به گزارش همشهری آنلاین، وبسایت ساینس الرت میپرسد: «اگر فرداروزی در شهر شما بمب هستهای انداخته شود، میدانید کجا باید پناه بگیرید؟» این سایت اما در ادامه نوشته است، در دنیایی زندگی میکنیم که با جنگ هستهای، فقط به اندازه یک دیوانگی فاصله داریم و احتمال این دیوانگی، تیمی از محققان دانشگاه نیوکوزیا در قبرس را بر آن داشت که درباره نحوه پناه گرفتن در چنین موقعیتی پژوهش کنند.
محققان در مطالعه اخیر محاسبه کردند که چگونه انفجار ناشی از یک بمب هستهای میتواند بر افرادی که در داخل خانه پناه گرفتهاند تاثیر بگذارد و دریافتند که حتی اگر برای زنده ماندن از انفجار در فاصلهای امن از انفجار باشید، ممکن است همچنان خطری جدی شما را تهدید کند.
دیمیتری دریکاکیس، یکی از نویسندگان این مقاله گفت: «درک چگونگی تاثیر انفجار هستهای بر انسان در داخل خانه، برای ارائه توصیههایی در جهت محافظت از افراد و داراییهایش مهم است. به عنوان مثال، ما میتوانیم سازههایی طراحی کنیم که حفاظت بیشتری داشته باشد.»
در چنین موقعیتی ابتدا باید از راهروها و درها فاصله بگیرید و دنبال کنجهای بدون پنجره اتاق باشید. هنگامی که یک بمب هستهای منفجر میشود، نه تنها تشعشع به شکل نور درخشان، کور کننده و گرمای سوزان دارد، بلکه امواج ضربهای قدرتمندی ایجاد میکند که میتواند دهها کیلومتر را طی کند. این امواج لرزاننده، به طور بالقوه برای افرادی که در فاصله کافی امن از آتش بمب قرار دارند، خطرناک و کشنده هستند.
این تیم تحقیقاتی یک انفجار هستهای از یک بمب اتمی ۷۵۰ کیلوتنی را شبیهسازی کرد. برای اینکه بتوانید مقایسه کنید، بمبهایی که ایالات متحده در هیروشیما پرتاب کرد، ۱۵ کیلوتن و در ناکازاکی ۲۵ کیلوتن بود. بنابراین، به طور متوسط، حدود ۳۷ برابر کوچکتر از بمب در شبیهسازی محققان بوده است.
یک کلاهک با این بزرگی احتمالا همه چیز را در فاصله ۴ کیلومتری خود محو میکند، اما افرادی که فراتر از این شعاع هستند، اگر در مکان مناسب یک سازه محکم پناه بگیرند، ممکن است شانس زنده ماندن داشته باشند. این جا است که نتیجه تحقیقات جدید جالب میشود.
دریکاکیس گفت: «انفجار با استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی با وضوح بالا و مرتبه بالا شبیهسازی شد. با استفاده از این مدلها، نحوه حرکت موج ضربهای را در ساختمانها - از جمله اتاقها، دیوارها، گوشهها، درها، راهروها، پنجرهها و درها در فواصل ۴ تا ۵۰ کیلومتری از محل انفجار محاسبه کردیم.»
آنها گزارش دادند که ورودیهای باریک داخل ساختمانها مانند درها و راهروها میتوانند مانند یک تونل باد عمل کنند و موج ضربهای را تا فشارهای خطرناکی تا ۱۸ برابر وزن بدن انسان تسریع کنند؛ نیرویی که برای خرد کردن استخوانهای انسان کافی است.
ایوانیس ویلیام کوکیناکیس، یکی از نویسندگان این مقاله میگوید: «خطرناکترین جا در مکانهای سرپوشیده که باید از آن اجتناب کرد، پنجرهها، راهروها و درها هستند. بهترین مکان در ساختمانی دور از محل انفجار، اتاقی بدون پنجره است. حتی در اتاق جلویی که روبهروی محل انفجار است، اگر در گوشههای دیوار رو به انفجار قرار بگیریم، میتوان از فشارهای هوایی شدید در امان بود.»
البته این نکته را هم باید در نظر بگیرید که نوع ساختمان هم مهم است. مثلا شما نمیتوانید در یک کلبه چوبی پناه بگیرید.
همانطور که در مقاله اشاره شده، اگر خیلی به انفجار نزدیک باشید، کار زیادی نمیتوان انجام داد. با این حال، سازههای ساختمانی، بهویژه سنگ یا بتن یا سایر مواد محکم و غیر قابل احتراق، میتوانند درجاتی از محافظت در برابر انفجار داشته باشند.
آماده شدن برای آیندهای مبهم
محققان گفتند که آنها انفجار یک بمب ۷۵۰ کیلوتنی را بر اساس موشک روسی سارمات (Sarmat)، یک موشک «ICBM» که کرملین در آوریل گذشته آزمایش کرد، مدلسازی کردهاند.
دریکاکیس گفت: عملیات روسیه در اوکراین این نگرانی را ایجاد کرده است که ممکن است ما به جنگ هستهای نزدیکتر شویم و یکی از انگیزههای اصلی آنها برای این مطالعه «لفاظی فزاینده درباره استفاده از سلاحهای هستهای» بود.
دریکاکیس گفت: «جنگ هستهای یک موضوع جدی است که منجر به ویرانی گسترده خواهد شد. برای چندین دهه، جامعه بینالمللی فکر میکرد که چنین احتمالی وجود نخواهد داشت. با این حال، در سراسر جهان حرف زدن درباره جنگ هستهای تغییر کرده است.»
نویسندگان بر این باورند که این یافتهها میتواند به کارشناسان ایمنی هستهای کمک کند تا راهبردهای بهتری برای کاهش آسیب ناشی از انفجارهای اتمی و نشت تشعشعات ابداع کنند. آنها امیدوارند که نتایج حاصل از این مطالعه بتواند به درد توسعه ساختمانهای ضد انفجار هستهای در آینده هم بخورد.
هیگلی گفت: «این تحقیق میتواند به درک چگونگی محافظت از خود در صورت انفجار هستهای کمک کند. مهم نیست که درباره پیامدهای انفجار هستهای و سبک زندگی آخرالزمانی آن چه میدانید، چگونه زنده ماندن در چنین شرایطی، خود یک شاخه مطالعاتی کاملا جدا است.»