به گزارش همشهری آنلاین، با هدف تسهیل ارائه خدمات به متقاضیان ارز، جلوگیری از اتلاف وقت متقاضیان خرید ارز و در راستای جلوگیری از ایجاد تقاضای کاذب و واسطه‌گری‌های ارزی، سامانه برخط بازار متشکل ارزی با آدرس اینترنتی (https://my.ice.ir/) از امروز آغاز به کار کرد.
در این زمینه از امروز ۱۴۰۱/۰۸/۱۴ صرافی‌های عضو بازار متشکل معاملات ارزی، باید متقاضیانی را که از طریق سامانه برخط بازار غیر متشکل معاملات ارزی به نشانی my.ice.ir معرفی شده‌اند در اولویت فروش ارز قرار داده و متعهد به ارائه خدمت در زمان مقرر باشند.
بانک مرکزی بر اساس این بخشنامه، همه صرافی‌های عضو بازار متشکل ارزی را همچنین موظف کرد تا سایر مراجعان حضوری را جهت خرید ارز، به سامانه مذکور راهنمایی کنند.
سامانه برخط بازار متشکل ارز ایران به منظور تسهیل فرآیند خرید ارز اشخاص حقیقی و صرفه جویی در وقت متقاضیان، طراحی شده است و متقاضیان خرید ارز پس از ورود به سامانه، اطلاعات هویتی و درخواست خرید خود را ثبت می کند.
در صورت احراز صلاحیت برای خرید ارز براساس مقررات بانک مرکزی، سامانه فهرستی از نزدیکترین شرکت‌های صرافی را نمایش داده و پس از انتخاب یک صرافی توسط متقاضی، اطلاعات درخواست برای صرافی منتخب ارسال می‌شود و در صورت تایید صرافی، پیامکی حاوی اطلاعات صرافی و تاریخ و ساعت برای مراجعه متقاضی ارسال می‌شود.
در این صورت، متقاضی می‌تواند با به همراه داشتن کارت ملی در زمان تعیین شده به صرافی مراجعه و ارز مورد نیاز خود را خریداری کند.
براساس اطلاعیه بازار متشکل ارزی در حال حاضر فقط امکان درخواست ارز مسافرتی و سایر از طریق این سامانه فراهم شده است اما در آینده نزدیک با همکاری بانک مرکزی و سایر نهادهای مربوط امکان درخواست ارز برای سایر مصارف مطابق مقررات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از طریق این سامانه فراهم خواهد شد.
این سامانه روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۶:۳۰ و روزهای پنجشنبه از ساعت ۸:۰۰۰ تا ۱۶:۰۰ پاسخگوی متقاضیان خواهد بود.
سودجویی دلالان ارزی
اختصاص سهمیه ارز مسافرتی موجب شده است عده‌ای سودجو با اجاره کارت ملی افراد سهمیه ۲۰۰۰ دلار سالانه ارز آنها را با نرخ توافقی خریداری کنند و با فروش در بازار آزاد (غیر رسمی) سود کلانی به جیب بزنند.
بسیاری از سودجویان و دلالان ارزی روزانه چندین کارت ملی را اجاره می‌کردند و با حضور صاحبانشان و پرداخت مبلغی ناچیز به آنها، سهمیه ارز این افراد که عموما از اقشار ضعیف جامعه هستند را خریداری کنند و سودهای بادآورده و کلانی به جیب بزنند.
البته این شیوه عملکرد دلالان مخاطراتی هم برای صاحبان کارت ملی داشت، از طرفی افرادی که برای خرید این ارز از سوی دلال‌ها معرفی می‌شوند، به اجبار کد ملی، کارت بانکی، شماره حساب و بعضا رمز کارت بانکی خود را در اختیار دلالان ارزی قرار می‌دهند که ممکن است در روزهای بعد سوء استفاده‌های گسترده‌ای از این اطلاعات افراد از سوی دلالان ارزی انجام شود.
این در حالی است که به گفته برخی از مقامات، کسانی که اقدام به خرید ارز مسافرتی می‌کنند به واسطه ثبت یک مسافرت خارجی و خرید ۲ هزار دلار جزو دهک‌های پردرآمد محسوب می‌شدند و ممکن است یارانه آنها در آینده قطع شود.
البته پیش‌بینی می‌شود با اجرای فروش ارز از طریق سامانه برخط بازار متشکل ارزی، تقاضای کاذب خرید ارز حذف شود اما به هر حال ضرورت دارد دولت و بانک مرکزی برای حل این معضل چاره‌ای بیندیشد که در این‌باره می‌توان به اعمال مالیات بر سود حاصل از خرید و فروش ارز به عنوان مالیات بر عایدی سرمایه اختصاص یابد (به عنوان مالیات سوداگری یا مالیات درآمدهای اتفاقی).
احتمال حذف یارانه کمک‌معیشتی خریداران ارز با کارت ملی
پیش از این یک کارشناس اقتصادی گفته بود: ماهیت کالایی ارز باید تعریف شود، لزوما هر شهروندی مصرف‌کننده و متقاضی ارز نیست و در این روند پرداخت ارز به هر کد ملی زمینه این را به وجود می‌آورد تا افرادی متولد شوند که سپر انسانی اخلالگران بازار ارز هستند.
به گفته میثم مهرپور، مدل پرداخت ارز به نرخ توافقی برای هر کد ملی در نهایت سبب می‌شود تا اسکناس به دست متقاضی واقعی نرسد و طبیعتا زمینه اخلال در بازار مهیا شود و میلیاردها دلار از منابع ارزی کشور در این سال‌ها به این شیوه هدر رفته است
وی در تشریح مخاطرات موجود برای افرادی که برای خرید ارز به نرخ توافقی به دلال‌ها اعتماد می‌کنند، اما خود متقاضی واقعی نرخ ارز نیستند، بیان کرد: ممکن است بسیاری از افرادی که کد ملی خود را در اختیار اخلاگران بازار ارز قرار می‌دهند، برای سود اندک این کار را انجام داده و ممکن است، اساسا تمکن مالی خرید ۲۰۰۰ دلار به مبلغ بیش از ۶۰ میلیون تومان را نداشته باشند.
مهرپور تاکید کرد: سیستم سیاستگذار نمی‌تواند تشخیص دهد که خریدار ارز با کد ملی مشخص، تمکن مالی خرید را داشته یا نه اما با توجه به اینکه این فرد این ارز را با قیمت بیش از ۶۰ میلیون تومان خریداری کرده و برای مصارفی تعریف شده نظیر مسافرت خارجی استفاده می‌کند، طبیعتا تمکن مالی لازم را داشته و دولت این اجازه را دارد سیاست‌های حمایتی نظیر پرداخت یارانه را از وی سلب کند و به دست متقاضیان نیازمند برساند.
این کارشناس اقتصادی گفت: این حرف یعنی کسی که با کد ملی اقدام به خرید ارز کرده است، دیگر نیازمند سیاست‌های حمایتی دولت نیست.
پیش‌بینی توقف روند صعودی قیمت ارز
در این‌باره، امروز یک منبع آگاه با اشاره به اثرات مثبت عرضه ارز از طریق سامانه برخط بازار متشکل ارزی اظهار کرد: همزمان از صبح امروز عرضه سنگین ارز در بازار توافقی صورت گرفت و معامله در بازار توافقی به صورت اردرهای ۱۰۰ تا بیش از ۵۰۰ هزار دلاری آغاز شده است و بازارساز مقتدرانه به بازار وارد شده است.
وی ادامه داد: در این راستا بانک مرکزی همراه با بازارساز بر موضوع خرید و فروش ارز نظارت دارد و خرید ارز با قیمت توافقی و فروش با همین نرخ، به سهولت و روان انجام می‌شود.
به گفته این منبع آگاه، در حال حاضر با ورود بازارساز، عرضه ارز بیش از تقاضا شده است و کارشناسان بر این باور هستند که با ورود بازارساز به بازار، به تدریج روند صعودی افزایش قیمت ارز متوقف می‌شود.
بنابراین گزارش پیش از این رئیس کل بانک مرکزی نیز به موضوع عرضه ارز در سامانه برخط بازار متشکل ارزی اشاره کرده بود.
به گفته علی صالح‌آبادی در سامانه نیما عرضه به مراتب بیشتر از تقاضا است، برای نمونه از ابتدای سال تا ۱۲ آبان حدود ۲۶.۵ میلیارد دلار در سامانه نیما معامله انجام شد، که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۷ درصد در سامانه یادشده در عرضه‌ها و معامله‌ها رشد داشتیم.
رئیس کل بانک مرکزی گفته بود: کل تامین ارز برای واردات کشور در همین بازه زمانی یادشده ۳۸.۵ میلیارد دلار بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۲ درصد رشد دارد. در حوزه اسکناس ۱.۵ میلیارد دلار حجم معاملات اسکناس بوده است که نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۴۰ درصد رشد معاملات اسکناس داشتیم. بنابراین از نظر عرضه وضعیت مطلوبی داریم.
صالح‌آبادی با بیان اینکه استقبال صادرکنندگان از بازار متشکل ارزی مطلوب است، گفت: هیچ مشکلی در تامین اسکناس و حواله ارزی وجود ندارد.