به گزارش همشهری آنلاین، ساختمان‌های غیرمجاز بدون رعایت اصول شهرسازی و مباحث ایمنی ساخته می‌شوند و رشد قارچ‌گونه شاید بهترین تعبیر برای آنها باشد. بناهایی که یک‌شبه قد می‌کشند و به دلیل ناایمن‌بودن قابلیت سکونت ندارند. به‌هرحال افراد سودجو یا به عبارت دیگری زمین‌خواران همواره در کمین هستند تا به‌محض گل‌آلودشدن آب، برای خود ماهی بگیرند و از هر شرایطی برای ثروت‌اندوزی نامشروع استفاده کنند؛ اما مدیریت شهری عزم خود را برای مقابله با ساخت‌وسازهای غیرمجاز جزم کرده و تخریب و قلع‌وقمع انجام شده با دستور مقامات قضایی نشان می‌دهد شهرداری در این تصمیم مصمم است و به گفته مهدی عباسی، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران این مهم محقق نمی‌شود مگر با مطالبه و حمایت‌های مردمی.
شهر تهران در ادوار مختلف مدیریت شهری همواره آبستن پدیده ساخت‌وساز غیرمجاز بوده و هست؛ واقعیتی که علیرضا زاکانی، شهردار تهران دی‌ماه سال گذشته با حضور در چهلمین جلسه شورای شهر تهران و با بیان اینکه در چارچوب قوانین، با هر ساخت‌وساز غیرمجاز برخورد می‌شود، بر آن مهر تأیید زد. امروز تخریب‌های انجام‌شده در منطقه۱۸ (۱۲ ویلا و یک ساختمان ۶ طبقه که اسکلت آن در مدت ۲ روز بنا شده بود)، منطقه ۱۹ (تخریب بناهای غیرمجاز در بلوار شقایق)، منطقه ۵ (قلع‌وقمع ساخت‌وسازهای غیرمجاز مرادآباد) و ... سندی بر عملکرد مدیریت شهری در راستای مقابله با ساخت‌وساز غیرمجاز و زمین‌خواری است.
نگاه یکسان مدیریت شهری به مناطق
سرعت فرایند برخورد و قلع‌وقمع بناهای غیرمجاز در مناطق جنوبی، سبب ایجاد این شائبه شده که شهرداری تهران روی این مناطق تمرکز کرده و فضای ساخت‌وساز غیرمجاز در مناطق شمالی باز است، اما رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران با رد این موضوع گفت که مدیریت شهری با متخلفان مماشات نمی‌کند و نگاه یکسانی به مناطق تهران دارد و با ساخت‌وسازهای غیرمجاز در تمام مناطق برخورد می‌کند. ساخت‌وساز در محله گلاب‌دره مدتی است که به چالشی‌ترین موضوع شهری تهران تبدیل شده؛ اما هنوز در راستای تخریب بناهای غیرمجاز در این محله اقدامی انجام نشده است. مهدی عباسی با تأیید این مطلب گفت: «در سال‌های اخیر ساخت‌وسازهای متعددی در این محله انجام شده که قطعا نیاز است مدیریت شهری به موضوع ورود کند و با دستور مقامات قضایی بناهای ساخته‌شده تعیین تکلیف شوند. این موضوع باید در اولویت قرار گیرد و به‌عنوان نمایندگان مردم در پارلمان شهری، پیگیر آن خواهم بود.»
توجه به ابعاد اجتماعی
برخورد و مقابله با ساخت‌وسازهای غیرمجاز ابعاد اجتماعی دارد و ازاین‌رو باید این کار بااحتیاط و با رعایت برخی اصول انجام شود. آنطور که عباسی گفته: «سودجویان و فرصت‌طلبان برای جلوگیری از ضرر و زیان، سعی می‌کنند با انتشار ابعاد خاصی از فضای تخریب، احساسات عمومی را تحت‌تأثیر قرار دهند. زمین‌خواران در زمان تخریب با استخدام اراذل‌واوباش، بهره‌گرفتن از کودکان و زنان (اغلب اجاره‌ای هستند) و استفاده از شیوه مظلوم‌نمایی مفرط و... جریانی راه‌اندازی می‌کنند تا مانع کار مأموران شهرداری شوند. دیدن این صحنه‌ها سبب می‌شود همگان تصور کنند، شهرداری در حق شهروندان ظلم می‌کند و اطلاع ندارند که همین افراد از طریق تصرف زمین‌های مردم و شهر، میلیاردها تومان ثروت نامشروع به دست آورده و بناهای ناایمن و غیرقابل‌سکونت ساخته‌اند.»
اولویت‌های شهرداری در برخورد با متخلفان
مدیریت شهری برای برخورد با متخلفان (ساخت‌وسازهای غیرمجاز) چارچوبی تعیین کرده است تا این فرایند تسهیل و تسریع شود. عباسی به اولویت‌ها اشاره و عنوان کرد: «اولویت اول ساختمان‌های غیرمجاز در حال ساخت است. ساختمان‌های غیرمجازی که اخیرا ساخته شده‌اند در اولویت دوم قرار دارند و ساختمان‌های ناایمنی که سال‌ها از ساختشان می‌گذرد هم اولویت سوم هستند؛ اما این نکته که مدیریت شهری در این دوره اجازه ساخت‌وساز غیرمجاز نمی‌دهد، واضح و مبرهن است.»
فضا در گلاب‌دره آماده نیست
تخریب ساختمان‌های غیرمجاز، مطالبه شهروندان است و اگر این خواسته وجود نداشته باشد، شهرداری تهران در این حوزه موفق نخواهد بود. این یک فرضیه نیست؛ بلکه به گفته رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران، در موضوع تخریب و قلع‌وقمع ساختمان‌های غیرمجاز اصل است: «اگر جامعه نسبت به مسائل ساخت‌وساز غیرمجاز و ضرورت تخریب آنها، آگاه نباشد پخش تصویر از وظیفه ذاتی شهرداری تهران در شبکه‌های اجتماعی و معاند، آثار مخربی به بار می‌آورد و اگر این پدیده (ساخت‌وساز غیرمجاز) شکل گیرد، باید شاهد ساخت‌وساز تمام عرصه‌های آزاد شهر تهران توسط زمین‌خواران باشیم؛ بنابراین اطلاع‌رسانی، آگاهی‌بخشی، ایجاد مطالبه عمومی، آمادگی جامعه برای عملیات سوداگران (فرافکنی و شایعه‌پراکنی و...) مواردی هستند که اگر لحاظ شوند، قطعا هیچ ساختمان غیرمجازی در تهران ساخته نمی‌شود و تخریب ساختمان‌های غیرمجاز هم آسان‌تر می‌شود.» عباسی در پایان به وضعیت گلاب‌دره اشاره و عنوان کرد: «به نظر می‌رسد الان فضا در گلاب‌دره آماده نیست و ضرورت دارد تا مطالبه مردمی و اجتماعی و آگاهی‌بخشی عمومی در محله ایجاد شود تا شهرداری بتواند اقدام به تخریب ساختمان‌های غیرمجاز کند.»