به گزارش همشهری آنلاین، ۱۸ماه پس از حمله مرگبار حامیان رئیس‌جمهور سابق آمریکا به ساختمان کنگره، کمیته موسوم به ۶ژانویه که مجلس نمایندگان آمریکا برای بررسی این واقعه تشکیل داده نتیجه بررسی‌های خود را اعلام کرد. این کمیته از وزارت دادگستری خواسته تا دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق این کشور، را به چهار فقره جرم احتمالی متهم کند که عبارتند از ممانعت از انجام روند رسمی کنگره، توطئه برای فریب آمریکایی‌ها، اظهارات دروغ و تحریک به شورش یا مساعدت در انجام این کار.
گفته شده، کمیته ۶ژانویه قرار است اسناد مربوط به تحقیقات ازجمله متن مصاحبه با بیش از ۱۲۰۰شاهد را منتشر کند. به‌عنوان مثال، چهارشنبه (امروز) قرار است گزارشی ۱۶۰صفحه‌ای از بخشی از این تحقیقات منتشر شود که حاوی اسناد مهمی چون اظهارات شاهدان، تماس‌های محرمانه و گزارش‌های آژانس‌های مختلف است.
دونالد ترامپ ششم ژانویه ۲۰۲۱پس از شکست در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰در محوطه کاخ سفید و در جمع حامیان خود بر تقلب در انتخابات تأکید کرده و آشکارا از مایک پنس، معاون اول خود به‌دلیل همراهی نکردنش با ادعای وقوع تقلب انتقاد کرد. پس از این سخنرانی هزاران نفر از هواداران او به ساختمان کنگره آمریکا حمله کردند که در نتیجه آن ۵نفر کشته شدند. منتقدان در آن زمان یورش به ساختمان کنگره و تلاش ترامپ برای القای تقلب در انتخابات را حمله او به دمکراسی آمریکا تعبیر کردند.
ضعف دمکراسی آمریکایی
اکنون نیز در تحقیقات کمیته ۶ژانویه مشخص شده، طرح حمله به ساختمان کنگره برنامه پشتیبان بوده است؛ به این معنی که وقتی رئیس‌جمهور سابق، مشاوران و وکلایش در کاخ‌سفید نتوانستند از دادگاه‌های فدرال، نهادهای انتخاباتی و قانونگذاران ایالتی برای توقف روند انتقال مسالمت‌آمیز قدرت به رئیس‌جمهور بعدی استفاده کنند، دونالد ترامپ طرح راهپیمایی حامیانش به‌سوی ساختمان کنگره و تسخیر آن را مطرح کرده است. روزنامه پلیتیکو نوشته: حالا مشخص شد که دلیل تعلل دولت ترامپ برای ورود به مسئله حمله به کنگره چه بوده است. اما مسئله اصلی خشونت اعمال شده در ششم ژانویه نیست. مسئله ضعف ساختاری دمکراسی آمریکایی است که کمیته ۶ژانویه دست روی آن گذاشته است. این ضعف ساختاری است که باید مورد توجه قرار گیرد. مسئله تهدیدها و هراس‌های بیماری‌زایی است که به‌دلیل اقدامات و سخنان ترامپ متوجه سیاستمداران آمریکایی شده و زندگی را برای آنان سخت کرده است.»
اما واقعیت این است که سیستم قضایی آمریکا نمی‌تواند در مقابل بسیاری از ضعف‌هایی که ترامپ و متحدانش به‌دنبال استفاده از آنها در جهت منافع خود هستند کاری انجام دهد. همچنین گروهی از منتقدان بر این باورند که ارجاعات کمیته ۶ژانویه برای اعلام جرم علیه ترامپ باعث انحراف تمرکز از مشکل اصلی می‌شود: یعنی ضعف در نظام سیاسی آمریکا که رئیس‌جمهور سابق و متحدانش به‌دنبال بهره‌برداری از آن هستند. پلیتیکو می‌نویسد: سیاستمدارانی را درنظر بگیرید که هم‌اکنون در مسند قدرت هستند و همزمان با ایده‌های ضدسیستمی ترامپ در آمریکا همراهی می‌کنند. اینکه فکر کنیم تمام کسانی که از ادعاهای ترامپ مبنی بر وقوع تقلب در انتخابات ۲۰۲۰حمایت می‌کردند در انتخابات میان‌دوره‌ای اخیر شکست خورده‌اند، ساده‌لوحانه است. شمار زیادی از جمهوریخواهانی که ماه گذشته وارد کنگره شدند در فهرست انکارکنندگان نتیجه انتخابات هستند و کسانی که به آنان رأی دادند نیز کمترین اعتماد را به نظام انتخاباتی آمریکا دارند. به این بحران، حجم گسترده‌ای از اطلاعات نادرست و حملات علیه دمکراسی آمریکایی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی چون توییتر را نیز اضافه کنید.
تأثیر نتایج تحقیقات کمیته ۶ژانویه بر انتخابات
نتیجه یافته‌های کمیته ۶ژانویه بر انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا نیز تأثیر خواهد گذاشت به‌ویژه اینکه ترامپ به‌طور رسمی اعلام کرده که قصد دارد بار دیگر برای ورود به کاخ سفید به میدان رقابت بیاید.
مجلس نمایندگان آمریکا پس از آنکه ترامپ به‌طور رسمی از نامزد شدن خود برای انتخابات خبر داد، اعلام کرد کمیته‌ای را برای بررسی وقایع ژانویه ۲۰۲۱ تشکیل می‌دهد، امری که باعث شد تا رئیس‌جمهور سابق و حامیانش شائبه حزبی بودن این اقدام را مطرح کنند. به اعتقاد ناظران، گرچه توصیه کمیته ۶ژانویه به وزارت دادگستری الزام‌آور نیست اما انتشار نتایج تحقیقات احتمالا به دو دستگی میان جناح راست سنتی و حامیان ترامپ در حزب جمهوریخواه را تشدید خواهد کرد.
نیویورک‌تایمز نوشته: ترامپ کارزار زودهنگام انتخاباتی خود را برای ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ را در شرایطی آغاز کرده که اتهام‌های بسیاری متوجه اوست. از اتهام نگهداری غیرقانونی اسناد ریاست‌جمهوری در اقامتگاه شخصی و اتهام تقلب‌های مالیاتی گرفته تا اتهامات پیشنهادی اخیر کمیته ۶ژانویه. در ماه‌های آینده باید دید که آیا این اتهامات و واکنش‌های ترامپ، او را از تصدی نامزدی حزب جمهوریخواه دور خواهد کرد یا خیر. همچنین درست است که ترامپ هنوز در حزب جمهوریخواه جایگاه قابل توجهی دارد اما باید دید که با ادامه تحولات فعلی، چند درصد از جمهوریخواهان «ران دی‌سانتیس» فرماندار فعلی کالیفرنیا، را به او ترجیح خواهند داد. گرچه برخی جمهوریخواهان معتقدند که ارجاعات اخیر کمیته باعث تشدید حمایت جمهوریخواهان از ترامپ می‌شود ـ همانطور که پس از هجوم مأموران اف‌بی‌آی به اقامتگاه ترامپ اتفاق افتاد ـ اما عده‌ای هم هستند که معتقدند رئیس‌جمهور سابق آمریکا در مسیر نزولی قدرت سیاسی قرار دارد؛ به‌ویژه از زمان انتخابات میان‌دوره‌ای اخیر که بسیاری او را عامل شکست جمهوریخواهان در کسب اکثریت قاطع کنگره می‌دانند.
برخی از شورشیان ششم ژانویه مأموران امنیتی بودند
شماری از حامیان رئیس‌جمهور سابق آمریکا که سال گذشته به ساختمان کنگره حمله کردند با سازمان امنیت داخلی آمریکا کارمی‌کرده‌اند. براساس اسناد منتشر شده پروژه گزارش‌دهی جریان سازمان یافته (OCCRP)، بیش از ۳۰۰نفر از کارمندان فعلی یا سابق وزارت امنیت داخلی آمریکا در فهرست گروه راست افراطی «قسم‌خوردگان» هستند که در حمله به کنگره نقش زیادی داشتند. گفته شده، اعضای این گروه به همراه هزاران نفر از طرفداران ترامپ از مدت‌ها پیش نقشه حمله به کنگره را کشیده بودند. بنا بر اسناد دادگاه، با نزدیک‌شدن به تاریخ ۶ ژانویه، اعضای این گروه در ارتباطات‌شان درباره استقرار نیروی واکنش سریع در خارج از واشنگتن بحث کرده‌اند تا اگر لازم شد، برای اعضا اسلحه بفرستد. چند روز قبل از حمله نیز یکی از اعضا پیشنهاد می‌دهد که قایقی را روی رودخانه پوتوماک که از واشنگتن می‌گذرد، به تسلیحات سنگین مجهز کنند.
تلاش برای جلوگیری از تکرار یک کابوس
جرمی سوری مورخ و کارشناس سیاسی سی‌ان‌ان: نگرانی درباره رئیس‌جمهوری که از قدرتش برای تامین منافع شخصی خود و دوستانش استفاده کند یک دغدغه همیشگی در تاریخ آمریکا بوده است. در ۲ قرن گذشته مواردی بوده که رئیس‌جمهور یا معاون رئیس‌جمهور آمریکا تحت تعقیب کیفری قرار گرفته‌اند مثلا در سال ۱۸۰۴معاون رئیس‌جمهور به قتل متهم شد یا در دوران معاصرتر ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور آمریکا، به‌دلیل نقش داشتن در رسوایی موسوم به واترگیت و تلاش برای سرپوش گذاشتن بر آن مجبور شد تا در سال ۱۹۷۴ از سمت خود استعفا دهد اما تحقیقات درباره اقدامات او ادامه پیدا کرد و تنها زمانی توانست از این غائله بگریزد که جرالد فورد رئیس‌جمهور بعدی، او را عفو کرد. نیکسون پس از این رسوایی کمتر در انظار عمومی ظاهر می‌شد اما دونالد ترامپ مورد متفاوتی است. واقعیت این است که ترامپ امروز به تهدیدی برای آمریکا تبدیل شده و ارجاعات کیفری کمیته ۶ژانویه به وزارت دادگستری تلاشی است برای جلوگیری از تکرار مخرب‌ترین اقدامات نهاد ریاست‌جمهوری در سال‌های اخیر آمریکاست.