شورای‌عالی فضای مجازی در طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات تأکید کرده که حداقل ۲۰درصد از سهم بازار گوشی تلفن همراه هوشمند باید با سیستم عامل داخلی توسط تولیدکنندگان داخلی تامین شود.
محمد جواد آذری جهرمی در یک برنامه تلویزیونی به تحریم‌های حوزه فناوری و در پی آن حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از فروشگاه‌های نرم افزاری مانند گوگل‌پلی و اپ‌استور اشاره و موضوع ساخت یک سیستم عامل بومی را به‌عنوان یک راهکار استراتژیک مطرح کرد.
در آن زمان، بعضی از فعالان حوزه فناوری اطلاعات این ایده را جاه‌طلبانه خواندند و استقبال مردم از یک سیستم عامل داخلی را مورد تردید قرار دادند. پس از آن، بعضی افراد و گروه‌های خاص ایده شخصی‌سازی (customize) سیستم عامل اندروید را با توجه به منبع باز (open source) بودن این سیستم عامل مطرح کردند. حالا با توجه به بند ۱۸ اهداف عملیاتی سند طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات و پس از گذشت ۵سال از مطرح شدن توسعه سیستم عامل داخلی، معاونت فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات فراخوان مربوط را منتشر کرده است.
دعوت از متخصصان داخلی
معاونت فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در راستای ماموریت ایجاد و توسعه سیستم عامل تلفن همراه هوشمند، فراخوانی منتشر کرده است.در این فراخوان به اجرای بند۱۸ اهداف عملیاتی سند طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات اشاره شده است. در این فراخوان آمده است که به‌منظور شناسایی ظرفیت‌های فنی و اجرایی ایجاد و توسعه سیستم عامل داخلی تلفن همراه هوشمند، از اشخاص حقیقی و حقوقی شامل شرکت‌های خصوصی، غیردولتی و سازمان‌های مردم نهاد برای توسعه سیستم عامل بومی دعوت می‌شود.
با این حال، این گروه‌ها تا ۲۰ دی ۱۴۰۱ باید دارای حداقل یک سیستم عامل عملیاتی نصب شده روی گوشی هوشمند باشند. همچنین آنها باید تا همین تاریخ درخواست‌های خود را به همراه رزومه فنی و سوابق کاری مرتبط به نشانی رایانامه dti@ict.gov.ir بفرستند تا شرایط ارزیابی و حمایت‌ها برای آنها ارسال شود.
مقابله با خارجی‌ها
وزیر وقت ارتباطات، پس از آنکه در شهریور ۱۳۹۶ در یک برنامه تلویزیونی از توسعه سیستم عامل داخلی به‌عنوان یک راهکار استراتژیک سخن گفت، به نوعی به انحصار سیستم‌های عامل خارجی اشاره می‌کرد.
محمدجواد آذری جهرمی با اشاره به اینکه شرکت گوگل به‌صورت متن باز عمل می‌کند و نوعی انحصار ذاتی در ارائه سرویس‌های خود در بازار دارد، گفت: «ما در حوزه مارکت‌های اندرویدی ایران، بی‌نیاز از خدمات بیرونی هستیم و در داخل کشور برای اپلیکیشن‌های ایرانی مشکلی به‌وجود نمی‌آید، اما اگر به‌دنبال بازار بین‌المللی باشیم طبیعی است که حذف این اپلیکیشن‌ها بازار بین‌الملل ما را محدودکند.» این در حالی است که توسعه یک سیستم عامل جدید برای گوشی‌های هوشمند کار راحتی نیست و باید بتوان اکوسیستم آن را با توجه به توسعه جهانی اپلیکیشن‌ها بار دیگر ساخت. بعد از گذشت ۵سال از آن صحبت‌ها و حتی زمزمه نصب اندروید بومی روی مدلی از گوشی‌های جی‌ال‌ایکس عملا این پروژه به جایی نرسید.
استقبال کاربران؟
اگرچه رئیس سازمان فناوری اطلاعات وقت در آن زمان پیش‌بینی کرده بود که نسخه تهیه شده، استقبال ۰.۵ الی ۸ درصد از کاربران اندروید را به همراه خواهد داشت، اما حدودا یک سال بعد، ستار هاشمی که معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات بود در گفت‌وگو با همشهری از برنامه‌ریزی برای تولید حدود ۲میلیون گوشی هوشمند با سیستم عامل بومی در داخل کشور تا سال ۱۴۰۴ خبر داد.
هاشمی در پاسخ به این پرسش که آیا فکر می‌کنید از سیستم عامل داخلی استقبال شود، به همشهری گفت: «سیستم‌عاملی که مدنظر است باید پاسخگوی نیاز مردم باشد و اگر نتواند این نیاز را تامین کند، با استقبال مردم روبه‌رو نمی‌شود. بنابراین، این موضوع حتما مدنظر کسانی که در حال توسعه سیستم‌عامل هستند، قرار می‌گیرد.» این اظهارات نشان می‌دهد که در آن زمان تلاش برای توسعه یک سیستم عامل داخلی در جریان بود، اما فراخوان اخیر معاونت فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات شاید به این معنی باشد، که تلاش‌های صورت گرفته تاکنون دستاورد نداشته است.
هاشمی همچنین با اشاره به اینکه سیستم‌عامل تنها منحصر به ابعاد فنی نیست، گفت: «سیستم‌عامل بستری است که بسیاری از سلایق و نگاه‌ها با آن مرتبط است. به‌عبارت دیگر، وقتی از سیستم عامل صحبت می‌شود، می‌بینید که اپلیکیشن‌های مختلفی در آن سیستم‌عامل برای افراد مختلف با نگاه‌های مختلف وجود دارد. بنابراین یک سیستم عامل باید بتواند از اپلیکیشن‌های متعددی میزبانی کند. به همین دلیل است که توسعه سیستم‌عامل کاری پیچیده محسوب می‌شود.»