به گزارش همشهری آنلاین، در پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران برای نخستین بار در طول دوره‌های پیشین نوازندگان و گروه‌هایی از کشورهای همسایه (افغانستان، ازبکستان، تاجیکستان و ترکیه) حضور داشتند. این جشنواره که طی چهار روز برگزار شد ویژگی‌هایی به همراه داشت که در ادامه به آنها اشاره می‌شود.
- بانوان قزلباش رامیان دوتار نواختند
- صداهای فراموش نشده نیاکان ما | کرمانی‌ها در گرگان «آوادون‌خوانی» کردند
- ببینید | صدای ربابه در پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران
ایجاد بانک موسیقی
تنوع قومیتی و سکونت ده‌ها قوم در استان گلستان سبب شد تا مرکز این استان برای برگزاری موسیقی نواحی کشور انتخاب شود و در آن انواع موسیقی اقوام در به گوش برسد که این فرصت و ظرفیت در کمتر استانی قابل مشاهده است. برهمین اساس در این دوره از جشنواره پیشنهاد شده تا گلستانی‌ها با گردهم آوردن اساتید، مفاخر و پیشکسوتان موسیقی اقوام، یک بانک موسیقیایی جامع ایجاد کنند تا از این طریق علاقه‌مندان هنر موسیقی از نقاط مختلف کشور را به استان خود بکشانند.
فعالان عرصه موسیقی نواحی در این دوره اظهارکردند که این استان به خاطر داشتن اقوام متعدد، نگارستان ایران اسلامی نام گرفته و ظرفیت آن را دارد که به کانونی بزرگ برای ضبط، ثبت و نشر موسیقی اقوام و نواحی ایران زمین تبدیل شده و محلی برای تعاملات هنری در زمینه موسیقی اقوام باشد.
همچنین اعلام شد معرفی موسیقی اقوامی مانند کرد، کرمانج، مازنی، گیلک، سیستانی، بلوچ، قزلباش، ترک، خراسانی و دیگر اقوام ساکن گلستان، مسیر میانبری برای معرفی سایر جاذبه‌های گردشگری این استان است.
ترکمن‌ها سازهای کوبه‌ای ندارند
ترکمن ها از اقوام ساکن در استان گلستان هستند که موسیقی منحصر به فرد خود را دارد. در این دوره که موسیقی این قوم در این جشنواره به اجرا در آمد اعلام شد که در موسیقی ترکمن بیش از ۴۰۰ ملودی شناخته شده وجود دارد که هر یک از این نواها می‌تواند هزاران مخاطب را مجذوب خود کند. از مهم‌ترین ویژگی‌ها منحصر به فرد این موسیقی که در نواهای مقامی و محلی ترکمن‌ها، از سازهای کوبه‌ای استفاده نمی شود و همه ضرب ها و تاکیدها را ساز دوتار و مضراب های محکم و دقیقی که نوازنده اش ارائه می کند برعهده دارد.
خانواده های موزیسین
از دیگر ویژگی‌های مورد توجه این دوره حضور گروه‌های خانوادگی بودند که هریک نواهای محلی مناطق محل سکونت خود را به اجرا در آورند.
گروه «آبادون‌خوان» کرمان با اجرای خواهران «رجائی‌نژاد» نخستین گروهی بود که در این جشنواره به روی صحنه رفته بود. طوطی، مهناز و شهناز رجائی‌نژاد که نخستین اجرای صحنه‌ای خود را تجربه کردند، بخش عمده اجرای خود را به آوازهایی که در عروسی‌های محلی خوانده می‌شوند، اختصاص دادند و آنها را به‌صورت همخوانی اجرا کردند.
در ادامه اجراهای خانوادگی می‌توان از گروه موسیقی علی‌آبادکتول یاد کرد. در این گروه علی‌اکبر و نعمت اصلانی‌کتولی نوازندگی و خوانندگی نغمه‌های اصیل این منطقه را برعهده داشتند که این گروه آوازی، قطعاتی از هرایی و کله‌کش را به اجرا گذاشتند. اساس ساختار موسیقی کتول متکی بر سه مقام آوازی به عنوان هرایی، راسته مقام و کله‌کش است.
همچنین گروه «آلتین پرده» از مراوه تپه استان گلستان به این رویداد آمده بودند. این گروه شامل خانواده آرازنیا بود. پدر، دوتار می‌نواخت و دو پسر هم دو تار و کمانچه می نواختند و و آواز می‌خواندند.
دوتار نوازی بانوان قزلباش رامیان
دوتار نوازی بانوان قزلباش رامیان هم از بخش‌ها مورد توجه این جشنواره بوده است که در سومین روز جشنواره موسیقی نواحی جلب توجه کردند که علاوه بر ارائه هنر موسیقی بومی خود، پوشش زیبا و اصیل شان را نیز به رخ کشیدند. در این گروه ۱۱ نفره، ۱۰ نفر دو تار نواز بودند و یکی هم دف می نواخت. از آن میان، سه نوازنده مرد بودند و مابقی، بانو.
خوانندگی بانوی ۷۳ ساله مازندرانی
خوانندگی بانوی ۷۳ ساله مازندرانی در گروه «للـه‌وا مازندران» از ویژگی‌های این دوره از جشنواره بود که این بانو در حاشیه این جشنواره بیان کرد که «خوانندگی و موسیقی نواحی ارث مادر و پدرم بوده که از کودکی به من رسیده و همچنان به تداوم آن تاکید دارم.
حرمت یوسفی سوادکوهی در باره فعالیت‌های خوانندگی اش گفته است که بیش از ۱۸ سال در جشنواره های مختلف اجرا کرده و خوشحالم که توانسته مردم را خوشحال کنم. به همین دلیل شعر قدیمی «جان» را در پانزدهمین جشنواره نواحی ایران اجرا کردم که بیان کننده سختی دوران زندگی مادران و توصیف مادرانی است که بچه خود را بر پشت می‌بستند و با وجود سختی فراوان، فرزندانشان را با نوازش بزرگ می کردند.
طنین صدای ربابه در گلستان
حمید هواشمی از هنرمندان موسیقی خوزستان، ساز «ربابه» را در این جشنواره در دست گرفت و برای مخاطبان خود نوازندگی کرد. ربابه از خانواده کمانچه است. تک سیم است و سیم اش هم از دم اسب. کاسه اش هم چهارگوش و تقریبا به شکل مربع است. هواشمی در این اجرا، علاوه بر نواختن ساز خود، آواز هم خواند.
او در این جشنواره، دو قطعه اجرا کرد و اشعارش به زبان عربی بود. این هنرمند که با لباس محلی اعراب خوزستان روی صحنه رفته بود موسیقی اش را نیز با همان وقار و متانت به اجرا گذاشت.
رونمایی از ساز یاران میراز کوچک
در پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی یک ساز تنبور قدیمی ۱۲۰ ساله به نمایش در آمد. آرمین فریدی پژوهشگر موسیقی منطقه تالش در خصوص این ساز گفت که این تنبور متعلق به یکی از یاران میرزاکوچک جنگلی از مبارزان دوره قاجار بوده و قدمتی بیش از ۱۲۰ سال دارد. این ساز اکنون براساس یک سری پژوهش‌ها ا پرده بندی شده و به ثبت ملی هم رسیده است.
کرنا نوازی در آخرین روز جشنواره
در آخرین روز اجراهای پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، باز هم گوشه‌ای از داشته‌های غنی فرهنگ و هنر کشورمان به نمایش در آمد. که در این روز ساز باستانی کرنا نواخته شد. ساز کرنا را استاد سبزعلی خجسته از چهارمحال و بختیاری نواخت. رحمان خجسته نیز او را با ساز دهل همراهی کرد.
تصویب اعطای «نشان لطفی»
خبر تصویب اعطای «نشان لطفی» به یاد استاد محمدرضا لطفی هنرمند پرآوازه موسیقی ایرانی هم با تایید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در اختتامیه این جشنواره اعلام شد.
در این مراسم، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد که این نشان به هنرمندان برجسته حوزه موسیقی در کشور اعطا خواهد شد. بر این اساس، قرار است که «نشان لطفی» هر دو سال یکبار، به هنرمندانی برگزیده و سرآمد در حوزه موسیقی اعطا شود.