سیگاری که در داروخانه‌ها هم حتی به فروش می‌رفت اما علاوه بر اینکه این نوع سیگار کمکی برای ترک سیگار نکرد، خیلی زود افراد سیگاری بی‌رغبتی خود را نسبت به این جنس کذایی نشان دادند.
ولی الان این نوع سیگار جای خود را به محصول دیگری داده است: سیگار الکترونیک. محصولی که چندی پیش تبلیغات گسترده در مورد آن منجر به واکنش شدید وزارت بهداشت شد؛
به‌طوری که دکتر کامران باقری لنکرانی، وزیر بهداشت در نامه خود به وزیر صنایع و معادن براساس مواد 3، 4 و 14 قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات، خواستار جلوگیری و صدور مجوز ورود و عرضه این محصول به کشور شد.
با این حال اگرچه به گفته مسئولان و حتی سخنگوی شرکت دخانیات هنوز هیچ مجوزی برای ورود سیگار الکترونیک به کشور داده نشده، اما در هر صورت نگرانی از قاچاق این نوع سیگار مانند برندهای دیگر سیگار که سهم پررنگی در بازار قاچاق سیگار دارند، به قدرت خود باقی است.
خدیجه محصلی، مسئول برنامه کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت در گفت‌وگو با همشهری و ضمن ابراز نگرانی از تبلیغات گسترده در مورد این سیگار می‌گوید: کمپانی‌های تولید‌کننده محصولات دخانی هیچ وقت آرام و قرار ندارند به‌طوری که در راستای فعالیت‌های کنترل دخانیات در دنیا، این شرکت‌ها گریز‌های جدیدی را برای تازه‌نگه‌داشتن محصولاتشان دارند و هرچند صباحی در هر کشوری و با نوع خاصی محصولات خود را تبلیغ می‌کنند.
به گفته وی در حال حاضر هم این شرکت‌ها اینطور جا انداخته‌اند که سیگار الکترونیک می‌تواند منجر به ترک سیگار در افراد سیگاری شود.
اما آنچه از تماس‌های تلفنی استفاده‌کنندگان از این سیگار بر‌می‌آید، نشان می‌دهد که این ادعا فقط یک تبلیغ دروغ است.
«این سیگار هنوز به بازار ایران راه نیافته است چون بعد از هشدار سازمان جهانی بهداشت در مورد خطرات آن، وزارت بهداشت طی مکاتبات مختلف خطرات سیگار الکترونیک را اعلام کرد.»
محصلی ضمن بیان این عبارات خاطرنشان می‌کند: این در حالی است که کارخانه‌ها به دروغ تاییدیه بهداشتی این نوع سیگار را اعلام کرده‌اند در حالی‌که اصلا اینطور نیست، چون این نوع سیگار حاوی نیکوتین است و مواد سمی مضر دیگری هم دارد.
علاوه بر این خود نیکوتین اعتیادآور است و اگرچه از آن در برخی موارد برای ترک سیگار استفاده می‌شود، ولی این کار باید زیر نظر پزشک و با دوز و مقدار مشخص انجام شود.
پس این سیگار کاملا اعتیادآور است و حتی می‌توان گفت منجر به وخیم‌تر شدن اعتیاد به سیگار هم می‌شود، چون به هر‌حال بدن را با ماده دخانی آشنا می‌کند.
به گفته این مقام آگاه وزارت بهداشت، در حال حاضر این وزارتخانه جلوی ورود نوع چینی این سیگار را گرفته ولی معلوم نیست که آیا برندهای ساخت دیگر کشورها وارد کشور شده است یا نه!
اصلاً چرا الکترونیک؟
سیگارهای الکترونیک از فولادهای مقاوم در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی ساخته شده و دارای محفظه‌ای برای ذخیره نیکوتین مایع در غلظت‌های مختلف هستند. این سیگارها با باتری‌های قابل شارژ کار می‌کنند و دقیقا شبیه سیگارهای معمولی هستند.
این نوع سیگارها سال 1997 در چین تولید شد و هم‌اکنون در این کشور و کشورهای برزیل، کانادا، فنلاند، سرزمین‌های اشغالی، لبنان، هلند، سوئد، ترکیه و انگلیس به فروش می‌رسد.
مصرف‌کنندگان سیگارهای الکترونیک نیازی به روشن کردن آن ندارند؛ فقط کافی است مصرف‌کنندگان به این سیگارها پک بزنند. این سیگار دودی را تولید نمی‌کند و در عوض، غباری داغ و صاف را به‌صورت مه تولید می‌کند که این غبار توسط شش‌ها جذب می‌شود.
با این حال شرکت‌های چینی ادعا می‌کنند دارای حداقل میزان نیکوتین و بدون مواد سمی سرطانزا بوده و دود آن از بخار آب تولید می‌شود. این سیگار الکترونیکی که کراون 7 نام دارد، در حال حاضر به‌صورت اینترنتی و در 3مدل شبیه به سیگار، سیگار برگ و پیپ عرضه می‌شود.
هیچ جایگزینی مناسب نبوده و نیست!
با این توضیح شاید جالب باشد بدانیم که اصلا پدیده جایگزین کردن محصولاتی به جای سیگار به چه زمانی برمی‌گردند. دکتر هومن شریفی، قائم مقام مرکز تحقیقات مبارزه با دخانیات در این باره به همشهری می‌گوید: از سال1960 یک پزشک سوئدی مجبور شد به حال دریانوردان سیگاری که می‌خواستند وارد زیردریایی شوند و مجبور به استفاده از سیگار هم بودند، فکری بکند.
این پزشک سوئدی موفق به ساخت قرص‌های جویدنی نیکوتین برای این دریانوردان شد و این دارو شاید نخستین داروی جایگزین سیگار بود که در دنیا شناخته شد.
وی ادامه می‌دهد: ولی علاوه بر این در طول تاریخ اقدامات مختلفی برای تولید جایگزین‌های مختلف انجام شد؛ به‌طوری که اخیرا ما با پدیده‌هایی به نام سیگار الکترونیک، خمیر یا ژل نیکوتین و سیگارهایی به نام سیگار NOW که دود و بو ندارند، مواجه هستیم ولی باید بدانیم که هیچ کدام از این محصولات به این خاطر که طبیعت و ماهیت سیگار را عوض نکردند، راهی برای درمان به شمار نمی‌آیند، چون اولا تمام حالات رفتاری برای سیگار کشیدن را دارند و دوما ماده اعتیادآور به نام نیکوتین در همه آنها وجود دارد.
دکتر شریفی نیز با بیان اینکه سیگار الکترونیک محفظه‌ای دارد که سیگار در آن قرار می‌گیرد، توضیح می‌دهد: در این میان ادعایی وجود دارد که فقط خود فرد سیگاری متوجه دود بیرون آمده از سیگار می‌شود، ولی در عمل این اتفاق به هیچ وجه نمی‌افتد.
نکته دیگری که قائم‌مقام مرکز تحقیقات کنترل دخانیات به آن اشاره می‌کند، این است: سیگارهای معمولی در دمای 900 درجه سانتی‌گراد می‌سوزند، پس سوخت این سیگارها بیشتر است.
در شرایطی هم که سوخت بیشتر باشد، ماده سمی کمتر تولید می‌شود. اما سیگار الکترونیک در 400 درجه سانتی‌گراد می‌سوزد پس میزان ماده سمی آن خیلی بیشتر از سیگار معمولی است.
نکته قابل توجه دیگر این است که اگر در مورد سیگارهای معمولی مردم بعد از 30 تا 40 سال مصرف، دچار سرطان می‌شدند، در مورد این سیگارها باید گفت که مردم بعد از 5 سال مصرف دچار این بیماری خواهند شد.
اما گرچه به گفته کارشناسان این سیگارها در کشورهای اروپایی و آمریکایی و با ترفندهای مختلف به تولید انبوه می‌رسند ولی به گفته دکتر شریفی در این کشورها هم این سیگار مورد اقبال مردم قرار نگرفت؛ به‌طوری که در اوایل تولید با 150 دلار به فروش می‌رسید ولی الان بین 8 تا 10 دلار به فروش می‌رسد.
وی خاطرنشان می‌کند: با این حال می‌توان گفت که با تولید سیگار الکترونیک موج چهارم ترفندهای صنعت دخانیات شروع شده است؛ سیگاری که بیشترین کنجکاوی را برای سنین پایین‌تر ایجاد خواهد کرد.
سازمان جهانی بهداشت هم تکذیب می‌کند
سازمان بهداشت جهانی اعلام می‌کند: برخلاف آنچه برخی فروشگاه‌ها تبلیغ می‌کنند، استفاده از سیگارهای الکترونیک روشی مناسب برای ترک سیگار نیست.
دکتر ال الوان از مقامات سازمان بهداشت جهانی در بخش بهداشت روانی و بیماری‌های غیر‌واگیر در این‌باره می‌گوید: سیگارهای الکترونیک روشی تایید شده برای مقابله با نیکوتین نیستند.وی ادامه می‌دهد: سازمان بهداشت جهانی هیچ مدرک معتبری برای تایید کیفیت محصولات و تاثیر‌گذاری سیگارهای الکترونیک ندارد.
سازمان بهداشت جهانی در همین خصوص از تمامی فروشگاه‌ها و شرکت‌های تولید سیگار خواسته تا هر چه سریع‌تر تمامی تبلیغات مربوط به سیگارهای الکترونیک را از روی وب‌سایت‌های خود حذف کنند.