همشهری آنلاین، علیالله سلیمی: چهبسا ممکن است برخی از این تصاویر و روایتهای برگرفته از وقایع دوران انقلاب اسلامی، با نیت سوء دشمنان نظام مقدس اسلامی برای ضربهزدن به درخت تنومند انقلاب اسلامی مورد استفاده قرار گیرد. یکی از این وقایع تاریخی دوران انقلاب اسلامی که ملت مسلمان و انقلابی ایران هیچگاه از یاد نخواهند برد، خارجکردن سرمایههای هنگفت ملی در پوشش ثروت شخصی خاندان پهلوی و اطرافیانشان هنگام فرار از کشور بود که حالا دشمنان نظام مقدس اسلامی با توسل به آن حافظه تاریخی، شایعاتی را برای این روزها ساخته و مدعی شدهاند مسئولان ارشد نظام در حال فرار از کشور هستند و طبعا سرمایههای ملی را هم دارند با خود از کشور خارج میکنند. این در حالی است که پوچ و بیریشه و اساسبودن چنین شایعاتی بر کسی پوشیده نیست و کم و کیف رواج شایعات اخیر و بازخوانی آن حافظه تاریخی مرتبط با این موضوع در این روزها خالی از لطف نیست.
لشکر نامرئی پشت رسانههای چندوجهی، از فیکنیوزها گرفته تا رسانههای مشهور جهان این روزها بیوقفه در حال تولید انواع خبرها و شایعاتی هستند که مخاطبان هدفمند خود در گوشهوکنار کشورمان را بمباران خبری میکنند و برای کمتر کسی از مخاطبان اغلب کنجکاو امکان راستیآزمایی همه این خبرها وجود دارد. این وضعیت حاد و بغرنج باعث شده بخشی قابلتوجهی از وقت و انرژی رسانههای داخل کشور که دلسوز نظام اسلامی و مردم هستند، صرف روشنگری در مقابل شایعات بیپایه و اساس شود.
از شایعات مطرح در روزهای اخیر، یکی هم مسئله فرار مسئولان نظام از کشور بود که چند رسانه آمریکایی و انگلیسی آن را کلید زدند. در بحبوحه حوادث اخیر، شبکه فاکسنیوز آمریکا خبر از فرار مسئولان نظام از کشور داد! همزمان نشریه انگلیسی دیلیاکسپرس هم گزارش کرد که روزانه ۵ پرواز چارتر، خانواده مقامات فراری را از ایران خارج کرده و به سمت اروپا میبرد. وقتی هیزم آتش توسط رسانههای یادشده فراهم شد، نقشآفرینان دیگر وارد میدان شدند و به آتش شایعات دمیدند.
۲ نماینده پارلمانهای انگلیس و کانادا از دولتهای خود خواستند به مقامات فراری!، اجازه اقامت و پناهندگی ندهند! سریعترین واکنش به این شایعات از سوی نورنیوز، رسانه نزدیک به شورایعالی امنیت ملی نشان داده شد که اعلام کرد رسانههای لندنی اسامی مسئولان ارشد در حال فرار از ایران را منتشر کنند!
نورنیوز نوشت: جعل اخباری چون خروج برخی مسئولان و خانوادههای آنها از کشور و تلاش آنها برای پناهندهشدن به سایر کشورها و تفسیر مدارای حافظان امنیت با معترضان به افزایش جسارت و شجاعت انقلابیون در برخورد با نیروهای امنیتی، همگی تلاشی نافرجام برای ایجاد دوقطبی در جامعه و تضعیف روحیه ملی است.
۳۸۴ عدد چمدان و صندوق
وقتی از جواهرات سلطنتی حرف میزنیم، فکر و ذهنمان میرود سمت ثروت افسانهای که با فرار محمدرضا و فرح پهلوی در دوران انقلاب اسلامی از کشور خارج شد. هنگام خروج محمدرضا و فرح پهلوی از ایران، بخش اعظمی از جواهرات سلطنتی توسط چمدانهای متعدد در کنار مبالغ هنگفتی ارز از کشور خارج شد.
در مقاله «معمای جواهرات سلطنتی پس از سقوط پهلوی اول» به قلم عباسقلی گلشائیان، وزیر دارایی محمدرضا شاه در ابتدا به تاریخچه و نحوه جمعآوری جواهرات سلطنتی اشاره میشود و در ادامه این وزیر دارایی مینویسد: «رئیسکل تشریفات دربار آغاز عملیات خروج شاه و همراهان را ۲۴دیماه۵۷ اعلام کرد. او دستور داد برچسبهای شناسایی چمدانها، بستهها و صندوقهای شاه که منقش به آرم دربار و سلطنتی بود، به درون کاخ نیاوران آورده شود تا تشریفات لازم و آخرین شناسایی درباره آنها صورت بگیرد. برچسبهای اختصاصی دربار اینک آماده شده بود تا به چمدانها و صندوقها الصاق شود. دستور پر کردن و بستن چمدانها و صندوقها در روز ۲۳دیماه ۱۳۵۷ با تأیید شاه و به دستور فرح صادر شد.
فرح دستور داد ۳۸۴عدد چمدان و صندوق بسته شود. یک تیم از افراد مورد تأیید فرح جمعآوری و بستهبندی همهگونه عتیقه، جواهرات و الماسهای گرانبها، ساعتهای تمامطلا و تاج و نیمتاجهای تمام زمرد را برعهده داشتند. این گنجینه از جواهرات و عتیقهجات در مکانهای امن کاخ نیاوران نگهداری میشد. بستهبندی و جمعآوری دلارهای آمریکایی که از ماهها قبل نقداً جمع شده بود، توسط بخش مالی دربار انجام شد. تاج شاهنشاهی با ۳۳۸۰قطعه الماس و ۵۰ قطعه زمرد، ۳۶۸حبه مروارید و با وزن ۲کیلو و ۸۰گرم و از نظر قیمت غیرقابل تخمین و تاج ملکه با ۱۶۴۶قطعه الماس و تعداد معتنابهی از جواهرات دیگر و طلا به ارزش دهها میلیون دلار بهعنوان بخش اندکی از جواهرات ربوده شده سلطنتی هستند. بستهبندی این گنجینهها سرعتی خاص میطلبید که باید درون چمدانها و صندوقها جای داده میشد. در جریان این بستهبندیها بسیاری از جواهرات توسط اعضای تیم بستهبندی دزدیده شد و هرگز ردپایی از آنها بهدست نیامد...»
جزیرهها و قصرهای افسانهای
در زمان حکومت خاندان پهلوی، بخش قابلتوجهی از ثروت کشور به نام و برای این خاندان شده بود که بعدها هم به نوعی از دسترس ملت ایران خارج شد. براساس اسناد و مدارک تاریخی، علاوه بر قصرها و باغهایی که مستقیما به نام محمدرضا پهلوی و خاندان وی درآمده بود، شاه خارج از کشور هم املاک بسیاری داشت که میتوان به گرانترین خانه و پارک در حومه لندن، قصر و باغهای «استیل مانس» که ملکه الیزابت دوم در آنجا متولد شد، اشاره کرد. همچنین گرانترین باغ و ساختمان در ناپل (ایتالیا) متعلق به او بود. شاه در کاپری یک باغ بزرگ و ویلایی مجلل داشت. همچنین قصر مجللی هم در سنتموریس داشت که زمستانها را در آنجا میگذراند بهنحوی که سنتموریس سوئیس در بین دیپلماتهای خارجی به پایتخت زمستانی ایران معروف بود!
شاه در سال۱۳۵۰ یک جزیره در اسپانیا به مبلغ ۷۰۰میلیون دلار خریداری کرد و در مرکز جزیره یک ساختمان مدرن ساخت و اطراف آن را با دیوارهای مرتفع به سبک قرون وسطی محصور کرد و بقیه اراضی را هم به قطعات چند هزار متری تقسیم کرد و به سران نظامی و رجال سیاسی فروخت. طبق نوشته روزنامه «دیلیاکسپرس» چاپ لندن مورخ ۲۸ مارس ۱۹۷۸ شاه یک ملک بزرگ هم در منطقه کوههای راکی آمریکا به قیمت یک میلیون پوند انگلیس خریده بود. میزان ثروت و داراییهای شاه مخلوع در خارج از کشور به حدی بود که تنها اشرف پهلوی، خواهر وی در نوروز سال۵۳ در یک قمارخانه در شهر کن در یک شب ۱۵میلیون فرانک باخت!
ثروتی که اشرف با خود برد
اشتیاق زیاد خاندان پهلوی به پول و ثروت و اینکه اموال و ثروت ملی را بهنام خود کرده و به نوعی از کشور خارج کنند، در بین اعضای این خاندان به نوعی موروثی بود. از جمله، اشرف پهلوی هم مانند پدرش رضاخان، اشتهای سیریناپذیری برای بهدستآوردن ملک و ثروت داشت و البته خارجکردن آنها از کشور که در آن خاندان به شکلی بدیهی بود.
خواهر دوقلوی شاه، هنگام فرار از ایران، میلیونها دلار از اموالی را که غارت کرده بود، به خارج از کشور انتقال داد. خانه شماره ۲۹ خیابان «بیکمن»، یکی از خانههای مجللی بود که اشرف پهلوی با استفاده از ثروتی که به آن اشاره شد، خریداری کرد. این خانه، یکی از مجللترین و گرانقیمتترین خانههای منطقه «منهتن» در نیویورک است. با این حال، نباید فراموش کرد که خانه مجلل شماره۲۹، تنها یکی از دهها منزل اختصاصی اشرف در سراسر دنیاست.
او در بهترین نقاط جهان، از جنوب فرانسه تا جزایر قناری، صاحب ملک و زمین بود. ثروتی که از چپاول اموال مردم ایران بهدست آمد، هزینههای خوشگذرانی دختر رضاخان میرپنج در اروپا و آمریکا را طی سالها تأمین کرد. پس از مرگ اشرف در مونت کارلو، جایی در موناکو، کشوری کوچک و زیبا در جنوب فرانسه، موضوع تصاحب اموال بهجامانده از او، به خبر داغ برخی رسانههای غربی تبدیل شده است. اموالی که خانه مجلل شماره۲۹ در «منهتن» نیویورک، با ارزشی بالغ بر ۴۹ میلیون دلار، یکی از آنهاست.
این خانه در سال ۱۹۳۴، توسط «ویلیام پالی»، معمار معروف آمریکایی بنا شدهاست و پیش از سکونت اشرف پهلوی در آن، «ویلیام اس. پیلی»، مالک شبکه سی. بی. اس آمریکا و «آلبرت لستر»، یکی از پیشگامان بهداشت و درمان عمومی در آمریکا، ساکن آن بودهاند. اشرف پهلوی این خانه را در سال ۱۹۷۵ میلادی (۱۳۵۴ ه. ش) خریداری کرد، ۳ سال پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و زمانی که سودای ریاست مجمع عمومی سازمان ملل را در سر داشت؛ آرزویی که آن را با خود به گور برد. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و فرار اشرف پهلوی به خارج از کشور، خانه مجلل شماره۲۹، با ۳ واحد دوبلکس، هر کدام شامل ۸ اتاق خواب و در مجموع ۱۱ حمام و سرویس بهداشتی، به محل سکونت اشرف در آمریکا تبدیل شد، اما ظاهرا این خانه مجلل، برای کسی که بیش از ۳ دهه، اموال مردم ایران را غارت کرده بود، کافی بهنظر نمیرسید. به همین دلیل، در سال۱۹۸۰ میلادی(۱۳۵۹ ه. ش) خانه مجاور این منزل، یعنی خانه شماره۳۱ که متعلق به «تام جونز»، خواننده معروف ولزی بود، توسط اشرف خریداری و ورودی آنها به هم متصل شد. اشرف تا سال۱۹۹۲ میلادی(۱۳۷۱ ه. ش)، مالکیت هر دو منزل را در اختیار داشت، اما در این سال، خانه دوم را به دولت تونس فروخت. مدتی بعد و ظاهرا در پی تصمیم اشرف برای اقامت در اروپا، او تصمیم گرفت این خانه را بفروشد و این کار را به مشاوران املاک منطقه منهتن سپرد.
منابع:
۱-کتاب «ایران بین دو انقلاب»؛ یرواند آبراهامیان
۲-مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
۳-روزنامه جامجم
۴-خبرگزاری مهر
۵-خبرگزاری فارس
فهرست ثروت ملی خارج شده
«یرواند آبراهامیان» از تاریخنگاران برجسته ارمنی- آمریکایی در کتاب «ایران بین دو انقلاب» به مقاله روزنامه «نیویورکتایمز» درباره بنیاد پهلوی اشاره کرده و آورده است: «به نوشته نیویورکتایمز، در پس ظاهر فعالیتهای خیریه، این بنیاد به ۳ منظور بهکار میرفت: بهعنوان منبعی از درآمد برای خاندان سلطنتی، بهعنوان ابزاری برای اعمال نفوذ در بخشهای مهم اقتصاد و بهعنوان مجرای پاداش به حامیان رژیم.» این استاد دانشگاه آمریکایی همچنین درباره اموال بهغارت رفته توسط نزدیکان محمدرضا پهلوی و دربار سلطنتی با استناد به آمار بانک مرکزی در آغازین روزهای انقلاب اسلامی مینویسد: «بانک مرکزی ایران لیستی را از ۱۷۷نفر از اشخاص برجسته (رژیم پهلوی) منتشر کرد که جمعا حدود ۲میلیارد دلار را به خارج از این کشور منتقل کرده بودند. برخی از مهمترین افراد در بین آنها بدین شرح است: جعفر شریف امامی حدود ۳۱میلیون دلار، غلامعلی اویسی ۱۵میلیون دلار، نمازی ۹میلیون دلار، ناصر مقدم ۲میلیون دلار، شهردار وقت تهران ۶میلیون دلار، وزیر وقت بهداشت ۷میلیون دلار و مدیر شرکت ملی نفت ایران بیش از ۶۰میلیون دلار.» روزنامه نیویورکتایمز هم در تاریخ دهم ژانویه۱۹۷۹، با استناد بهگفته منابع بانکی جهانی نوشت که مبلغی بین ۲ تا ۴ میلیارد دلار تنها در طول این ۲ سال آخر (۱۳۵۶ و ۱۳۵۷) از سوی خانواده سلطنتی ایران به آمریکا منتقل شده است. همچنین در سال۱۳۹۱ روزنامه «فایننشالتایمز» به مناسبت بیداری اسلامی در کشورهای عربی میزان داراییهای خارجشده توسط محمدرضا پهلوی را به این شرح اعلام کرد: «محمدرضا پهلوی، شاه مخلوع ایران ۳۵ میلیارد دلار دارایی از ایران خارج کرده است.»