و شاید بتوان گفت مستندترین چهره برآمده از سینمای آزاد دهه ۵۰ که در دهه ۶۰ درخشید و پس از آن به سختی توانست مسیر مورد علاقه‌اش را دنبال کند. کارگردانی که حالا در حال ساخت سیزدهمین فیلم بلند سینمایی‌اش است.
«ویلای ساحلی» که پیش از این رکر نام داشت، اینطور که رسانه‌ها درباره‌اش نوشته‌اند فیلمی شاد با حال و هوای آثار بیلی وایلدر است. فیلمی که در آخرین روز مرداد پروانه ساخت گرفت و در شهریور پیش‌تولیدش را سپری کرد و حالا در مرحله فیلمبرداری است. رضا عطاران، پژمان جمشیدی و ریما رامین‌فر ۳بازیگری هستند که مقابل دوربین کیانوش عیاری رفته‌اند.
پیش از این خبرهایی درباره احتمال حضور هدیه تهرانی و مهران مدیری در فیلم ویلای ساحلی منتشر شده بود. ظاهراً حضور این دو در فیلم تازه عیاری صرفاً در حد گمانه زنی‌ها و مذاکرات ابتدایی بود. فیلم جدید عیاری درباره مرد متمولی است که ویلای شمال خود را به‌دست باغبانش می‌سپارد و به خارج از کشور می‌رود. باغبان اما در نگهداری از این ویلا دچار بحران بزرگی می‌شود.
با گارد باز
کیانوش عیاری به‌عنوان سازنده تعدادی از متفاوت‌ترین فیلم‌های سینمای ایران در همه این سال‌ها و کارگردان فیلم‌هایی چون «شبح کژدم»، «بودن یا نبودن»، «بیدار شو آرزو» و «خانه پدری» و شهرتش به‌عنوان کارگردانی هنری ساز، هرگز گاردی مقابل سینمای تجاری نداشته است. کارگردانی که سال‌ها پیش در مصاحبه‌ای گفت: «کفه سنگین درهمه کشورها به سود فیلم‌هایی است که ماموریت اصلی آنها صرفا سرگرمی است. این جایگاه هرگز در زمره گناهان کبیره نیست.» حالا عیاری در حال ساخت فیلمی ظاهراً شاد با حضور رضا عطاران و پژمان جمشیدی است. فیلمی برای تماشاگر انبوه و اکران عمومی؛ بعد از ۲۵سال قرار است تماشاگران بسیار، جایگزین مخاطب خاص شوند.
این را هم در انتها باید گفت که آنچه ربع قرن میان فیلم‌های کیانوش عیاری و پرده بزرگ سینما فاصله انداخته، جز یکی دو مورد (مثل بیدار شو آرزو) انتخاب فیلمساز نبوده است. ویلای ساحلی که می‌گویند حال و هوای نزدیک به آثار بیلی وایلدر دارد، می‌تواند شیرینی شانس برای فتح گیشه هم باشد؛ گیشه‌ای که آخرین بار ۳۰سال پیش برای فیلمی از عیاری داغ شد. بعد از گذشت ۳ دهه این می‌تواند شروعی تازه برای کارگردانی باشد که منتقدان دوستش دارند و تماشاگران با چند فیلمش خاطره‌ها دارند.
اکران عمومی بعد از ربع قرن
«بودن یا نبودن» آخرین فیلم اکران شده کیانوش عیاری است؛ فیلمی که سال ۱۳۷۷ روی پرده سینماها آمد. در این سال‌ها عیاری فیلم‌های «سفره ایرانی» (۱۳۷۹)، «بیدار شو آرزو» (۱۳۸۳)، «خانه پدری» (۱۳۸۹) و «کاناپه» (۱۳۹۵) را کارگردانی کرده است که هیچ یک اکران عمومی نشده‌اند. (البته خانه پدری چند روزی روی پرده رفت) حال و هوای ویلای ساحلی که گفته می‌شود فیلمی مفرح است.
بازی چهره‌های پولسازی چون عطاران و جمشیدی و حضور رضا رخشان به‌عنوان تهیه کننده-که «هزارپا» پرتماشاگرترین فیلم سینمای ایران در این سال‌ها را در کارنامه دارد- همگی نشانه‌هایی هستند که از عزم راسخ عیاری در ساخت فیلمی برای اکران عمومی حکایت می‌کنند. ویلای ساحلی می‌تواند یکی از فیلم‌های کنجکاوی برانگیز جشنواره چهل و یکم فجر باشد و گزینه‌ای جذاب برای اکران ۱۴۰۲ تا بعد از ربع قرن دوباره فیلمی از کیانوش عیاری روی پرده سینماها برود.
کارگر دانی که خودش را تکرار نمی‌کند در دهه ۶۰ وقتی «آن سوی آتش» (۱۳۶۶) مورد توجه منتقدان و فستیوال‌های خارجی قرار گرفت، به‌نظر می‌رسید عیاری مسیر مطمئن سینمای جشنواره‌ای را ادامه دهد؛ او اما جای ادامه دادن سینمای آن سوی آتش، سراغ «روز باشکوه» (۱۳۶۷)رفت که یک کمدی شلوغ و پر بازیگر بود و بعد از آن هم ملودرام تجاری «دو نیمه سیب» (۱۳۷۰) را ساخت و دوستدارانش را حیرت زده کرد. بازسازی «دزد دوچرخه» دسیکا در «آبادانی ها» (۱۳۷۱) هم یک تغییر مسیر دیگر بود. عیاری در همه این سال‌ها مصرانه و اغلب به دشواری فیلم ساخته و جالب اینکه هرگز خودش را تکرار نکرده است.