همشهری آنلاین – گروه سیاسی: اعدام علیرضا اکبری شهروند دو تابیعتی که سال‌ها در ایران مسئولیت‌های امنیتی داشته منجر به افزایش تنش‌های لطفی میان ایران و انگلیس شده است. مقامات انگلیس مواضع تندی علیه ایران اتخاذ کردند و اخباری غیررسمی از سوی یکی از روزنامه انگلیسی درباره اتخاذ تصمیم‌های جدید در قبال ایران و برجام نیز منتشر شده است. انگلیس حتی سفیر خود را نیز به صورت موقت ایران فرخوانده و سوال اینجاست که روابط دو کشور در این شرایط به کدام سو پیش می‌رود.
سوال دیگر این است که آیا این اتفاقات بر توافق هسته‌ای و نقش انگلیس در آن تاثیرگذار خواهد بود؟
محسن پاک‌آیین کارشناس روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با همشهری آنلاین می‌گوید: «انگلیس و اروپا تاکنون نقشی موثر در برجام نداشته‌اند و به همین دلیل نباید به تهدیدهای آن‌ها توجه کرد.»
در ادامه مشروح گفت‌وگو با این کارشناس روابط بین‌الملل را می‌خوانید.
پس از اعدام علیرضا اکبری به جرم جاسوسی مقامات انگلیس مواضع تندی علیه ایران تخاذ کردند. آیا انگلیس چنین حقی در مناسبات بین‌المللی دارد تا در امور قضایی کشور دیگری دخالت کند؟
اولین نکته اینکه یکی از زشت‌ترین و ناپسندترین اقدام در مناسبات بین‌الملل این است که در شرایطی که دو کشور با هم رابطه دیپلماتیک و مناسبات سیاسی و فرهنگی دارند یک کشور فردی از مسئولان طرف مقابل را به عنوان جاسوس استخدام کند. اقدامی که انگلیسی‌ها انجام دادند خلاف موازین و مقررات بین‌المللی و مناسبات دو کشور بوده و این ایران است که امروز باید انگلیس را تحریم کند یا اقداماتی علیه این کشور انجام دهد. دومین نکته اینجاست که رویکرد انگلیسی‌ها در این موضوع نشان‌دهنده این است که چقدر از این کار صدمه دیدند و احساس غرامت می‌کنند از اینکه یکی از جاسوسان خود را از دست دادند. بنابراین انگلیس حقی ندارد که بخواهد از یک جاسوس دفاع کند و این دفاع به مراتب بدتر از گماردن جاسوس است.
دو تابعیتی بودن آقای اکبری چه حقی به انگلیس برای اعلام موضع علیه ایران و اقدام در حوزه حقوق بین‌المللی می‌دهد؟
ایشان دوتابعیتی بوده و تابعیت ایران را هم داشته و سال‌ها در مسئولیت‌های دفاعی و امنیتی بوده و این حق برای ایران وجود دارد که تصمیم لازم قضایی را بگیرد. ایشان حتی اگر تبعه انگلیس هم بود ولی در ایران جاسوسی می‌کرد باز هم این حق وجود داشت که دستگاه امنیتی او را دستگیر و محاکمه کند. همین امروز در کشورهای اروپایی اتباع ایرانی را می‌گیرند و به بهانه جاسوسی آن‌ها را به حبس‌های طولانی مدت محکوم می‌کنند. به طور مثال آقای حمید نوری که با اطلاعات غلط منافقین دستگیر و به حبس محکوم شده است.
در چنین شرایطی اخباری غیررسمی مبنی بر احتمال تغییر رویکرد انگلیس در قبال برجام نیز منتشر شده است. در این صورت وضعیت برجام دستخوش چه تغییراتی می‌شود؟
انگلیس و اروپا تاکنون نقشی موثر در برجام نداشته‌اند. انگلیس در دوران ترامپ سیاست‌های آمریکا را اجرا می‌کرد و در دوره فعلی نیز با خروج از اتحادیه اروپا کاملا وابسته به آمریکا شده است. به همین دلیل انگلیسی‌ها در موضوع برجام همواره جانب آمریکا را گرفتند و لذا خروج انگلیس یا هرگونه اقدامی علیه توافق هسته‌ای تاثیری در آن ندارد. آن‌ها پس از خروج آمریکا از برجام نیز وعده دادند که خسارت‌های ایران را جبران می‌کنند اما هیچ قدمی برای ایران برنداشتند. بنابراین تهدیدهای آن را نیز باید مثل وعده‌هایشان نادیده گرفت چراکه خنثی و بی‌نتیجه است.
گماردن جاسوس و حالا مواضع فعلی انگلیس و تهدید علیه ایران نشانه دور بودن این کشور از مقررات و موازین بین‌المللی است و نشان می‌دهد که انگلیس رویکرد موازین‌ستیزی را در پیش گرفته و حق ایران برای اعدام و محاکمه یک جاسوس را نادیده می‌گیرد. این مواضع از سوی ایران پذیرفته نیست.
ما سابقه جنایت‌های انگلیس در ایران را از سالیان دراز داریم و فراموش نمی‌کنیم که هرات و بحرین را انگلیس از ایران جدا کرد. این کشور در مقاطع مختلف علیه مردم ایران اقدام کرده و در تحریم‌های اخیر هم شریک بوده است. در اغتشاشات اخیر نیز شاهد دخالت آشکار انگلیس در امور داخلی خود بودیم و لذا مردم ایران به خوبی انگلیس را شناخته اند. بنابراین در مجموع نباید به مواضع این کشور توجه کرد.
به نظر می‌رسد غرب در حال پیش بردن پروژه تبلیغات علیه ایران نیز هست. آیا این اتفاق تاثیری در تقویت موضع غربی‌ها و شکل‌گیری اجماع علیه ایران ندارد؟
غربی‌ها معمولا خود را جامعه جهانی تلقی می‌کنند. در حالی که این کشورها نتوانسته اند علیه ایران اجماع جهانی ایجاد کنند و حتی در قطع‌نامه‌های سازمان ملل متحد بسیاری از کشور از سیاست‌های غربی‌ها تبعیت نکردند. آن‌ها می‌خواهند تبلیغات جهانی علیه ایران ایجاد کنند و نظرات خود را تحمیل کنند تا ایران را تحت فشار قرار دهند که با متخلفین برخورد نشود. در واقع غربی‌ها از تخلف حمایت می‌کنند و تخلفی بالاتر از جاسوسی نیست. در جریان اغتشاش‌ها نیز این‌ها از متخلفین نه معترضین حمایت می‌کردند و امروز نیز از متخلفی آشکار حمایت می‌کنند که جاسوسی کرده است. قطعا کشورهای جهان مواضع ایران را درک می‌کنند. لازم ما نیز باید مواضع خود را از طریق اقدام‌های دیپلماتیک به کشورهای جهان توضیح دهیم و این قبیل تهدیدهای کشورهای غربی از جمله انگلیس نباید ما را متوقف کند.
ادعای روزنامه انگلیسی؛ بریتانیا از حمایت از برجام دست برمی‌دارد؟
انگلیس سفیر خود را از تهران فراخواند
لندن ایران را بخاطر اعدام جاسوسش تهدید کرد | دومین واکنش مقامات انگلیسی به اعدام اکبری
واکنش انگلیس به اعدام علیرضا اکبری ؛ ناراحتی شدید کارفرما | این اقدام بی‌رحمانه و بزدلانه ...