به گزارش همشهری آنلاین، سی و نهمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در حالی امروز عصر به ایستگاه پایانی می رسد که به سیاق دوره‌های پیشین با حرف و حدیث‌ها، حواشی و اتفاقات قابل توجهی همراه بود. این جشنواره به عنوان یکی از معتبر و قدیمی‌ترین جشنواره‌های سینمایی کشور با مدیریت انجمن سینمای جوان ایران نقش مهمی در باز کردن درهای تازه به فضای حرفهای و تجربی سینمای ایران دارد.
جشنواره فیلم کوتاه تهران در این دوره نیز علی رغم فضای غبارآلود حاکم بر سینما و شایعاتی که مبنی بر تحریم آن شنیده می‌شد با استقبال و حضور هنرمندان و فیلمسازان مختلف برگزار و مسیر تازه‌ای را در سینمای حرفهای ایران آغاز کرد.
فارابی و سرمایه‌گذاری‌های جدید
سید مهدی جوادی مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی با حضور در این رویداد ضمن تماشای فیلم‌های بخش مسابقه در دیدار و گفت‌وگو با فیلمسازان کوتاه به نکات قابل تاملی اشاره کرد. مدیرعامل فارابی درباره حال و هوای برگزاری سی‌ونهمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران گفت: من برای اکران سه فیلم از آثار جشنواره بخش مسابقه داستانی در سالن اکران حضور داشتم که خوشبختانه استقبال خوبی را از جشنواره فیلم کوتاه تهران را شاهد بودم.
این حال و هوا من را هم به عنوان یک علاقمند به سینمای کوتاه و کسی که مسیر ورود به سینمای حرفهای را در این حوزه می‌دانم سر ذوق آورد. او با تاکید بر اینکه فیلم کوتاه به عنوان یک گونه مستقل و مهم در سینما دارای اهمیت است اما نمی‌توانیم نقش آن را به عنوان مجرایی موثر برای ورود فیلم سازان به عرصه تولیدات بلند سینمایی نادیده بگیریم از اعتبارنامه تامین هزینه تولید فیلم سینمایی ۳ نفر از منتخبین جشنواره خبر داد.
درویش و گلایه از توقیف ۱۰ ساله «رستاخیز»
احمدرضا درویش، کارگردانی که تاکنون ۲بار موفق به دریافت جایزه بهترین کارگردانی از جشنواره فیلم فجر برای فیلم‌های «دوئل» (۱۳۸۲) و «رستاخیز» (۱۳۹۲) شده است با حضور در نشست‌های آموزشی جشنواره سی و نهم فیلم کوتاه تهران موضوعات جالبی را مطرح کرد. این کارگردان باسابقه در بخشی از صحبت‌هایش گفت: اینکه گفته می‌شود سینمای ما صنعتی است، یک فریب ناخواسته است که ما هم دچارش هستیم. خود دست‌اندرکاران هم باورشان شده که در چنین قواره‌ای ظاهر می‌شوند.
دولت‌مردان هم در این موضوع دخیل هستند. آنها خیلی مایل هستند سینمای ایران را بزرگ‌تر از واقعیت خود نشان بدهند و از این واژه‌ها استفاده می‌کنند گویی با به‌کارگیری واژه صنعت ملی و بین‌المللی به آن جایگاه می‌دهند.
در این سال‌هایی که سینمای ما رشد و نمو داشته چنین توصیفاتی بیشتر از سوی سیاستمداران بیان شده تا جایگاه خود را بالا ببرند، این اما یک تعریف روشن نیست بلکه اغواگرانه است و ما هم به آن تن داده‌ایم. او در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره ساخت «رستاخیز» بیان کرد: تا وقتی وضع این فیلم مشخص نشود، درباره آن صحبت نمی‌کنم. گرچه قول‌هایی درباره این فیلم دادند اما این فیلم همچنان وضعیت نامشخصی دارد. دوستانی قبلا در جایگاهی بودند که نباید می‌بودند. آنها رفتند، دوستان جدید هم آرزوهایی درباره فیلم دارند ولی فقط آرزوست.
فیلم در پلتفرم‌های خارجی در حال عرضه است اما سؤال این است که چطور این مجوز صادر شده و تماشاگران خارجی می‌توانند فیلم را ببینند اما ایرانی‌ها روی پرده نه؟ طبق عهدی که با عوامل، خدای خودم و صاحب رستاخیز بستم، این فیلم را برای پرده سینما ساخته‌ام و تمام امکانات فیلم برای نمایش در سالن استاندارد جمعی است که این آرزوی من محقق نشده است. اما آرزوی اصلی من محقق شد؛ یعنی اینکه فیلم ساخته شد.
چرا نباید در جشنواره باشیم؟
یکی دیگر از جاذبه‌های جشنواره امسال حضور رسول صدرعاملی است که برای برگزاری کارگاهی با موضوع ژانر در سینما حضور داشت. او در کلاس خود به این موضوع اشاره کرده بود که با قصد و نیت خودم در این جشنواره حاضر شدم نباید فعالیت و کارهای هنری به‌خاطر مسائل دیگر اجتماعی و سیاسی تعطیل شود. مانند کار پزشک و پرستار که نباید تعطیل شود. برخی هم به من گفتند که به جشنواره نرو اما آمدم.
کارگردان فیلم‌های گل‌های داوودی و من، سال دوم دانشکده من، دختری با کفش‌های کتانی، هر شب تنهایی و شب در ادامه صحبت‌هایش گفت که باید صحبت‌های جوانان و نوجوانان را که به مسائلی انتقاد دارند را شنید و بغض‌ها و ناراحتی‌های آنها را درک کرد با آنها گفت‌وگو کرد. سینما و هنر باید با این مسائل و موضوعات ارتباط داشته باشد.
او گفت که جشنواره فیلم کوتاه تهران در ادامه مسیر سینما تأثیر خیلی مهمی داشته است. حیف است در جشنواره نباشیم. نمی‌دانم با چه منطقی برخی نخواستند در جشنواره باشند. اما منطق و دانش من می‌گوید که نباید جشنواره تعطیل شود و باید دیده شود و در آن حضور داشت. باید ضمن اینکه بین مردمی هستیم که با آنها زندگی می‌کنیم، حواسمان باشد که سینما حرفه سختی است که آن را انتخاب کردیم.
شلوغ‌ترین روز جشنواره فیلم کوتاه تهران
روز چهارم، روز پرحاشیه و پرکاری برای جشنواره فیلم کوتاه تهران بود. در این روز علاقمندان علاوه بر اینکه به تماشای فیلم‌های داستانی مسابقه سینمای ایران نشستند از نمایشگاه کتاب این رویداد هم دیدن کردند. در این نمایشگاه، کتاب‌های سینمایی با تخفیف‌های ویژه در اختیار مخاطبان حرفهای و علاقمندان سینما قرار گرفت.
نکته جالب توجه روز چهارم، ازدحام جمعیت برای ثبت آرای خود در بخش فیلم‌های داستانی بود، این بخشدر نهایت منجر به انتخاب بهترین فیلم از نگاه تماشاگران خواهد شد.
حضور چهره‌ها و مسئولان سینمایی از دیگر حواشی جذاب جشنواره امسال بود. محسن سوهانی مدیر شبکه رادیویی نمایش، محمدرضا فرجی مدیرکل توسعه فناوری، سینمایی، سمعی و بصری، محمد حمیدی مقدم مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، هاشم میرزاخانی مدیرعامل موسسه سینماشهر از جمله افرادی بودند که در این روز پا به پردیس ملت گذاشتند.
همچنین نشست‌های نقد و بررسی فیلم‌های داستانی سی و نهمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران نیز در ایام برگزاری این رویداد با اجرای میثم کریمی و محمدقاسمی با ایتقبال علاقمندان برگزار شد. این نشست‌ها با حضور منتقدانی چون محسن سوهانی، کمال پورکاوه، رضا آشفته، آنتونیا شرکا، فرزین محدث، امیرعباس صباغ، فاطمه ترکاشوند و... برگزار شده و از شبکه‌های تلویزیونی مختلف همچون دو، سه، چهار، افق و... به پخش می‌رسد.
پایانی بر جریان تقلید از سینمای فرهادی
یکی از مهم‌ترین بازتاب‌های جشنواره سی و نهم فیلم کوتاه تهران اظهارات فیلمسازان جوان و با استعدادی است که موفق شدند آثار خود را به جشنواره برسانند. پیمان مکری کارگردانی که با فیلم کوتاه «یک تن» در سی و نهمین جشنواره فیلم کوتاه تهران حضور دارد و در بخش بهترین بازیگری هم نامزد شده است، گفت: فیلمسازهای ما سعی می‌کنند ادای اصغر فرهادی و سعید روستایی را درآورند.
او که نخستین حضور خود در جشنواره فیلم کوتاه تهران را تجربه کرده درباره تنوع گونه‌ها (ژانرها) در ساخت آثار گفت: ژانر آثار از سوی جشنواره نمی‌تواند تعیین شود اما می‌توانند انتخاب کنند که تنوع ژانر باشد. متأسفانه فیلمسازهای ما همگی علاقه دارند اصغر فرهادی باشند یا سعید روستایی و همه سعی می‌کنند ادای آنها را درآورند.
حرفهای سینماگر ترکیه‌ای درباره سینمای ایران
یکی از بخش‌های پرهیاهو و شلوغ جشنواره فیلم کوتاه امسال بخش بین‌الملل بود که با ترافیک آثار رسیده به دبیرخانه از کشورهای مختلف جهان مواجه شد.
تحسین ایسبیلن سینماگر ترکیه‌ای که عضو هیأت داوران سی‌ونهمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران است روایت شنیدنی از کیفیت تولیدات سینمای ایران ارائه داد.
ایسبیلن گفت: من بیش از پنج نوبت در دوره‌های گذشته، در جشنواره فیلم کوتاه تهران حضور داشتم. هم به‌عنوان مهمان، هم به‌عنوان تهیه‌کننده و هم در قالب برگزاری کارگاه آموزشی با این جشنواره همکاری داشته‌ام. اولین برخورد من با سینمای کوتاه ایران زمانی بود که پروژه‌ای را درباره یکی از چهره‌های انقلابی ترکیه در دست تولید داشتیم و از ایران دعوت کردیم تا سعید نجاتی به همراه تیمش یعنی آرش روادل و مجید نجاتی به ترکیه آمدند و فیلم خیلی خوبی هم تهیه کردند.
این کارگردان و فیلمبردار ترکیه‌ای تأکید کرد: سینمای کوتاه ایران، نه فقط در کشور ایران که در تمام دنیا، سینمای بسیار مهمی است. فیلم‌های سینمای کوتاه شما مانند شعر می‌ماند. به‌خصوص فیلم‌هایی که با حمایت انجمن سینمای جوانان ایران تولید می‌شود.
ایسبیلن افزود: برای ما عجیب است که چرا سینمای شما، مدرک دکترا در حوزه‌های تخصصی اعطا نمی‌کند. من در سینمای دیگر کشورها ندیده‌ام که یکی از عوامل فنی یک فیلم بگوید بیایید «فیلم من» را تماشا کنید. وقتی به ایران آمدم، دیدم برخی می‌گویند بیا «فیلم من» را ببین و من احساس می‌کردم آنها کارگردان هستند. اما بعد متوجه می‌شدم که از عوامل فنی بوده‌اند. این نگاه برای من بسیار جذاب است.
تعدد و تنوع ژانر در جشنواره ۳۹ فیلم کوتاه
فارغ از همه اتفاقات رنگارنگ جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، یکی از مهم‌ترین ویژگی آثار راه‌یافته به این دوره از جشنواره گوناگونی و تنوع در ژانر بود. نکته‌ای که هم‌زمان با انتشار نام فیلم‌ها در رویداد امسال برای اهالی سینما کنجکاوی‌برانگیز شد. دبیر جشنواره سی و نهم د رآخرین اظهارات خود با تاکید بر این موضوع تاکید کرد: تنوع گونه در آثار این دوره، سبب شد تا بسته‌های فیلم در هر سانس، برای مخاطب مهیج‌تر شوند. قدرت ریسک بالاتر فیلمسازان در ورود به برخی مسائل اجتماعی و سیاسی، ازجمله مواردی است که در بسیاری از آثار این دوره، محسوس بود.
او در ادامه تاکید کرد: اصرار بر وجوه رئالیستی عناصر، از دیگر اقدامات خوبی بود که بلوغ حرفهای نویسندگان و فیلمسازان آثار کوتاه را نوید می‌دهددر پردازش این سوژه‌ها، اصرار بر وجوه رئالیستی آن عناصر، از دیگر اقدامات خوبی بود که بلوغ حرفهای نویسندگان و فیلمسازان آثار کوتاه را نوید می‌دهد. ضمن اینکه تعدد نام‌هایی که طی ۴ روز جشنواره، به‌عنوان آثار برتر از نگاه مخاطبان وجود داشت نشان داد که فیلم‌های بسیاری در این دوره، موفق به جذب نظر مثبت مخاطب شدند و این‌طور نبوده که چند فیلم محدود، در تمامی این روزها، به‌عنوان آثار پراقبال مطرح باشند.