همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: چهارشنبه‌سوری، یکی از بهترین جشن‌ها و آیین‌های ایرانیان است که چند سالی است دستخوش حوادث ناشی از استفاده‌های نابجا از مواد محترقه شده است؛ از قطع عضو گرفته تا کور شدن چشم‌ها و سوختگی‌های شدیدی که گاه منجر به مرگ افراد می‌شود. و در این میان افرادی هم آسیب می‌بینند که هیچ نقشی در بروز حوادث ندارند؛ رهگذران.
با آن که پلیس، اورژانس، بیمارستان‌ها، هلال احمر و آتش‌نشانی هر سال درباره خطرات استفاده از مواد محترقه هشدار می‌دهند و دادگستری هر سال اعلام می‌کند که خطرآفرینان تا آخرین ساعات روز ۱۵ فروردین بازداشت می‌شوند، اما متاسفانه سالانه هم مواد محترقه‌ی پرخطرِ بیشتر و جدیدتری در دسترس افراد قرار می‌گیرد و هم هر سال به آمار استفاده از این مواد افزوده می‌شود.
سالانه هزاران مواد محترقه غیرمجاز توسط پلیش کشف و ضبط می‌شود اما باز هم بازارها پر است از مواد محترقه بسیار خطرناک و آسیب‌آفرین. برخی از مواد محترقه مانند کاربیت، بمب دستی، کپسولی، نارنجک دستی و اکلیل سرنج دمای احتراق پایینی دارند و با کوچک‌ترین حرارت منفجر می‌شوند و نوجوانان که تجربه‌ای ندارند، به دلیل استفاده از این مواد دچار آسیب‌های جدی می‌شوند. تازه‌ترین نمونه آن، نوجوان ۱۴ساله‌ی ساکن تهران بود که روز گذشته هر دو دستش از مچ قطع شد!
افزایش ۲۸ درصدی حوادث مرتبط با چهارشنبه‌سوری در کشور
سعید مهرسروش، سخنگوی کمیته چهارشنبه‌سوری اورژانس تهران در گفتگو با همشهری‌آنلاین از افزایش ۲۸ درصدی حوادث مرتبط با چهارشنبه‌سوری در کشور طی سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ خبر می‌دهد و می‌گوید: آمار مصدومان حوادث چهارشنبه‌سوری در سال ۱۳۹۸ به دلیل شیوع کرونا افت کرد، اما از سال ۱۳۹۹ دوباره آمارها رشد یافت و در سال ۱۴۰۰ هم آمارها بیشتر شد. امسال هم با توجه به حوادثی که تاکنون رخ داده، این احتمال وجود دارد که آمارها نسبت به سال ۱۴۰۰ بیشتر هم بشود.
مهرسروش می‌گوید: سال ۱۴۰۰ تعداد مصدومان مرتبط با حوادث چهارشنبه آخر سال در کشور ۲۸۳۴ نفر بود. این آمار مربوط به ابتدای اسفند تا روز چهارشنبه‌سوری است. ۷۸ درصد از آسیب‌دیده‌ها در خود روز چهارشنبه‌سوری مصدوم شدند. تعدادشان هم ۲۲۱۶ نفر در کل کشور بود. از این تعداد ۷۳۷ مصدوم مربوط به استان تهران بودند که بیشترین آمار را در کشور داشت. استان‌های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی هم رتبه دوم و سوم را از نظر تعداد مصدومان داشتند.
سخنگوی کمیته چهارشنبه‌سوری اورژانس تهران با بیان این که آمار مصدومان حوادث چهارشنبه‌سوری در طول سال‌های اخیر روند افزایشی داشته است، می‌گوید: در سال ۱۳۹۶ تعداد ۴۷۹۵ مصدوم در کل کشور داشتیم، سال ۱۳۹۸ آمار مصدومان به دلیل شیوع بیماری کرونا افت کرد و به ۱۱۴۹ مورد رسید. در سال ۱۳۹۹ این آمار مجددا بالا رفت و به ۱۹۶۸ مورد رسید. این آمار در سال ۱۴۰۰ به ۲۸۳۴ نفر رسید.
به گفته این مسئول، از سال ۱۳۹۴ تا سال ۱۴۰۰ تعداد ۵۷ نفر فوتی ناشی از حوادث چهارشنبه آخر سال داشتیم. فقط در سال ۱۴۰۰ در بازه ابتدای اسفند تا روز چهارشنبه‌سوری ۱۹ نفر فوت کردند که از این تعداد ۹ نفر در روز چهارشنبه‌سوری جان خود را از دست دادند.
مهرسروش با اشاره به این که تعداد کشته‌شده‌ها طی سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته، اظهار می‌کند: سال ۱۳۹۴ تعداد کشته‌شده‌ها ۷ نفر بود، سال ۱۳۹۶؛ ۵ نفر، سال ۱۳۹۷؛ ۲ نفر، سال ۱۳۹۸؛ ۳ نفر، سال ۱۳۹۹؛ ۱۱ نفر و سال ۱۴۰۰ هم ۱۹ نفر کشته شدند.
تعداد رهگذران آسیب‌دیده
سخنگوی کمیته چهارشنبه‌سوری اورژانس تهران با بیان این که ۸۱ درصد آسیب‌دیده‌ها در سال ۱۴۰۰ آقا و ۱۹ درصد خانم بودند، می‌گوید: ۴۶ درصد از افراد آسیب‌دیده در گروه سنی ۶ تا ۱۸ سال بودند که تعدادشان ۱۳۰۵ نفر بود. گروه سنی بعدی، افراد ۲۹ تا ۶۰ ساله بودند که تعدادشان ۷۰۰ نفر بود. گروه سنی بعدی هم افراد ۱۸ تا ۲۹ ساله را شامل می‌شد که ۶۳۷ نفر بودند.
او می‌گوید: ۶۵ درصد آسیب‌دیده‌های پارسال، استفاده‌کننده از مواد محترقه بودند، ۳۴ درصد از آنها عابر و رهگذر بودند و یک درصد هم جزو نیروهای امدادی و انتظامی بودند.
آمار قطع عضو، آسیب چشم و سوختگی
این مسئول درباره آمار مصدومیت‌ها در سال ۱۴۰۰ می‌گوید: در این سال در مقایسه با سال ۱۳۹۹ رشد ۲۷ درصدی قطع عضو، رشد ۲۵ درصدی آسیب به چشم و رشد ۳۰ درصدی انواع سوختگی را داشتیم.
سخنگوی کمیته چهارشنبه‌سوری اورژانس تهران درباره آمار مصدومیت‌ها و فوتی‌های امسال هم توضیح می‌دهد: آمار امسال فعلا از یکم تا ۱۹ اسفند را شامل می‌شود؛ در این بازه زمانی ۱۵۲ نفر در کل کشور مصدوم شده‌اند. از این تعداد ۳۸ نفر در بخش و ۳ نفر در بخش ویژه بستری شده اند. یک آمبولانس هم آسیب دیده است. از بین ۱۵۲ مصدوم امسال، ۶ نفر جان خود را از دست داده‌اند که ۴ فوتی مربوط به تهران، یک فوتی مربوط به همدان و یک فوتی هم مربوط به شهر ارومیه است.
مهرسروش همچنین درباره آمار قطع عضو امسال در کشور می‌گوید: تا ۱۹ اسفند امسال ۳۰ نفر قطع عضو شده‌اند. این آمار در سال گذشته (از اول اسفند تا روز چهارشنبه‌سوری) ۱۷۱ مورد بود.
تمهیدات اورژانس در چهارشنبه‌سوری امسال
سخنگوی کمیته چهارشنبه‌سوری اورژانس تهران در بخش دیگری از گفتگو به اهمیت آموزش تاکید می‌کند و می‌گوید: راه ایمنی از آموزش می‌گذرد و پیش‌شرط آموزش هم آگاهی است. آگاهی از خطرات استفاده از مواد محترقه و شیوه مقابله با این خطرات، آمار بروز حوادث را به طرز قابل توجهی کاهش می‌دهد.
مهرسروش ادامه می‌دهد: ما آموزش کمک‌های اولیه و کمک‌های مرتبط با چهارشنبه‌سوری را از اوایل پاییز و برای گروه سنی ۶ تا ۱۸ سال شروع کردیم؛ یک سری آموزش ها را هم به والدین ارائه دادیم. در روز چهارشنبه‌سوری هم ناوگان ما در آماده‌باش کامل است و کلا مرخصی نیروها در این روز لغو می‌شود. استقرار ماموران را هم در نقاط مشخصی داریم.
او تاکید می‌کند: در بعضی از خانه‌ها مواد قابل اشتعالی وجود دارد که آنها را باید از دسترس کودکان و نوجوانان دور نگه داریم تا شب عید را برای خودمان و عزیزان‌مان و شهروندان دیگر تلخ نکنیم.
احتمال افزایش آمارها در چهارشنبه‌سوری تهران
یحیی صالح طبری، رئیس مرکز اورژانس تهران هم در گفتگویی با همشهری‌آنلاین، از افزایش آمار حوادث چهارشنبه‌سوری در این استان خبر داده و می‌گوید: آمار استفاده از مواد محترقه در تهران تا حدی زیاد شده که تعداد ماموریت‌های اورژانس تهران که در سال ۱۳۹۷ حدود ۱۶۶ ماموریت بود، در سال ۱۴۰۰ به ۴۲۱ ماموریت رسید.
صالح طبری می‌گوید: سال گذشته در استان تهران ۷۳۷ آسیب‌دیدگی ناشی از چهارشنبه‌سوری داشتیم. از این تعداد ۳۴۷ مورد مرد و ۷۴ مورد خانم بودند. از این تعداد ۳۳ مورد آسیب چشمی بود، ۹۶ مورد سوختگی بود، ۲۰ مورد قطع عضو و ۳ مورد هم فوتی داشتیم.
به گفته رئیس مرکز اورژانس تهران، احتمال افزایش آمارها در چهارشنبه‌سوری سال جاری نسبت به سال قبل وجود دارد.