همشهری آنلاین - محمد بلبلی: متأسفانه جامعه ما گاه با تکرار مفاهیمی که پایانی جز خودکم بینی به همراه ندارد، حس نمی‌توانم و نمی‌شود را بر خود القامی‌کند.
عقب‌ماندگی مانند پیشرفت امری ذهنی و تحقیرِ خود نیز جریانی سیال و رونده است؛ شاید به همین دلیل است که می‌گویند احساس فقر یا عقب ماندگی از خود فقر یا عقب ماندگی دردآورتر است.
پژوهشگر آمار و مسائل اجتماعی، در این‌باره به همشهری آنلاین گفت: موضوع خودتخریبی یا عدم اعتماد به تولید داخلی یک مساله دو وجهی و یک موضوع کاملا تمدنی است، در یک دورانی ایران مرکز یک حکومت بسیار بزرگ بوده با نمادهای تمدنی مانند تخت جمشید، حتی در دوران صفویه اوج شکوفایی معماری، ادبیات و هنر را در خود دیده است، که مربوط به بخش تمدنی این ماجراست.
دکتر اردشیر گراوند افزود: این شکوفایی، سازندگی و قدرت کمک می‌کند تا مردم جامعه اعتماد به نفس خوبی پیدا کنند. مساله تولید باعث ایجاد اعتمادبنفس و افتخار برای جامعه می‌شود. ما متاسفانه یک دوران طولانی از تولید عقب افتادیم، وقتی تولید نکردیم، اعتمادبنفس‌مان را در این مساله از دست دادیم.
وی درباره استقبال مردم از تولیدات داخلی اظهار کرد: در مصرف هم مردم آزمون می‌کنند، قبل از خرید با خود می‌گویند که آیا خرید و مصرف فلان جنس برای من بهینه است یا نه؟ مثلا در چند سال اول دهه ۶۰ مردم استقبال بسیار خوبی از کفش ملی داشتند، زیرا تولیدات این شرکت بسیار با کیفیت و مرغوب بود، اما بعد از گذشت چند سال به جای پیشرفت دچار پس‌رفت شد و مردم اعتمادشان را به این برند ایرانی از دست دادند. این مساله در برخی دیگر از تولیدات داخلی نیز اتفاق افتاد.
گراوند ادامه داد: مساله بعدی موضوع «مصرف» است، اینگونه نیست که هرچه تولید ملی باشد مردم نیز مصرف کنند، این یک مساله دوسویه است، یعنی باید مردم اعتماد کرده و مصرف کنند تا آن تولید کننده نیز پیشرفت کند. این ارتباط دوسویه در صنعت ما ایجاد نشده و فقط یک‌سویه بوده است، هرچه را مردم به سمت مصرف آن رفتند، برخی تولیدکننده ها کیفیت را پایین آوردند.
وی در پاسخ به این سوال که یک سری از تولیدات داخلی، کیفیت بسیار خوبی دارند، اما به محض اینکه خریدار جمله ساخت ایران را روی این تولیدات می‌بیند، در خرید دچار تردید می‌شود، گفت: ارتباط یک‌سویه اعتماد را در جامعه از بین می‌برد، این موضوع را دولت و رسانه‌ها باید تسهیل کنند، اینگونه که از مردم بخواهند که مصرف تولیدات داخلی با شما و نظارت و پیگیری بر تولیدات با ما، با این رفتار دوسویه می‌توان اعتماد را به جامعه بازگرداند.
این پژوهشگر آمار و مسائل اجتماعی درباره تاثیر نظارت بر کیفیت تولیدات داخلی گفت: وقتی تولید با نظارت‌های دولتی رونق بگیرد، رفته رفته قمیت‌های مناسب نیز ایجاد می‌شود، رسانه‌ها نیز با تبلیغ کیفیت این تولیدات، جامعه را به مصرف تولید داخلی ترغیب می‌کند. در این حالت مردم باید به این سطح از اعتماد عمومی به دولت و تولیدکننده‌گان برسند که اگر ۱۰ سال تحمل کنند، به یک محصول مرغوب بهینه می‌رسند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا مردم ما دچار خودکم‌بینی شده‌اند؟ گفت: من به خودکم‌بینی مردم ایران معتقد نیستم، ما مردمی هستیم که اگر اعتمادمان زایل شود، دیگر برنمی‌گردد، به قول معروف اگر کسی یا چیزی از چشمان مردم بیفتد دیگر به حالت قبل برنمی‌گردد. از یک سو باید بگویم ما به قول معروف مردم باکلاسی هستیم، فرزندان ما در دانشگاه‌های مختلف جهان می‌درخشند و این به خاطر اعتمادبنفس عجیب و غریب و گاهی کاذب ماست.
گراوند درباره تاثیر اعتماد کاذب در موفقیت و شکست یک جامعه اظهار کرد: اعتمادبنفس کاذب، البته باعث دردسر می‌شود، اما بخش عمده‌ای از اعتمادبنفس ما واقعا اعتمادبنفس درستی است، مثلا در زمان جنگ جوانان کم‌سن و سال ما دشمن را به ستوه آورده بودند. اگر دولت وحکومت به فعالیت جوانان نگاه تسهیل‌گرانه داشته باشد، اتفاقات بزرگی را رغم خواهند زد.
وی در پاسخ به این سوال که عدم اعتماد مردم به تولیدات داخلی چه تاثیری بر جامعه خواهد داشت، گفت: اگر اینگونه باشد جامعه دچار خودتخریبی خواهد شد، مثلا یک گزارش خوب نوشته شود و دیگران بگویند، این تولید فلانی نیست، از جایی کپی کرده است. این‌طور نیست که اخلاق جامعه هیچ وقت درست نشود، همانطور که پیامبر اکرم فرمودند که من مبعوث شدم تا شرافت‌های اخلاقی را کامل و تمام کنم، یعنی اینکه می‌شود اخلاق را بهسازی کرد، این بهسازی وظیفه حکومت است.
گراوند با بیان اینکه دولتی نزد مردم عزیز خواهد شد که مردمش اختیار کافی برای زندگی داشته باشند، افزود: وقتی دولت ها در وجوه زندگی مردم دخالت کند، عدم اعتمادبنفس در جامعه ایجاد می شود.به طور مثال اگر پدری فرزند خود را بیش از حد محدود کند، در نهایت یا احترام پدر و فرزندی از بین می‌رود، یا فرزند از خانه فرار می‌کند.
گراوند در پایان گفت: در بسیاری کشور ها دولت‌ها کوچک شده اند مردم نباید از حضور بی‌دلیل دولت، در بسیاری از امور احساس بی‌قدرتی پیدا کنند، در این حالت است که اعتماد به نفس جمعی بالا می رود و این موضوع باعث رونق در کشور می شود. در تولید رقابت ایجاد می شود و کیفیت بالا می رود و بنابراین مردم به سمت استفاده از تولیدات داخلی می روند.