همشهری آنلاین- خدیجه نوروزی: ۲۲ دی ماه وزارت صمت خبر از توقف فروش خودروی جدید در بورس کالا تا مشخص شدن ساز و کار قیمت گذاری از سوی شورای رقابت داد اما امروز سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در پاسخ به نامه مجید عشقی رئیس سازمان بورس در خصوص تعیین تکلیف ادامه پذیرش و عرضه خودروهای جدید در بورس دستور ادامه عرضه خودرو در بورس کالا طبق روال گذشته را داد.
امیرمهدی صبایی، مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس در گفت و گو با همشهری آنلاین در خصوص کش و قوس های پیش آمده از توقف یا ادامه عرضه خودرو در بورس کالا گفت: از نظر ما هیچ مشکلی وجود ندارد و خودرو نیز مانند سایر کالاها در بورس کالا پذیرش شده و مطابق ماده ۱۸ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید از شمول قیمت گذاری دولتی خارج است خودروسازها هم می توانند مانند سابق عرضه داشته باشند.
وی در خصوص درخواست ایران‌خودرو مبنی بر لغوعرضه دناپلاس در بورس کالا نیز اظهار کرد: ما هفته گذشته نامه رسمی از شرکت ایران خودرو مبنی بر لغو عرضه ۵ هزار خودروی دناپلاس برای فردا ۲۵ دی ماه در بورس کالا دریافت کردیم اما بر اساس اختیاراتی که سازمان بورس دارد درخواست لغو عرضه را تا این لحظه نپذیرفته است و فرآیند سفارش گیری و عرضه طبق روال ادامه دارد.
شورای عالی بورس حرف آخر را می زند
صبایی درباره اظهارنظر سخنگوی وزارت صمت در مورد توقف عرضه خودرو در بورس کالا تا زمان دستیابی به چارچوب مشترک قیمت‌گذاری با شورای رقابت گفت: جناب قالیباف باید خودشان در این خصوص توضیح دهند باید بگویم که طبق نامه جناب خاندوزی وزیراقتصاد، بحث عرضه خودرو در شورای‌عالی بورس و اوراق بهادار مصوب شده است که این شورا به ریاست وزیر اقتصاد متشکل از ۱۲ عضو است که وزیر محترم صمت هم در آن حضور دارد. لذا تصمیم عرضه خورو در شورای عالی بورس و اوراق بهاداری مصوب شده که وزیر صمت به عنوان یکی از اعضا حاضر بودند و البته وزارت صمت هم در فرآیند عرضه بسیار حامیانه و تعاملگرایانه با موضوع برخورد کردند.
وی افزود: همینطور که در نامه وزیر اقتصاد هم بر آن تاکید شده، هر تصمیم یا پیشنهادی بر خلاف آن تصمیم، بایستی به شورا برود و در آن شورا در خصوص آن تصمیم گیری شود. ما نیز تاکنون پیشنهاد رسمی در این خصوص دریافت نکرده‌ایم.
منافع عده ای به خطر افتاده است
مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس اظهار کرد: بورس کالا یک بستر برای حذف هر گونه واسط بین تولیدکننده و مصرف کننده و هزینه های واسطه گری است. در سنوات گذشته بیش از ۱۳ هزار دستگاه خودرو در بورس کالا عرضه شد. این عرضه از آنجا که قابل توجه بود و شروع عرضه های پرحجم بود بازار آزاد و غیر رسمی را که عمدتا بر مبنای لفظ هست تا معاملات رسمی، کاهشی کرد تا جایی که قیمت های لفظی را هم تحت الشعاع قرار داد. این هفته هم ۵ هزار دستگاه دناپلاس عرضه شده که قیمت آن را در بازار غیر رسمی به سمت کاهشی می برد که طبیعتا به نفع مصرف کننده است و البته به نفع تولیدکننده؛ چرا که بازار را سامان دهی می کند.
صبایی ادامه داد: بنابراین تعجبی نیست که عرضه های بورس کالا باعث کاهش قیمت های غیر رسمی می شود و طبیعی است در این بین منافع عده ای که واسط میان تولیدکننده و مصرف کننده بودند به خطر میوفتد و موجب می شود فشارهایی را به نهادهای حاکمیتی بیاورند. ما سعی کردیم در جهت منافع سهام دار و بازار سرمایه درخواست ایران خودرو را نپذیریم.
کشف قیمت در بورس، خودرو را در بازار غیررسمی گران می کند؟
صبایی در حالی از کاهش قیمت ها در بازار غیر رسمی می گوید که به گفته موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه داران و فروشندگان خودرو تهران چند روز قبل در گفت و گو با همشهری آنلاین عرضه خودرو به بورس کالا را یکی از مهم ترین دلایل گرانی خودرو در ماه های اخیر دانست و گفته بود: «وقتی پژو ۲۰۷ با قیمت شرکتی آن یعنی ۲۱۰ میلیون تومان در بورس کالا بالای ۴۰۰ میلیون تومان عرضه می شود، قیمتی که در بورس کشف می شود در بازار خودرو به عنوان پایه قیمت محسوب می شود. لذا عرضه خودروها در بورس کالا به گرانی های بیشتر دامن می زند و موجب می شود قیمت پایه کارخانه ها بالا برود. کشف قیمت یعنی چه؟ مگر خودرو هر روز روانه بازار می شود که ما به دنبال کشف قیمت هستیم. کشف قیمت در شرایطی که ۱۰ روز عرضه داریم و یک ماه عرضه نداریم معنایی ندارد.»
مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس در این خصوص توضیح داد: این حرف را قبول ندارم. اول اینکه قیمت کاذب پایین که قیمت مصوب است، تقاضای کاذب ایجاد می کند. آیا چند میلیون نفری در قرعه کشی ها ثبت نام می کنند، مصرف‌کننده هستند یا با هدف سفته بازی و سوداگری ثبت نام می کنند؟ جواب مشخص است. پیشنهاد می کنم به سایت های معتبر فروش خودرو یا نمایشگاه های خودرو سطح شهر مراجعه کنید و قیمت پژو ۲۰۷ و سایر خودروهایی که در بورس کالا کشف قیمت شده را بپرسید و مقایسه کنید. ببینید قیمت کشف شده در بورس کالا از قیمت بنگاه داران بالاتر است یا پایین تر. لذا قیمت پایه نباید مبنا باشد.
صبایی اظهار کرد: باید دید مصرف کنندگان ترجیح شان چیست. می خواهند خودرو را از بورس کالا که بازار رسمی است بخرند یا از واسطه گران و دلالان بازار غیر رسمی. لذا اگر خودرو از بورس کالا خارج شود دوباره کل خودرو به دست واسطه‌گران می افتد، در این بین کاری از دست کمپانی ها و تولیدکنندگان و کارخانه داران بر نمی آید و دوباره باید نظام قرعه کشی را راه بیدازند، مصرف کنندگان نیز در این شرایطی نمی توانند خودرو را با قیمت پایین‌تری بخرند. ولی الان مصرف کننده خودرو را به شکل مستقیم از تولیدکننده می خرد.
خودروسازها موظف به ارائه عرضه منظم می شوند
مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس در پاسخ به این سوال که کشف قیمتی در شرایطی که ۱۰ روز عرضه داریم و یک ماه عرضه نداریم چه معنایی دارد، گفت: این حرف درستی است. این مسئله همان حلقه مفقوده عرضه است که در حال ریتم و نظم گرفتن است و همین مسئله به مرور باعث ساماندهی بازار می شود. الان خودروسازها موظف هستند تا پایان سال یک برنامه هفتگی منظم برای عرضه هایشان همچنین اقلام خودروهای قابل عرضه را اعلام کنند و خود را به آن برنامه متعهد بدانند. این کار منجر به نظم و ساماندهی بازار می شود.
صبایی گفت: بورس کالا می تواند به وزارت صمت این امکان را بدهد تا میزان عرضه خودرو در بازار را مدیریت کند. بازاری که شفاف است، خریداران و فروشندگان و قیمت کشف شده مشخص هستند. زمانی که بورس کالا وجود نداشت آیا معلوم بود قرعه کشی به چه کسانی تعلق می گرفت؟ لذا بورس کالا یک مرجع باثبات است و همه مصرف کنندگان در یک شرایط مساوی اقدام به خرید می کنند.
این مسئول افزود: ما در بحث عرضه خودرو در بورس کالا از نهادهای حاکمیتی انتظار مساعدت و همراهی داریم و معتقدیم که نهادی مانند شورای رقابت از بستر بورس کالا برای اعمال سیاست های خود استفاده کنند یعنی خودروساز را ملزم و متعهد به عرضه منظم در بورس کالا کنند. به جای اینکه قیمت را به صورت دستوری تعیین کنیم باید حجم عرضه را مدیریت کنیم. مدیریت عرضه قیمت ها را به شکل اتوماتیک تنظیم می کند که این بستر در بورس کالا وجود دارد. چرا که نظارت های لازم وجود دارد که قیمت ها را به شکل تعادلی عرضه می کند. وگرنه کارخانه به قیمت قرعه کشی هر چقدر هم عرضه کند خودرویی به دست مصرف کننده نهایی نمی رسد. چرا که خیلی ها که در قرعه کشی ثبت نام می کنند اصلا پول ندارند وقتی برنده می شود دنبال یک دلال می گردند تا حواله خود را بفروشند. کجای دنیا چنین نظام عرضه ای وجود دارد؟
به گزارش همشهری آنلاین، امید قالیباف سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در آخرین اظهار نظر خود در رابطه با عرضه خودروی دنا پلاس در بورس کالا که طی دو روز گذشته با ابهامات زیادی همراه شده است، گفت: اگر ایران خودرو مشکلی نداشته باشد عرضه دنا فردا انجام خواهد شد.
وی ادامه داد: وزارت صنعت به همراه وزارت اقتصاد به هیچ عنوان با عرضه خودرو در بورس کالا مخالف نیستند اما با اتمام مهلت قانونی مصوبه سران قوا در تعیین قیمت خودرو توسط ستاد تنظیم بازار، شورای رقابت به حوزه تعیین دستورالعمل قیمت گذاری خودرو ورود پیدا کرده که همین موضوع عرضه خودرو در بورس کالا با ابهاماتی همراه ساخته است.
سخنگوی وزارت صنعت در رابطه با عرضه خودروهای جدید در بورس کالا، گفت: فرآیند عرضه خودروهای جدید در بورس کالا در چارچوب نظر شورای رقابت و وزارت صنعت صورت خواهد گرفت.