همشهری آنلاین- شیوا نوروزی: اینجا شهرکی مسکونی در دل محله دولتخواه واقع در منطقه ۱۹ تهران است که ۳ هزار نفر جمعیت را در خود جای داده است. برای رسیدن به این مجتمع مسکونی باید از دل ترافیک سنگین چهارراه خلازیر گذشت. البته رفت و آمد به این مجتمع در شب آن هم به تنهایی، خیلی دل و جرات می‌خواهد چرا که تا چشم کار می‌کند بیابان است و کوره‌های آجرپزی که دیگر فعال نیست و تبدیل به سکونتگاهی برای معتادان و افراد بی‌خانمان و مهاجر شده است. شهرک در یک گودال بزرگ ساخته شده که برای ورود به ساختمان اصلی هر بلوک باید چند پله را بالا و پایین کنید.
برای گفتن از مشکلات و کمبودهای محله دولتخواه حرف‌های زیادی برای گفتن وجود دارد اما مشکلات مجتمع تازه ساز گلسار به تنهایی ساعت‌ها حرف برای گفتن دارد. شهرکی مسکونی با ۶۰ هزار مترمربع مساحت، ۹ بلوک و ۷۲۴ واحد مسکونی تقریبا نوساز که در نگاه اول با توجه به خوش ساخت بودن و مرتب بودنش، فکرش را هم نمی‌شود کرد که با چه مشکلات اساسی دست به گریبان است.
شهرکی بدون پایان کار
مجتمع گلسار سال ۱۳۹۲ از سوی اداره نوسازی مورد بهره‌برداری قرار گرفت، بدون اینکه پایان کار داشته باشد. واحدها یکی یکی به مالکان به صورت وکالتی فروخته شد بدون اینکه سندی به آنها داده شود. مالکان هم به هوای اینکه روزی به این واحدها سند داده می‌شود، تمام اندوخته خود را برای خرید این واحدها خرج کردند.قرار بر این بود که سال۱۳۹۶ خدمات و امکانات مورد نیاز به ساکنان اینجا ارائه شود اما نه تنها این اتفاق نیافتاد بلکه مشکلات این مجتمع روز به روز بحرانی‌تر هم شد.
اینجا سیستم فاضلاب شهری ندارد
طبق گفته اهالی، سیستم فاضلاب این مجموعه هنوز به اگوی شهری متصل نیست و تخلیه فاضلاب در زمین‌های بایر اطراف شهرک موجب شده تا بوی مشمئزکننده‌ای در فضا بپیچد و هوا را نامطبوع کند و باعث افزایش پشه‌ها و حشرات موذی در آن منطقه شود.
یکی دیگر از چالش‌های مهم زندگی در این مجتمع مشکل سیستم اطفای حریق و نبود پله‌های فرار است که موجب شده تا سازمان آتش نشانی به این شهرک پایان کار ندهد. اهالی گلسار از همان ابتدا واحدها را به شکل وکالتی خرید و فروش می‌کردند و به علت نبود سند نمی‌توانند از مزایای وام مسکن برخوردار شوند. از طرفی وجود این مشکلات موجب شده تا ارزش واحدهای مسکونی داخل شهرک متری ۹ میلیون تومان با آپارتمان‌های دولتخواه تفاوت قیمت داشته باشد. در واقع خریدارانی که در ابتدا مجذوب ظاهر خوش ساخت و نوساز مجتمع می‌شوند با متوجه شدن مشکلات آن یا حاضر به خرید نمی‌شوند یا قیمت‌های پایینی پیشنهاد می‌دهند.
از سویی با وجود داشتن محوطه بزرگ و فضای سبز مناسب برای اهالی اما جای یک زمین بازی بزرگ برای بچه ها خالی است. نبود یک فضای فرهنگی، مدرسه، مهد کودک و کانکس کلانتری برای تامین امنیت ۳ هزار نفر جمعیت ساکن گلسار نیز به شدت احساس می شود. نبود دکل مخابراتی هم در این منطقه موجب شده تا اهالی از آنتن‌دهی ضعیف تلفن‌های همراهشان گلایه کنند.
خطر فرونشست بلوک ها
پیشتر اکبر باقریان، معاون فنی سازمان نوسازی شهر تهران از خطر سست شدن خاک زمین، رانش آن و فرونشست بلوک‌ها در این مجموعه خبر داده بود و گفته بود آب و فاضلاب هنوز اجازه ساخت فاضلاب را نداده است. اینطور به نظر می‌رسد که موضوع احداث فاضلاب به بن بست خورده است و با عملی نشدن این طرح مشکل هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود.
سازمان نظام مهندسی مانع اصلی صدور پایان کار
«سید مهدی هدایت» مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در گفت و گو با همشهری آنلاین در خصوص وضعیت مجتمع گلسار می‌گوید: از بدو ورودم به سازمان پیگیر این بودم که مشکل این شهرک حل شود تا اسناد مالکیت مالکان آن صادر شود. اما مانع اصلی برای صدور پایان کار، سازمان نظام مهندسی است. اگر سازمان نظام مهندسی نقشه‌های مجموعه گلسار را عکس برداری کند بعد از ۳ ماه بعد از تایید نظام مهندسی، پایان کار را دریافت خواهیم کرد و بعد از آن می‌توانیم اسناد عرصه و اعیان مالکان را ارائه کنیم.
این مسئول در پاسخ به این سوال که چگونه با نبود سیستم اطفای حریق، پله‌های اضطراری و نبود سیستم جامع فاضلاب منجر به دادن پایان کار خواهد شد، می‌گوید: ما بر اساس تعهداتی که در زمان ساخت و تصویب نقشه‌ها داشتیم، عمل می‌کنیم و بیش از آن یا به روز رسانی آن از عهده ما خارج است و تعهد ما نیست. چرا که برای این کارها باید هزینه های زیادی از مالکان دریافت کنیم.
هدایت ادامه می دهد: تا سازمان نظام مهندسی نقشه برداری نکند و کمبودها را اعلام نکند و ما کمبودها را برطرف نکنیم، نمی‌توانیم پایان کار بگیریم. با وجود اینکه کار به نظام مهندسی ارجاع و هزینه ها پرداخت شده اما هنوز جوابی نگرفته‌ایم. هر زمان کار این سازمان به اتمام برسد ما ۳ ماه بعد پایان کار را می‌دهیم.
تاکنون ۳ گروه از نظام مهندسی مامور انجام این کار شده‌اند اما بعد از مدتی انصراف می‌دهند. مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در این باره توضیح داد: البته قرار است سازمان ظرف چند روز آینده نقشه‌ها را به دست ما برساند. باید دید چرا سازمان نظام مهندسی در ارائه نقشه‌ها تا این اندازه تعلل می‌کند؟ جز این مسئله تمام موارد دیگر را برطرف کردیم زمین پروژه در رهن بانک بود که از رهن خارج کردیم و تفکیک‌ها را انجام دادیم و فضای آموزشی در مجموعه در نظر گرفته‌ایم. اگر نظام مهندسی وارد عمل شود ما خیلی زود پایان کار خواهیم داد و ۳ ماه بعد اسناد مالکیتی هم آماده خواهد شد.
پیگیری‌های همشهری آنلاین برای گفت و گو با مهندس علی کریمی آنچه، رئیس سازمان نظام مهندسی تهران به جایی نرسید و او در این زمینه پاسخگو نبود.
راهی برای دفع فاضلاب گلسار
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در خصوص بحث فاضلاب مجتمع گلسار به همشهری آنلاین گفت: تمام کارهای جمع آوری و دفع پسماند مجموعه انجام شده است و آماده اتصال به شبکه اصلی فاضلاب است ولی متاسفانه شرکت آب و فاضلاب هنوز نتوانسته خط اتصال به تصفیه خانه جنوب غرب تهران را تکمیل کند.
هدایت افزود: با این وجود سیستم جدیدی راه اندازی کرده ایم که مشکل را تا حدودی برطرف کنیم. این سیستم جدید دفع فاضلاب که تا قبل از عید راه اندازی می‌شود از طریق چاه‌های سپتیک است که دائمی خواهد بود. البته دائمی به این معنا که تا زمانی که شبکه فاضلاب احداث نشده باشد. در واقع اگر شرکت آب و فاضلاب خط جنوب و تصفیه خانه فیروز بهرام را افتتاح نکند اتصال فاضلاب گلسار به این شبکه فاضلاب شهری نشدنی است. در واقع اگر تخلیه و دفع فاضلاب با شیوه سپتیک جدید انجام شود پساب آبی که از این طریق تولید می‌شود، برای آبیاری فضای سبز مجموعه قابل استفاده خواهد بود. تعلل در اجرای ایجاد تصفیه خانه خط جنوب سازمان آب و فاضلاب موجب شده تا هزینه‌های زیادی روی دوش ما گذاشته شود.
احداث یک آتش نشانی در ۲۰۰ کیلومتری مجتمع
هر بلوک مجتمع گلسار ۱۰ طبقه دارد و هر طبقه ۱۱ واحد مسکونی را در خود جای داده است. اگر حادثه حریق به هر دلیلی در این بلوک‌ها اتفاق بیوفتد با توجه به نبود سیستم‌های اطفای حریق و پله‌های فرار، فاجعه عظیمی رخ خواهد داد. هدایت در این خصوص می‌گوید: چون ساختمان در گذشته ساخته شده، سیستم‌های اطفای حریق در پارکینگ وجود دارد اما سیستم اعلام‌ها به روز نیست بنابراین اگر ما بخواهیم اقدامات جدیدی در ساختمان انجام دهیم نیازمند تغییر در سازه بناست که ممکن است در آینده ساختمان را دچار مشکل کند. اما در مذاکره با سازمان آتش نشانی قرار بر این شده که یک ایستگاه آتش نشانی در فاصله ۲۰۰ متری از مجتمع احداث شود تا بتوانیم مشکل را حل کنیم.
سنگی که شورای شهر می‌اندازد
محمدرضا ابراهیمی، مدیر دبیرخانه ستاد بازآفرینی پایدار کلانشهر تهران هم در گفت و گو با همشهری آنلاین در خصوص مشکلات گلسار گفت: ما به عنوان کمیته زیرساخت بازآفرینی، تابستان امسال چند جلسه با مسئولان سازمان آب و فاضلاب برگزار کردیم تا گزارش دهند قضیه در دولتخواه چگونه قابل انجام است اما می‌گویند موانعی بر سر این راه وجود دارد. زمین مجتمع گلسار از خاک رس که نفوذناپذیر است، تشکیل شده و طی سال های متمادی اشباع شده است و هر لحظه خطر نشست قالبی وجود دارد یعنی ممکن است یک یا دو بلوک فرونشست کند. شرکت آب و فاضلاب گفته مشکل اینجا راه حل کوتاه مدت و میان مدتی ندارد.
او افزود: ما پیشنهاد دادیم اجازه دهند فاضلاب مجموعه به داخل قنات خشکی که نزدیک محل است و سال‌ها بدون استفاده رها شده، هدایت شود اما گفتند شورای شهر ورود هر گونه فاضلاب به قنات را ممنوع کرده است. گرچه به لحاظ فنی مشکلی در این خصوص وجود ندارد اما ممنوعیت ورود آب فاضلاب به قنات، دست و پای ما را بسته است. اگر ممنوعیت برداشته شود آب فاضلاب را از طریق شبکه‌ای که سالیان سال آنجا موجود است به بیرون مجموعه هدایت می‌کنیم تا موقتا رفع خطر انجام شود.
آب و فاضلاب چه می گوید؟
نیم دهه از طرح ایجاد تصفیه خانه می‌گذرد اما باید دید چرا سازمان آب و فاضلاب تهران در ساخت آن تعلل کرده است. مسعودرضا ثامنی، معاون مهندسی و توسعه شرکت فاضلاب تهران در گفت و گو با همشهری آنلاین می گوید: فاضلاب دولتخواه به تصفیه خانه جنوب غرب تهران منتهی می شود که بحث ساخت آن از سال ۹۶ مطرح است. ما سال ۹۶ زمین ۷ هکتاری این تصفیه خانه را خریداری کردیم ولی تا الان سازمان هایی که باید به ما مجوزهای لازم را بدهند نداده اند.
او با بیان اینکه مشکل عمده ما با آستان حضرت امام خمینی است که اجازه نمی‌دهند تصفیه خانه نزدیک این منطقه ساخته شود و می‌گویند تصفیه خانه را ۱۰ کیلومتر دورتر بسازید، گفت: اما این کار هزینه‌های سنگینی را به ما تحمیل می‌کند. ما نیز نمی‌توانیم چنین هزینه‌ای را از بیت المال برداریم. ساخت تصفیه خانه در این قسمت، طبق مصوبه طرح جامع بوده و بر اساس اصول فنی قرار بوده در این منطقه احداث شود، اما متاسفانه تا الان به نتیجه نرسیده است.
ثامنی به مشکل دیگری که مانع انجام کار شده اشاره کرد و افزود: ما مدت‌هاست درخواست مجوز زیست محیطی کرده‌ایم بنابراین اگر به ما اجازه بدهند کار ساخت تصفیه خانه را شروع خواهیم کرد. ساخت این تصفیه خانه نیاز به فرآیند دو ساله‌ای دارد. از طرفی قرار بود بانک توسعه آسیایی که بانکی بین المللی است به ما وام بدهد که بخاطر تحریم‌ها عملا پرداخت آن به مشکل خورد. قرار شد ما از منابع دیگری تامین اعتبار کنیم اما باید اول مشکلاتی که گفتم برطرف شود تا به این مرحله برسیم.