به گزارش همشهری آنلاین، صادق ضیاییان رئیس مرکز پیش بینی سازمان هواشناسی در این باره گفت: پیش بینی ها نشان می دهد بارش های پاییزی کمتر از نرمال خواهد بود و تا الان هم بارش های خوبی نداشتیم و بسیار کم بوده است.
ضیاییان افزود: پیش بینی می شود که آبان کم بارشی را هم نسبت به بلند مدت داشته باشیم، البته کم بارشی به این معنا نیست که اصلا بارش نداشته باشیم بلکه به این معنا است که نسبت به آن میزانی که متوسط بلند مدت است بارش کمتری دریافت کنیم.
وی درباره متوسط بلند مدت باران در فصل پاییز گفت: معمولا ۲۵ درصد مجموع بارش یک سال را در پاییز دریافت می کنیم یعنی یک چهارم بارش های یک سال در پاییز رخ می دهد، متوسط بلند مدت بارش های پاییز حدود ۶۸ میلیمتر است و پیش بینی ما این است که امسال کمتر از این میزان خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
- سهم ناچیز ایران از آب‌های شیرین جهان | تأثیر تغییرات اقلیمی بر منابع آبی کشور
- ایجاد یک کانون فوق بحرانی گرد و غبار در ایران | نیاز به تسریع استفاده از خاکپوش‌های دوستدار محیط زیست
وی اظهار داشت: میزان بارشی که از ابتدای فصل پاییز تاکنون باید به طور متوسط در بلند مدت رخ می داد حدود ۴ میلیمتر است در حالی که در کشور به طور متوسط تاکنون ۸ دهم میلیمتر بارش داشتیم یعنی در این مدتی که از فصل پاییز گذشته باید حدود ۴ میلیمتر باران می بارید که فقط ۸ دهم میلیمتر باریده است که انتظار می رود این کم بارشی همچنان نسبت به بلند مدت ادامه داشته باشد اما امید داریم از نیمه دوم آذرماه بارش ها به تدریج به سمت نرمال پیش برود و آن چیزی که الان نقشه ها نشان می دهد بارش زمستانه به صورت نرمال خواهد بود.
رئیس مرکز پیش بینی سازمان هواشناسی تاکید کرد: دو سال متوالی کم بارشی داشتیم یعنی هم سال گذشته و هم سال قبل از آن که یک سال استثنایی و بسیار کم بارشی بود که امسال هم تداوم داشت و شرایط را برای منابع آبی دشوار کرد بنابراین حتی اگر بارش های زمستانه نرمالی هم داشته باشیم باز هم نمی توان انتظار داشت که کمبود این دو سال کم بارشی را جبران کند.
وی اظهار داشت: بهترین راه گذر از این مرحله مدیریت منابع آب، صرفه جویی به معنای عام هم در مصارف شهری و هم کشاورزی، مدیریت صحیح کشت و تغییر الگوی کشت است که تمام این مسائل می تواند دست به دست هم بدهد تا کاهش مصرف آب را داشته باشیم.
استفاده از منابع آبی با ظرفیت کشور متناسب نیست
همچنین یوسف خلج امیرحسینی کارشناس امور منابع آب درباره راه های برون رفت از شرایط بد آبی در کشور گفت: برنامه ریزی صحیح، مدیریت منابع آب، اصلاح الگوی مصرف و کشت های کم آب بر راهکارهایی برای برون رفت از شرایط کنونی منابع آبی است که بارها و بارها گفته شده اما به آنها عمل نمی شود، ما در مجموع در کشور از منابع آبی به خوبی استفاده نمی کنیم ، همچنان با روش غرقابی در کشاورزی آب را هدر می دهیم ، استفاده از کشت نامناسب با شرایط آب و هوایی و منابع آبی عامل دیگری است که بر پیکره نحیف منابع آبی ضربه وارد می کند، با وجود هشدارهای فراوان درباره نبود آب اما همچنان به دنبال کشت محصولات آب بری مانند یونجه یا هندوانه هستیم، در کنار تمام اینها از ایجاد شهرک های صنعتی در جاهایی که منابع آبی مناسب و کافی ندارند هم کوتاه نمی آییم.
توزیع نامناسب صنایع آب‌بر در کشور
خلج امیرحسینی افزود: از سوی دیگر توزیع نامناسب صنایع آب‌بر در کشور نیز معضلی شده است، مثلا می بینیم که کارخانه سیمان در جایی احداث می شود که بحران آب دارد، یا اینکه کارخانه های فولاد در جای جای کشور در حال شکل گیری هستند که ضربه محکمی بر پیکر منابع آبی وارد می کنند، به عنوان مثال احداث صنعت فولاد در استان یزد چه معنی دارد؟ استان یزدی که برای تامین آب شرب دچار مشکل است ایجاد کارخانه های آب بر را مصوب می کنند بعد از آن برای تامین نیاز آبی آن مجبور به انتقال آب از نقطه ای دیگر می شوند که این مساله موجب بروز تنش های اجتماعی در مبدا و مقصد و حتی مسیر خواهد شد، متاسفانه مکان یابی صنایع برنامه ریزی و توزیع درستی ندارد.
پیشی گرفتن ایران در مصرف آب از کشورهای پرآب
این کارشناس امور منابع آب درباره سرانه آب در کشور گفت: سرانه مصرف آب در کشور به رغم اینکه از نظر منابع آبی مشکل داریم اما از کشورهایی که در این زمینه هیچ مشکلی هم ندارند بسیار بیشتر است، آمارها نشان می دهد سرانه مصرف آب در ایران حدود ۱۶۰ تا ۱۷۰ متر مکعب است که در تهران گاهی به ۲۲۰ متر مکعب هم می رسد، این در حالی است که ایران کشوری با مشکل آبی است و بر روی کمربند خشک دنیا هم قرار گرفته و متوسط بارندگی آن زیر ۲۵۰ میلیمتر در سال است اما نسبت به کشورهای پر آب، مصرف آبی بیشتری دارد.
وی ادامه داد: به عنوان مثال کشور آلمان مشکلی از نظر بارندگی و منابع آبی ندارد اما مصرف آب در ایران از آن کشور بیشتر است، در آنجا شاید چون قیمت آب واقعی است همه رعایت می کنند اما کشور ما چون نفت دارد از این رو به تمام بخش های انرژی یارانه می دهد که این موجب مصرف بی ضابطه می شود، البته رساندن آب و یا انرژی به قیمت واقعی در کشور مشکلات خودش را دارد که باید مورد بررسی متنخصصان آن قرار گیرد.
دخالت ۲ عامل در بروز تنش آبی در کشور
خلج امیر حسینی درباره نقش تغییر اقلیم در روند فعلی منابع آبی گفت: در رسیدن به شرایط کنونی آبی هم عامل عدم مدیریت صحیح منابع و هم تغییر اقلیم نقش دارند در واقع این دو عامل دست به دست هم دادند تا کشور وارد تنش و بحران آبی شود، از سوی دیگر جمعیت نیز روز به روز رو به افزایش است، البته در این میان نباید اقلیم کشور را هم فراموش کنیم، زمانی که جمعیت کشور در قبل از انقلاب ۳۶ میلیون نفر بود هم شاهد بروز خشکسالی در مناطقی از کشور بودیم، حتی موجب نابودی برخی از روستاها و آبادی ها شد، این قانون طبیعت است اما الان مساله این است که حالا همان شرایط خشکی و کم بارشی همچنان وجود دارد اما جمعیت چند برابر شده یعنی جمعیت ۳۵ میلیونی به ۸۵ میلیون نفر رسیده که به همان نسبت مصرف آب و تامین مواد غذایی آن افزایش یافته است حال اگر نخواهیم رفتار درستی نسبت به منابع آبی خود داشته باشیم قطعا با مشکل کم آبی مواجه خواهیم شد.
وی اظهار داشت : با توسعه شهرنشینی الگوی زندگی و مصرف منابع آب هم تغییر کرده است، زمانی در روستاها افراد شاید هفته ای یکبار حمام می رفتند و آنهم در شرایط خزینه و یا با استفاده از آب یک لگن استحمام می کردند اما امروزه حداقل ۸۰ تا ۹۰ درصد مردم روزانه حمام می کنند و حتی روش حمام کردن هم تغییر کرده به طوری که از لحظه ای که وارد حمام می شویم تا زمان خارج شدن دوش آب باز است قطعا این روش در بلند مدت جواب نمی دهد و کشور را با چالش کم آبی مواجه می کند.
کارشناس امور منابع آب گفت: در بخش کشاورزی هم شرایط بسیار نامناسب است، جمعیت افزایش یافته و تامین غذای این جمعیت به منابع آبی وابسته است، از سوی دیگر کشاورزی گسترش یافته که در این رهگذر روش کشت تغییر کرده اما روش آبیاری همچنان سنتی مانده است، در گذشته با بیل و گاوآهن مساحت محدودی از زمین شخم زده می شد اما امروزه با استفاده از دستگاه های مکانیزه کشاورزی قادر به کاشت وسعت زیادی از مزارع شدیم؛ اما روش آبیاری ما همچنان قدیمی باقی مانده است که این روش مصرف آب را افزایش می دهد و موجب هدر رفت منابع آبی می‌شود.
خلج امیر حسینی تاکید کرد: باید در استفاده از منابع آبی همگام با شرایط کشور و میزان داشته های خود پیش برویم، باید به فرهنگ قدیمی خود که بر پایه صرفه جویی بود برگردیم تا کشور دچار خشکی و کم آبی بیشتر نشود چون تبعات اجتماعی زیادی از جمله مشکلات محیط زیستی مانند گرد و غبار ، خشک شدن تالاب ها و رودخانه ها و مهاجرت را به دنبال خواهد داشت.