معمولا به فردی که به نظافت و کارهای روزانه مدرسه می‌پردازد، سرایدار، نظافتچی یا خدمتگزار مدرسه نیز گفته می‌شود. در این مقاله برای آشنایی بیشتر با این شغل، علاوه بر معرفی شغل سرایداری، به شرح وظایف نیروی خدماتی مدرسه خواهیم پرداخت.
معرفی شغل سرایداری و خدمتگزاری مدرسه
همان‌طور که گفته شد، معمولا به نیروی خدماتی مدرسه، سرایدار یا خدمتگزار مدرسه گفته می‌شود. سرایداران مدرسه وظایف و مسئولیت‌های متعدد و حساسی بر عهده دارند که انجام نظافت مدرسه، حضور در مدرسه پیش از کادر آموزشی، معلمان و دانش‌آموزان و همچنین حفاظت از دانش‌آموزان، تنها بخش کوچکی از این وظایف محسوب می‌شود. به دلیل حساسیت این شغل و مسائل امنیتی دانش‌آموزان، معمولا شرایط استخدام نیروی خدماتی مدرسه، سخت‌گیرانه‌تر از شرایط استخدام نیروهای خدماتی در سایر محیط‌ها است.
باتوجه به حساسیت این موقعیت شغلی، خدمتگزار مدرسه باید همیشه در مدرسه حضور داشته باشد؛ به همین دلیل، مرخصی سرایدار مدرسه، باید با هماهنگی قبلی و موافقت کارفرما باشد و این فرد بایستی از قبل، شخصی را به‌عنوان جایگزین خود معرفی کند. همین موضوع، نشان‌دهنده اهمیت حضور سرایدار در مدرسه است.
معمولا خدمتگزار مدرسه، وظایف آبدارچی را هم بر عهده دارد؛ اما در برخی از موارد نیز برای این وظیفه، فرد دیگری را استخدام می‌کنند. وظایف خدمتگزاران مدرسه، بسته به نوع محل فعالیت خود، متفاوت خواهد بود. حقوق سرایدار مدرسه معمولا مطابق با میزان حقوق وزارت کار تعیین می‌گردد. علاوه بر این، در صورت داشتن قرارداد کاری، این فرد از بیمه تامین اجتماعی نیز برخوردار خواهد بود.
بررسی شرح وظایف نیروی خدماتی مدرسه
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، خدمتگزاران مدرسه وظایف متعدد و مختلفی را بر عهده دارند. مسئولیت‌ها و وظایف کارکنان خدماتی مدارس، بسته به محل کار خود، می‌تواند متفاوت باشد. به‌عنوان مثال، شرح وظایف سرایدار مدرسه ابتدایی، با شرح وظایف خدمتگزار هنرستان فرق دارد. اما برخی از وظایف این موقعیت شغلی، ثابت بوده و در محیط‌های آموزشی مختلف یکسان خواهد بود.
در ادامه به بررسی چک لیست وظایف کلی و ثابت نیروی خدماتی مدرسه می‌پردازیم. برای راحتی کار، این وظایف را به سه دسته تقسیم می‌کنیم.
این سه دسته عبارت‌اند از:
- وظایف سرایدار نسبت به محیط مدرسه
- وظایف سرایدار نسبت به دانش‌آموزان
- وظایف سرایدار نسبت به کادر دفتری مدرسه
وظایف سرایدار نسبت به محیط مدرسه
در این قسمت به شرح وظایف نیروی خدماتی مدرسه نسبت به محیط مدرسه خواهیم پرداخت:
- سرایدار مدرسه باید کلاس‌های درس را پس از پایان کلاس‌ها و در انتهای روز تمیز کند. علاوه بر این، خدمتگزار مدرسه باید سایر بخش‌های مدرسه همچون حیاط، راهروها و دفتر مدرسه را نیز نظافت نماید.
- یکی دیگر از وظایف نیروی خدماتی نسبت به محیط مدرسه، بررسی تاسیسات و تجهیزات مدرسه است. سرایدار باید تاسیسات و تجهیزات مدرسه را به‌صورت مستمر چک کرده و در صورت مشاهده خرابی یا اشکال در این تاسیسات، این موضوع را به مسئولین مدرسه اطلاع دهد تا در اسرع وقت، آن را بر طرف کنند.
- خدمتگزار مدرسه باید با اقدامات احتیاطی و محافظتی آشنا بوده و در صورت لزوم، آن‌ها را به کار گیرد. چون نیروی خدماتی مدرسه به دلیل حضور شبانه‌روزی در مدرسه، اولین فردی است که در صورت وقوع هر اتفاقی، مسئول به‌کارگیری اقدامات موردنیاز است.
- یکی دیگر از موارد چک لیست وظایف سرایدار نسبت به محیط مدرسه، کنترل تردد و رفت‌وآمد افراد به مدرسه است. خدمتگزاران مدرسه باید از وارد شدن افراد غیرمجاز به محیط مدرسه جلوگیری نمایند تا با این روش، امنیت دانش‌آموزان نیز حفظ گردد.
- علاوه بر موارد گفته شده، سرایدار باید شب را نیز در مدرسه‌ای که محل خدمت او است، حضور داشته و از محیط مدرسه محافظت کند.
- یکی دیگر از وظایف سرایدار نسبت به مدرسه، انتقال زباله‌ها و موارد دورریختنی از محیط مدرسه به خارج از آن است.
وظایف سرایدار نسبت به دانش‌آموزان
در این قسمت به شرح وظایف نیروی خدماتی مدرسه نسبت به دانش‌آموزان خواهیم پرداخت:
- سرایدار مدرسه باید پیش از ورود دانش‌آموزان و آغاز رسمی مدرسه و کلاس درس، در محیط مدرسه حضور پیدا کرده و وسایل روشنایی راهروها و کلاس‌های درس و همین‌طور وسایل گرمایشی را روشن کند تا محیط مدرسه، آماده ورود دانش‌آموزان شود.
- یکی دیگر از وظایف سرایدار نسبت به دانش‌آموزان این است که در صورت پیدا نمودن وسایل گمشده دانش‌آموزان، این وسایل را در مکانی مشخص قرار دهد.
- سرایدار مدرسه باید دانش‌آموزان، به‌ویژه دانش‌آموزان مقطع ابتدایی، را تا سرویس مدارس بدرقه نموده و تا زمان رسیدن سرویس‌های دانش‌آموزان، مراقب آن‌ها باشد.
- یکی دیگر از وظایف سرایدار مدرسه نسبت به دانش‌آموزان، تهیه نمودن نیازهای بوفه و قرار دادن آن‌ها در اختیار دانش‌آموزان است. البته امکان دارد فردی خارج از مدرسه این مسئولیت را پذیرفته و بوفه مدرسه را در اختیار بگیرد.
- نیروی خدماتی مدرسه بایستی در هنگام برگزاری جلسات اولیا و مربیان، با اولیای دانش‌آموزان، به‌صورت مودبانه و با احترام رفتار کند.
وظایف سرایدار نسبت به کادر دفتری مدرسه
در این قسمت به شرح وظایف نیروی خدماتی مدرسه نسبت به کادر دفتری مدرسه خواهیم پرداخت:
- سرایدار باید در انجام امور مرتبط با مدرسه با مدیر و معاونین همکاری کند. به‌عنوان نمونه یک سرایدار مدرسه، باید در هنگام برگزاری مراسم و جلسات اولیا و مربیان، کادر مدرسه را همراهی کرده و به آسان‌تر کردن کار کمک کند.
- همان‌طور که گفته شد، نیروی خدماتی مدرسه معمولا وظایف آبدارچی را نیز بر عهده دارد و باید در طول روز، در چند نوبت، نوشیدنی گرم یا سرد، بسته به فصل، برای معلمان، مدیر و معاونان بیاورد.
- سرایدار باید در برگزاری مراسم صبحگاه کمک کرده و تجهیزات صوتی موردنیاز برای انجام این مراسم را فراهم کند.
- یک سرایدار مدرسه وظیفه دارد در هنگام برخورد با کادر مدرسه، ادب و اخلاق را رعایت کرده و مودبانه و با خوش‌رویی، با آن‌ها رفتار کند.
- خدمتگزاران مدرسه باید اتفاقات پیش‌آمده در محیط مدرسه را به مسئولین آن گزارش نمایند تا این افراد بتوانند اقدامات لازم را انجام دهند.
- سرایداران مدرسه باید لیست‌های موردنیاز مدرسه که از طریق مسئولین مدرسه تهیه شده و در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد را خریداری کنند.
- جابه‌جایی اسباب و وسایل موردنظر کارکنان مدرسه نیز یکی دیگر از وظایف نیروی خدماتی مدرسه محسوب می‌شود.
- یک سرایدار مدرسه باید بنر، تابلو و اعلانات برای اطلاع‌رسانی درباره موضوعات موردنظر کادر مدرسه را هم نصب کند.
جمع‌بندی و سخن پایانی
در این مقاله به معرفی شغل سرایداری مدرسه و بررسی شرح وظایف نیروی خدماتی مدرسه پرداختیم. همان‌طور که مشاهده کردید، سرایدار مدرسه، وظایف و مسئولیت‌های مختلفی نسبت به محیط مدرسه، دانش‌آموزان و کادر دفتری مدرسه بر عهده دارد.
عدم نیاز به تخصص و مهارت ویژه، داشتن جای خواب، حقوق و مزایا مطابق با قانون وزارت کار و نیاز بسیاری از مکان‌های آموزشی دولتی و خصوصی به سرایدار، باعث شده که بسیاری از افراد بدون تحصیلات دانشگاهی، تمایل داشته باشند در این موقعیت شغلی، استخدام شوند. با کمی جستجو در سایت‌های کاریابی، می‌توان به موقعیت شغلی مناسبی در این زمینه دست پیدا کرده و به درآمد مناسب ماهیانه رسید.