به گزارش خبرنگار همشهری آنلاین، فرودگاه مهرآباد در سال ۱۳۱۷ در روستایی حوالی تهران به نام مهرآباد ساخته شد تا راه ارتباطی هوایی تهران با سایر شهرهای کشور تسریع شود اما گذر سال‌ها و بزرگ شدن شهر تهران موجب شد تا این فرودگاه در محدوده داخل شهری جای بگیرد و برای همسایگانش مشکلات عدیده‌ای ایجاد کند.
هر چند برخی همچون احمد مسجد جامعی عضو سابق شورای شهر معتقد هستند که انتقال فرودگاه مهرآباد از زمان ساخت فرودگاه امام خمینی مطرح شد و قرار بود پروازهای داخلی و خارجی از یکدیگر پشتیبانی کنند اما نیم نگاهی به روند تاریخی انتقال فرودگاه مهرآباد نشان از این واقعیت دارد که طرح این موضوع در زمان سقوط دو هواپیما در نزدیکی مناطق مسکونی این فرودگاه اوج گرفت.
زندگی در حوالی سقوط
سقوط هواپیمای سی ۱۳۰ ارتش در منطقه مسکونی آذری و سقوط آنتونف ۱۴۰در شهرک آزادی در سال‌های ۸۴ و ۹۳ شوکی به ساکنان مناطق مسکونی اطراف فرودگاه مهرآباد وارد کرد ، درست پس از این اتفاقات بود که مسئولان و رسانه‌ها موضوع جا به جایی فرودگاه مهرآباد را در دستور کار قرار دادند چرا که در آن زمان، فراتر از مشکلات مربوط به آلودگی صوتی و فشارهای روحی، موضوع خطرهای جانی این ساکنان مطرح شد.
در همان روزهای پس سقوط آنتونف ۱۴۰ در حوالی فرودگاه مهرآباد، شورای شهر چهارم این موضوع را در دستور کار قرار داد اما با وجود صحبت‌های مطرح شده از سوی اعضای شورای شهر و شهردار وقت این پیگیری به نتیجه نرسید. اقبال شاکری که در آن دوران ریاست کمیته عمران شورای شهر تهران را برعهده داشت، در رابطه با منتفی شدن موضوع جا به جایی فرودگاه مهرآباد توضیح داده بود:« در مورد وضعیت فرودگاه مهرآباد جلسات مفصلی با شهرداری منطقه ۹ و مدیر فرودگاه مهرآباد و مدیرکل اداره فرودگاه‌های وزارت راه برگزار شده است اما انتقال فرودگاه مهرآباد به دلیل نیازهای موجود منتفی شده است.»
مدیران وزارت راه نیز در آن زمان چراغ سبزی به این تغییر نشان ندادند و مشاور شهرسازی و معماری وزیر راه و شهرسازی در سال ۹۳ به روزنامه دنیای اقتصاد گفته بود:« در حال حاضر منابع مالی محدود و در اختیار دولت حتی کفاف هزینه‌های ضروری برای توسعه و ساماندهی دو فرودگاه اصلی را نمی‌دهد بنابراین صحبت از انتقال در شرایط فعلی غیرممکن است.»
بررسی این موضوع پس از سقوط هواپیما چنان داغ بود که محدود به بررسی اعضای شورای شهر و رایزنی با وزارت راه باقی نماند، در آن دوران نمایندگان مجلس نیز در قامت مجمع نمایندگان استان تهران وارد میدان شدند تا موضوع جا به جایی را بررسی کنند. در نهایت تمام پیگیری در آن سال‌ها منجر به یک مصوبه مربوط به ممنوعیت پروازها شد. طبق مقررات تعیین شده ورود هواپیماها به جز هواپیماهای مربوط به پروازهای امدادی و اضطراری بین ساعت ۱۲شب (ساعت ۲۴) تا ۶صبح به مهرآباد ممنوع است تا از این طریق آرامش شبانه در محلات نزدیک به فرودگاه مهرآباد برقرار شود.
همسایه پر سر و صدا
براساس توضیحات ارائه شده در سامانه برخط آلودگی صوتی،تراز صوت ۶۰ دسی بل برای شاخص روزانه در محدوده سالم قرار دارد و بالاتر از ۷۰ دسی بل محدوده خطرناک است که قرارگیری مداوم در معرض آن می‌تواند منجر به آسیب شود.
بررسی نقشه آنلاین آلودگی صوتی نشانگر این واقعیت است که مناطق قرار گرفته در اطراف فرودگاه مهرآباد اغلب در منطقه خطرناک از نظر آلودگی صوتی و بالاتر از ۷۰ دسی بل قرار دارند.
احمد مسجدجامعی در زمانی که ریاست شورای شهر را برعهده داشت، در رابطه با میزان آلودگی صوتی پروازهای فرودگاه مهرآباد گفته بود:« یک پرواز در فرودگاه مهرآباد به اندازه سه هزار وسیله نقلیه آلودگی هوا و صدا تولید می‌کند، در سال‌های گذشته ۶ تا ۷ مورد هواپیما سقوط کرده است که در یکی از موارد آن هواپیما به برج برخورد کرده بود.»
سال‌هاست که شنیدن صدای عجیب هواپیماها در هنگام فرود و پرواز، ساکنان منطقه‌های اطراف مهرآباد مانند سی‌متری‌جی، شهید دستغیب، میدان الغدیر، ۲۰متری شمشیری، تهرانسر، مهرآبادجنوبی، دکتر هوشیار، هاشمی و استاد معین را درگیر خود کرده است.
محمد یکی از ساکنان سی‌متری جی در رابطه با مشکلات این هم نشینی می‌گوید:« مسئله ما برای امروز و دیروز نیست، سال‌هاست که ما با این مشکل درگیریم. هر چقدر هم پیگیری می‌کنیم فایده ندارد. فقط چند سالی می‌شود که برای پروازهای شبانه ممنوعیت گذاشتن اما این هم چاره ساز نیست.»
او از لرزش مدام شیشه‌های خانه‌اش و تعجب مهمان‌ها از نزدیکی هواپیماها در هنگام فرود به ساختمان‌ها می‌گوید:«فقط کافیه چند دقیقه توی این محله قدیم بزنی تا بفهمی چی می‌کشیم. هر هواپیما که میاد و میره این پنجره‌ها می‌لرزند. ما عادت کردیم اما وقتی مهمون میاد خونمون، وقتی توی خیابون این فاصله کم هواپیماها رو میبینه، شوکه میشه و میترسه.»
هر چند ممنوعیت پرواز در فاصله زمانی ۱۲ شب تا ۶ صبح به عنوان یک دستورالعمل اجرایی می‌شود اما هنوز هم سر و صدای پروازهایی که با تأخیر به تهران می‌رسند، دردسرساز است. زهرا ساکن این محله توضیح می‌دهد:« قانون گذاشتن که هواپیماها ۱۲ شب به بعد که وقت استراحت و خواب هست، نپرند، اتفاقا کار خوبیه اما چه کار کنیم که هنوز هم بعضی از پروازها این ساعت‌ها هستن. پرس و جو هم کردیم گفتن که این به خاطر تأخیر توی بعضی از پروازهاس. این صدا کلی مشکل برامون درست کرده و توی شنوایی و آرامش آدم اثر میذاره.»
دردسرهای فرودگاه مهرآباد فقط مربوط به محله‌های نزدیک به این فرودگاه نیست و ساکنانی محله‌های دورتر نیز با این مسائل دست به گریبان هستند. محله گمرک در مسیر ورودی هواپیماها به فرودگاه مهرآباد قرار دارد و هر چند مشکل فاصله اندک ساختمان‌ها با مسیر فرود هواپیماها در این محله به چشم نمی‌خورد اما عبور مداوم هواپیماها از بالای سر ساختمان‌های این محله دردسرهای خودش را دارد. مهری از مشکلات محله گمرک می‌گوید:«ما بعد از چند سال این خونه رو جدید ساختیم. خونه ما پنجره دوجداره داره و الان صدای هواپیما کم‌تر شده اما اون زمان که خونه قدیمی بود، شب و روز نداشتیم. الان ما وضعمون بهتره اما همسایه بغلی‌مون که خونه‌اش قدیمیه،بیچاره اس. اینقدر صدا زیاده که بنده خدا می‌تونه بشمره چندتا هواپیما هر روز از بالاسر خونشون رد میشه.»
امانی: انتقال فرودگاه تبدیل به عملیات غیرممکن شده است
ناصر امانی عضو شورای شهر در سال‌های مختلف مشکلات همسایه‌های مهرآباد را پیگیری کرده است. او در گفتگو با همشهری آنلاین گفت: بحث حضور فرودگاه مهرآباد و آلودگی صوتی ناشی از آن، یکی از مشکلات اساسی محلات منطقه ۹ و ۱۰ است. مردم این مناطق با فشار روانی بسیاری به دلیل پرواز هواپیماها و آلودگی صوتی دست و پنجه نرم می‌کنند.
امانی با اشاره به اینکه گزارشی در این رابطه به شورا ارائه داده است، افزود: بحث انتقال فرودگاه به شهردار و شورای شهر انتقال داده شده است اما متأسفانه این موضوع با توجه به میزان بودجه مورد نیاز امکان عملیاتی شدن ندارد و تبدیل به امر غیرممکن شده است.
براساس گفته این عضو شورای شهر، کشورهای اروپایی برای محلاتی که در مجاورت فرودگاه‌ها قرار گرفته‌اند و با تنش روانی و روحی مواجه هستند، یک دستورالعمل تعیین کرده‌اند و فرودگاه موظف است که یکسری خدمات اجتماعی و حتی مالیات به این افراد ارائه کند.
امانی با اشاره به این نکته که متأسفانه انتقال پروازهای داخلی به فرودگاه امام خمینی اجرایی نشده است، افزود: اگر به هر دلیلی محدودیت‌های اجرایی و مالی برای انتقال وجود دارد، فرودگاه مهرآباد باید خدمات اجتماعی به این مناطق ارائه دهد.
او در رابطه با نحوه ارائه خدمات اجتماعی به مناطق همجوار با فرودگاه مهرآباد گفت: ما در این مناطق با مشکل کمبود سرانه آموزشی و فضای سبز مواجه هستیم، هزینه‌ها بر دوش شهرداری است اما مردم این مناطق به دلیل پایین بودن درآمد، عوارض خاصی به شهرداری نمی‌دهند تا شهرداری بتواند به درستی وظایف خود را عملیاتی کند. بنابراین لازم است که فرودگاه مهرآباد به عنوان منبع مشکل ساز در این مناطق به کمک شهرداری بیاید. البته ناگفته نماند که فرودگاه مهرآباد در گذر سال‌ها به دلیل ساخت و ساز بسیار باید عوارض بالایی به شهرداری پرداخت کند که این کار هم انجام نشده است.
امانی معتقد است که« اگر فرودگاه مهرآباد عوارض خود را به شهرداری پرداخت کند، شهرداری می‌تواند در مسیر بهبود وضعیت مردم این منطقه و افزایش سرانه فضای سبز اقدام کند.»
این عضو شورای شهر افزود: حضور فرودگاه محدودیت‌هایی در رابطه با افزایش سرانه فضای سبز ایجاد کرده است به عبارت دیگر اگر فرودگاه در این منطقه قرار نداشت، دست شهرداری برای خرید زمین و ایجاد فضای سبز باز بود اما الان زمینی وجود ندارد که شهرداری برای ساخت بوستان اقدام کند.
براساس گفته امانی، امکان جا به جایی فرودگاه مهرآباد وجود دارد اما چنین عزمی مشاهده نمی‌شود:« من در این رابطه تذکر دادم و شهرداری حرف درستی زد که این جا به جایی فقط برعهده شهرداری نیست. واقعیت این است که با توجه به اینکه فرودگاه جایگزین و بودجه کافی وجود ندارد، این تغییر تقریبا ممکن نیست.»