نامزدها و فهرستهایی که احزاب در آستانه انتخابات ارائه کردهاند هیچ محبوبیتی از نظر اقبال مردمی یا توجه سیاستمداران ندارند. نخستوزیر کنونی به اتهام فساد مالی تحت بازجویی قضایی است و همین اتهام در کنار شکست سنگین در جنگ دو سال پیش با لبنان، چهره او را به شدت مخدوش کرده است. نامزدهای بالقوهای که برای جانشینی او مطرح هستند یا مانند تزیپی لیونی وزیر خارجه، کاریزما و تجربه ندارند و یا مانند بنیامین نتانیاهو و ایهود باراک، سابقه تیرهای دارند.
بحران رهبری اسرائیل همچنین تا حد زیادی از ساختار سیاسی این رژیم نشأت میگیرد. در این ساختار سیاسی، احزاب کوچکی که به مجلس راه مییابند نقش زیادی در تشکیل دولت ائتلافی پیدا میکنند.
ایهود اولمرت که اکنون بهعنوان نخستوزیر موقت رژیم صهیونیستی را اداره میکند، در آستانه محاکمه به اتهام فساد مالی قرار دارد. ایهود باراک وزیر دفاع و رهبر حزب کارگر و همچنین بنیامین نتانیاهو رهبر حزب لیکود هیچ کدام بهعنوان نخستوزیران سابق، از اعتبار لازم برای برد در انتخابات پیش رو برخوردار نیستند. پیشینه باراک به خاطر پیشنهادات صلح به فلسطینیان در سال 2000 در میان صهیونیستها تیره است و نتانیاهو هم بهدلیل اینکه از سال 1996 تا 1999 در مقام نخستوزیر کاری برای پیشبرد روند صلح نکردهاست، اقبالی ندارد.سومین نامزد بالقوه این انتخابات تزیپی لیونی وزیر خارجه این رژیم است که رهبری حزب میانه کادیما را بهعهده دارد. او یک تازهکار است که تجربهای هم در حوزه
حساسیت برانگیز امنیت در اسرائیل ندارد. او همچنین کاریزمایی برای این سمت ندارد.
بحران سیاسی اسرائیل چطور به این مرحله رسید؟ حزب کارگر که از سال 1948 تا 1977 رهبری دولت در اسرائیل را در دست داشتهاست اکنون بر لبه تیغ قرار دارد. هفته گذشته نظرسنجیها نشان داد که حزب کارگر در انتخابات آینده از پارلمان 120 عضوی اسرائیل تنها 12 کرسی خواهد داشت. در سال 2006 تعداد کرسیهای حزب کارگر 19 عدد بود. در سال 1951 حزب کارگر 45 کرسی و در سال 1969، 56 کرسی در کنست به دست آورد. در سالهای اخیر این حزب نوعی ریزش نیرو داشتهاست. از جمله این نیروها شیمون پرز است که به حزب کادیما رفته و یوسی بیلین که به کلی سیاست را کنار گذاشتهاست. آوراهام برگ هم که از اعضای دیرینه کنست (پارلمان اسرائیل ) بود چندی پیش به تجارت روی آورد. حزب لیکود اما به نوعی خود را بازسازی کردهاست.
این بازسازی با اضافهشدن موشه یالون رئیس سابق ستاد نیروهای مسلح اسرائیل و همچنین بنی بگین از وزرای سابق و پسر مناخم بگین بنیانگذار حزب لیکود و دن مریدور وزیر سابق دادگستری انجام شدهاست. اما نگاهی به فهرست انتخابی این حزب برای شرکت در انتخابات کنست نشان میدهد که اگر نتانیاهو نخستوزیر شود در مذاکره با فلسطینیان یا کشورهای عرب دچار مشکل جدی خواهد شد و از این ترکیب به هم ریخته هیچ سیاست روشنی بیرون نخواهد آمد.
کادیما هم که از نیروهای بریده هر دو حزب چپ و راست تشکیل شده، هیچ سیاست مطمئن و روشنی ارائه نمیکند و بدون شک نمیتواند دولت ائتلافی محکمی تشکیل دهد. حزب چپ مرتز بعد از به دست آوردن حمایت بعضی از روشنفکران برجسته اسرائیلی مانند آموس اوز، یهوشوا و دیوید گراسمن، بار دیگر به صدر اخبار بازگشته است. اما نظرسنجیها نشان میدهد که این حزب بزرگ شده بیشتر از 6 تا 7 درصد از آرا را به دست نخواهد آورد.
شرایط امروز اسرائیل با وضعیت 100 سال اول گسترش صهیونیسم بسیار متفاوت است. در آن روزها نوعی اطمینان ایدئولوژیک و یکصدایی و یک فکری وجود داشت. در آن زمان نیروهای آمادهای هم وجود داشتند. در جریان جنگهای سال 1948 و جنگ با اعراب، بن گورین با اطمینان و احساس پیروزی این رژیم را رهبری میکرد. اکنون اما اولمرت با شرایط شخصی و موقعیت سیاسی شکنندهای که بعد از جنگ لبنان شکنندهتر شدهاست، قدرت را در دست دارد. نفرات بعد از گورین هم با همه نواقصی که داشتند، از انگیزه ایدئولوژیک نیرومندی برخوردار بودند.
موشه شارت از حزب کارگر، لوی اشکل از حزب کارگر، گلدا میر از حزب کارگر، مناخم بگین از حزب لیکود هیچ کدام از جایگاه قدرت خود ثروت شخصی نیاندوختند. اتهامی که اکنون اولمرت به خاطر آن در آستانه محاکمه قرار دارد. حتی آریل شارون از حزب لیکود که در سال 2005 حزب کادیما را پایهگذاری کرد هم واقعا به کاری که میکرد اعتقاد داشت. اما رهبران کنونی اسرائیل از جنسی متفاوت هستند. اولمرت، نتانیاهو و باراک همگی سالها مشغول جمعآوری ثروت شخصی بودهاند و در این راه از ارتباطات کاریشان استفاده کردهاند.
در حقیقت این رهبران نماینده جامعه تغییر یافته کنونی اسرائیل هستند، جامعهای که از جمعگرایی به فردگرایی، از سوسیالیسم به سرمایهداری، از جوانگرایی به میانسالی تغییر شکل دادهاست. بحران رهبری اسرائیل همچنین تا حد زیادی از نظام انتخاباتی این رژیم نشأت میگیرد. در این نظام، احزاب کوچک کنست دولتهای ائتلافی ضعیف تشکیل میدهند که توانایی حکومت باثبات را ندارند. وضعیت کنونی و بحرانی اسرائیل مشکلی تازه در فهرست مشکلات پیش روی باراک اوباما بعد از ورود به کاخ سفید است.
لسآنجلس تایمز- 14 دسامبر 2008