به گزارش همشهری آنلاین، علیرضا زاکانی شهردار تهران در همایش «افول آمریکا» که در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی برگزار شد، گفت: صحبت ما درباره کشوری است که ابرقدرت اطلاق می شد اما اینکه امروز همچنان بتوان عنوان ابرقدرت را برای او اطلاق کرد یا خیر، علاقه نداریم پیشگویی کنیم و می خواهیم بر پایه یک استدلال نظرات خود را مطرح کنیم.
وی افزود: ۱۳ آبان گذشت و مردم در سراسر کشور از تهران تا اقصی نقاط کشور راهپیمایی بی نظیری را به نمایش گذاشتند که باید از ملت رشید، رهبر بزرگ و دانش‌آموزان و دانشجویانی که این حماسه را خلق کردند، تشکر کنم.
شهردار تهران اضافه کرد: سعی می کنم با منطقی برخاسته از نگاه گذشته استدلال کنم که آمریکا در حال فروپاشی است و امروز به در و دیوار می زند و به سراغ ما آمده و باید متوجه باشیم که ما در کدام نقطه تاریخی ایستادیم.
آمریکا دیگر هژمونی ندارد
زاکانی گفت: بسیاری از اندیشمندان جهان معتقدند آمریکا در حال افول است و دیگر در نظام جهانی هژمونی ندارد، در بعد اجتماعی و اقتصادی دچار مشکلات است و ۲.۸ تریلیون دلار کسری بودجه دارد. از بعد قدرت نرم هم شعارهای او دیگر دلدادگی در جهان ایجاد نمی کند.
وی افزود: به ۶ دلیل معتقدم آمریکا با سرعت در سراشیبی سقوط قرار دارد و از یک قدرت جهانی به یک قدرت منطقه ای تبدیل و در منطقه خود نیز روی پای خود نخواهد ایستاد.
زاکانی در ادامه بیان کرد: آمریکا مثل یک سرطان در کل دنیا خودش را پهن کرده تا بتواند ارتزاق کند و از بعد علمی و تکنولوژی پیشتاز باشد، سلطنت کند و آنجا که لازم بود قوه نظامی خود را به میدان بیاورد اما دیگر آن تفوق و چیرگی را ندارد و آنچه که می خواهد را نمی تواند عمل کند. این اتفاق با شروع انقلاب اسلامی رقم خورده است؛ تلاش او در سال ۵۷ برای جلوگیری از پیروزی انقلاب و تلاش ۴۳ ساله برای مقابله با انقلاب نیز ناکام مانده البته به ما در جنگ تحمیلی و جنگ اقتصادی آسیب زد، اما ناکام ماند.
ناکامی در چند پاره‌کردن عربستان
زاکانی افزود: سال ۱۳۷۰ بوش پدر نظریه نظم نوین جهانی را اعلام کرد و سه ماه بعد از آن فروپاشی شوروی اتفاق افتاد؛ همه نفس ها در سینه حبس شد که شوروی هم دیگر نیست که جلوی آمریکا بایستد، سال ۱۳۸۰ بعد از حادثه برج‌های دوقلو، بوش پسر بحث خاورمیانه بزرگ را مطرح و به افغانستان و عراق حمله کرد و حتی نقشه چندپاره کردن عربستان مطرح شد اما باز هم نتوانستند کاری انجام دهند.
وی ادامه داد: سال ۸۵ امریکا در کنار رژیم صهیونیستی به لبنان حمله کرد و رایس بحث خاورمیانه جدید را مطرح کرد و مقصود خود را از این عنوان اینطور اعلام کرد که لبنان، سوریه، عراق و ایران باید آمریکایی شوند، اما بار دیگر شکست خورد. سال ۸۹ در سوریه نقطه ای گذاشتند که کل منطقه را به آتش بکشند و خودشان اعلام کردند که داعش را ایجاد کردند اما با داعش هم نتوانستند کاری از پیش ببرند.
سه رقیب آمریکا در سند ۲۰۲۲
شهردار تهران با بیان اینکه همینطور که نگاه می کنید آمریکا در ۴۳ سال گذشته تا امروز نتوانسته چیرگی و تفوق خود را به اطراف و پیرامون خود تحمیل کند؛ تصریح کرد: در سند ۲۰۲۲ آمریکا که چند روز پیش منتشر شد اعلام شد که ما با سه کشور طرف هستیم؛ نخست چین که رقیب ما است، دوم روسیه که تهدید ما است و سوم ایران که نظریه بدیل نظام نوین را عرضه می کند و جایگزین و بدیل ما است.
زاکانی با بیان این مطلب که در عراق و افعانستان و سوریه و لبنان و یمن اراده چه کسی پیش می رود، توضیح داد: در لبنان حزب الله نمایندگی تفکر انقلاب اسلامی و اسرائیل نماینده تفکر نظام سلطه جهانی است اما چه کسی توانست ارائه خود را تحمیل کند؟
او ادامه داد: نکته اول این است که آمریکا در بحث اراده و تفوق و چیرگی شکست خورده است. نکته دوم اینکه شاید کسی این قابلیت تفوق را نداشت ممکن است یک منطق درست و نفود کلام و ایده برتر داشته باشد که چشم جهانیان را به خودش جلب کند؛ تمام ویژگی هایی که آمریکا با آن ده ها سال جهان را به دنبال خود کشاند امروز در درون خودش از بین رفته و در هیچ کجای جهان کسی به آن توجه نمی کند و امکان استمرار و دلربایی به وسیله آن را ندارد.
شهردار تهران درباره دلیل سوم ادامه داد: ممکن است یک کشور قله ای را معلوم و در جهان خلق افتخار کند و چشم همه را به خود خیره کند به طوری که همه بگویند این الگوی ما است -کارل پوپر زمانی امریکا را بهشت و مصداق نظریه خود معرفی کرد- اما امروز این کشور سراسر تناقض است؛ الگویی را نمی تواند ارائه کند و انباشتی از تنفر را ایجاد کرده است و از نظر عملی نمی تواند الگو باشد.
تفاوت میان تحولات لیبی و سوریه
وی درباره دلیل دیگر افول آمریکا توضیح داد: ممکن است یک کشور به عنوان یک منجی معرفی شود و هر که به آن تکیه کند مطمئن باشد که تکیه گاهی ایمن دارد اما تمام تجربیات نشان می دهد که هیچ کس نمی تواند به آمریکا تکیه کند؛ آمریکا سال ۲۰۰۴ تضمین کرد که امنیت لیبی با ما است اما امروز لیبی در چه وضعیتی است؛ در مقابل زمانی که سوریه عمده خاک خود را از دست می‌دهد به ایران تکیه می‌کند و امروز شرایط سوریه را می‌بینید. لبنان و عراق به انقلاب اسلامی تکیه می کنند و می گویند ما تا آخر پای شما می ایستیم و این مسأله در وابستگان به امریکا تزلزل ایجاد می کند.
زاکانی اضافه کرد: حتی ممکن بود زمانی آمریکا بتواند پیوستگی و وابستگی موثر ایجاد کند مثلا دلار از سال ۱۹۴۸ به بعد در جهان نقش ایفا کرده و حیات اقتصادی جهان را تنطیم می کرد و آمریکا از این کار سود می برد اما امروز این مساله نیز از بین رفته است؛ امروز دیگر این وابستگی موثر وجود ندارد.
اعتماد ۲۵ درصد آمریکایی‌ها به کشورشان
شهردار تهران در توضیح نکته ششم با بیان اینکه ممکن بود امریکا خودش را تحمیل کند و یک قوه قاهره باشد و بتواند ماندگاری پیدا کند، امروز اما این تحمیل گری خود را نیز از دست داده، عنوان کرد: امروز ظرف سه سال مردم آمریکا به این نتیجه می رسند که تنها ۴۰ درصدشان به ارتش آمریکا اعتماد دارند و ۶۰ درصدشان به آن بی اعتمادند. طبق نظر سنجی اخیر یکی از موسسات آمریکایی، تنها ۲۵ درصد آمریکایی‌ها به دولت و کشورشان اعتماد دارند.
او با اشاره به اینکه امریکا مسیری را می رود که در حال انقراض است و نه می تواند از متحدانش دفاع کند و نه کسی به او اعتماد دارد، گفت: برای ما مهم این است که بدانیم در کدام نقطه تاریخ ایستاده ایم؛ امروز آنها به این نتیجه رسیدند که کانون اصلی مقابله با توفیق و چیرگی شان در جهان ایران است چرا که فکر و ایده و هواخواه در منطقه و در جهان دارد. آمریکا می داند ایران در نقطه ای ایستاده که تمام نقشه هایش را در جهان نقش بر آب کرده است.
آمریکا به دنبال انقراض ایران است
زاکانی یادآوری کرد: آمریکا دنبال این است که ایران نباشد و به دنبال انقراض "ایران" است. بنابراین نکته اول این است که در جهت نفی این تفکر بدیل، انقراض ایران را هدف گذاری کرده است. آنها با ایران قوی مخالفند و به دنبال شکاف قومیتی و تجزیه ایران هستند در حالی که اقوام ما گلهای رنگارنگی هستند که بوستان ما را تکمیل می کنند و این نقطه قوت ما است. آمریکا همچنین در حال اختلاف افکنی بین شیعه و سنی هستند اما ما در کنار هم با هر مذهبی زندگی می کنیم.
شهردار تهران با بیان اینکه اگر نتوانند ایران را تجزیه کنند تلاش می کند ایران را عقب مانده نگه دارند تا ایران نتواند پیشرفت کند، افزود: اگر این کار را نیز نتوانند انجام دهند، به دنبال این هستند که حداقل نگذارند مردم طعم خدمت را بچشند و اذیت و آزار اقتصادی شوند. به طوری که اگر جایی بنا است که رفع تحریم و گشایش اقتصادی صورت بگیرد اجازه ندهند. البته دلیل بخش عمده ای از مشکلات از بی کفایتی است و تحریم در آن سهم حداقلی دارد و رفع این بی کفایتی و مشکلاتی که برای ما به ارث گذاشته شده، زمان می برد.
زاکانی گفت: نقشه و خواسته دشمن این است که ایران در یک جنگ داخلی درگیر شود. این طرح اغتشاشات آنها فوق العاده طرح مهم و بزرگ و اثر بخشی بود اگر می توانستند آن را به نتیجه برسانند که البته نتوانستند. سال ۸۸ اعتراضات از جنس سیاسی و سال‌های ۹۶ و ۹۸ از جنس معیشتی و در ۱۴۰۱ جنس اعتراضات اجتماعی شد که در پس این اعتراض باید پیوست معیشتی و اقتصادی و سیاسی پیدا می کرد تا مردم را در مقابل هم قرار می داد که باز هم نتوانستند و موفق نشدند؛ امروز دست ما دست برتر و آینده کشور پرامید است.