به گزارش همشهری آنلاین، طی هفته های گذشته همزمان با اعتراضات، ناآرامی ها و اغتشاشات در کشور شاهد جهش در بازار ارز و طلا و صعود قیمت ها در برخی بازارها بوده ایم. مهدی طغیانی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی و استاد دانشگاه درباره چگونگی اثرگذاری ناآرامی های اخیر بر افزایش قیمت ها در بازار گفت: فضای عمومی جامعه زمانیکه ملتهب می شود به طور طبیعی اثرات خود را بر اقتصاد می گذارد. در یک شرایطی شاهد افزایش تقاضا از سوی عده ای از مردم برای خروج سرمایه از کشور خواهیم بود. این عده اقدام به تهیه ارز از بازارهای غیررسمی کرده و تلاش می کنند که سرمایه خود را از کشور خارج کنند. این به معنای افزایش تقاضای مضاعف در بازار ارز است که به افزایش قیمت ها می انجامد.
طغیانی با اشاره به یک عامل اثرگذار دیگر افزود: همچنین در شرایط التهابات اجتماعی، انتظارات برای افزایش قیمت ها بالا رفته، و شاهد سفته بازی، معاملات فردایی و کاغذی خواهیم بود. نکته دیگر این است که برخی از مردم و فعالان اقتصادی، تقاضای آینده خود را به دلیل انتظاراتشان برای افزایش قیمت ها، به روز می کنند. برای مثال، واحدهای تولیدی که می خواهند قطعات یا ماشین آلات یا مواد اولیه خریداری و وارد کنند، به دلیل انتظار افزایش قیمت ارز، اقدام به خرید و واردات زودهنگام می کنند. همین مسئله یکی از موجبات افزایش تقاضا در بازار و به تبع آن افزایش قیمت ها خواهد بود.
این استاد دانشگاه گفت: از طرفی دیگر، عرضه کنندگان کالاها با این تصور که در آینده می توانند کالاها و محصولات خود را با قیمت های بالاتر عرضه کنند، با تاخیر اقدام به عرضه خواهند کرد یا عرضه خود را کاهش خواهند داد. برآیند تلاقی افزایش تقاضا و کاهش عرضه در بازار، افزایش قیمت ها در حوزه ارز و سایر بازارها خواهد بود. این اتفاق زمانی می افتد که به لحاظ واقعیت های اقتصادی دلیلی برای افزایش قیمت ها وجود ندارد. بنابراین، اثرات التهابات اجتماعی بر قیمت ها و بازار عمدتا روانی هستند.
نماینده مردم اصفهان در مجلس با اشاره به اینکه صادرات کشور در سال جاری نسبت به سال های قبل تر افزایش قابل توجهی داشته است، افزود: صادرات 8 ماهه سالجاری معادل 12 ماه سال گذشته بوده است. این به معنای افزایش قابل توجه درآمد ارزی کشور بوده است. از اینرو دلیلی واقعی و اقتصادی برای جهش قیمت ارز وجود نداشت. به همین دلیل، می توان گفت علت افزایش قیمت ها بیشتر روانی است.
طغیانی با اشاره به برخی گزارش ها مبنی بر افزایش عرضه و فروش املاک مسکونی در برخی شهرها به منظور تبدیل سرمایه به ارز و نهایتا تلاش برای خارج کردن آن از کشور گفت: به صورت رسمی و قانونی امکان خروج سرمایه از کشور وجود ندارد. چرا که تخصیص ارز صرفا به مواد اولیه، تجهیزات و ماشین آلات تولیدی و برخی اقلام ضروری صورت می گیرد. اما متقاضیان خروج سرمایه از کشور، به بازارهای غیررسمی ارز هدایت می شوند و همین اتفاق هم به طور طبیعی به مجموعه بازار فشار وارد کرده و موجب افزایش قیمت خواهد شد.
وی با اشاره به جهش های ارزی در سال ها و دوره های زمانی مختلف در گذشته، افزود: در سال های گذشته افزایش قیمت ها با بهانه ها و دلایل گوناگون مانند اعمال تحریم ها و خروج آمریکا از برجام صورت می گرفت، اما این بار ناآرامی ها و التهابات اخیر زمینه روانی لازم را برای جهش قیمت ها فراهم آورد.
این نماینده مجلس درباره آثار تحریم های کشورهای غربی و آمریکا به بهانه ناآرامی های اجتماعی اخیر در ایران بر افزایش قیمت ها گفت: توجه کنید که جنس تحریم های اخیر به گونه ای نیست که بر اقتصاد کشور اثر واقعی داشته باشد؛ این تحریم ها بیشتر شامل اشخاص، نهادها و شرکتها و عمدتا به بهانه های سیاسی و حقوق بشری بوده اند. واقعیت این است که آمریکا طی سال های گذشته تحریم ها را بر هر آنچه که قابل تحریم بود، اعمال کرده بود و عملا چیز قابل توجهی برای تحریم کردن باقی نمانده بود. بر این اساس، تحریم های جدید اثر اقتصادی تعیین کننده ای نخواهند داشت.