همشهری آنلاین - محمد بیاتی : هر ساله با فرارسیدن ایام چهارشنبه سوری علاوه بر تمهیدات پلیس و آماده باش سازمان های ایمنی و نجات و بیمارستان ها ، بسیاری از خانواده‌ها نگران آسیب دیدن فرزندانشان به دلیل استفاده از مواد آتش زای غیر مجاز و خطرناک هستند.
امسال پلیس به صورت جدی تری وارد عمل شده است و با برنامه هایی مثل کنترل ورود مواد محترقه خطرناک و تمهیدات پیشگیرانه ای که به کار برده است سعی دارد تا حد امکان آسیب های چهارشنبه سوری را کمتر کند و قشر جوان را نسبت به استفاده از مواد محترقه خطرآفرین و عواقب ایجاد ناهنجاری آگاه کند.
چند روز پیش پلیس اعلام کرد در صورت آسیب به شخصی که از مواد محترقه خطرناک استفاده کرده است، پای فروشنده این مواد هم در میان است و فروشندگان غیر قانونی باید پاسخگو باشند.
دراین میان نکته مهم آن است که آیین چهارشنبه سوری اساسا هیچ ربطی به استفاده از این مواد محترقه ندارد و رونق این تجارت غیر قانونی باعث ایجاد روزهایی پر اضطراب برای جامعه و خانواده ها در آستانه عید نوروز شده است.
دکتر امان الله قرایی مقدم، جامعه شناس در حوزه آسیب های اجتماعی درباره خشونتی که با استفاده از این مواد منفجره غیر مجاز در جامعه تولید می شود، به همشهری آنلاین گفت: خشونت عمدتا چرخه ی بازتابی دارد. مواجهه جوان با خشونت در بخش های مختلف زندگی اش می تواند در گرایش آنها به خشونت موثر باشد.
قرایی مقدم افزود: برخی محرومیت ها که ممکن است از طرف خانواده یا حتا جامعه به جوانان القا شود می تواند از دلایل گرایش به خشونت شود که در استفاده خطرناک و بدون ایمنی از وسایل غیر مجاز آتش زا نمود پیدا کند. یعنی جوانان بدون اینکه قصد آزار کسی را داشته باشند با وسایلی که از طریق سودجویان و سوداگران در اختیار انها قرار داده می شود ناآگاهانه استفاده می کنند و باعث آزار رساندن به خود و دیگران می شوند.
این جامعه شناس درباره راه حل کمتر شدن این نوع استفاده از مواد محترقه خطرناک و آسیب زا گفت: در سال های گذشته مطرح شد که مسئولان مکان هایی را در نظر بگیرند و این جشن را در شرایط امنی برگزار کنند و از خانواده ها دعوت کنند که با جوانانشان به این محل ها بروند اما متاسفانه هنوز هیچ اتفاقی در این زمینه نیفتاده است. در واقع هیچ جایگزینی برای برگزاری مراسم چهارشنبه سوری معرفی نکرده ایم و همین باعث سوء استفاده سودجویان و وارد کنندگان غیر قانونی مواد خطرناک می شود.
وی ادامه داد: من قبلا پیشنهادی در این زمینه داشتم که مسئولان مربوطه با برنامه ریزی امکانات جایگزینی در اختیار خانواده ها قرار دهند. مثلا همان در نظر گیری محل ها و یا امکانات برگزاری مراسم به شکل بی خطر. مثلا در مراکزی در هر محل شاخه های خشکیده و هرس شده درختان را که گاه دور می ریزند ، در اختیار افراد آن محله قرار دهند و حتا به آنها بفروشند تا بتوانیم از حجم آسیب این روز کم کنیم.
قرایی مقدم درباره سودجویی با فروش این مواد خطرناک گفت: در چنین شرایطی که جایگزینی معرفی نکردیم، سودجویانی پیدا می شوند که با مافیاهایی که راه اندازی می کنند مواد محترقه خطرناک را وارد کشور می‌کنند و به فروش می رسانند. این مافیاها از شرایط سوء استفاده می کنند و عوامل خرده فروشی را در تعداد بالا پیدا می‌کنند و مواد خود را می فروشند. همین باعث شده در طول سالها چهارشنبه سوری از حالت آیین بودن خود خارج شده و به صحنه سر و صدا و ترکاندن مواد محترقه سنگین و گاه بسیار خطرناک تبدیل شود. در واقع چیزی جز بمب و ترقه در دسترس قرار ندارد که جوانان بتوانند جایگزین کنند.
قرایی مقدم درباره برخورد ها با این سودجویان نیز گفت: هر چه قدر که نیروی محترم انتظامی هم هر سال این اشخاص را دستگیر می کند و این مواد خطرناک را ضبط می کند اما چون در این کار خلاف سود هنگفتی نهفته است، باز هم کسانی از جاهای مختلف سبز می شوند و این سوء استفاده و سودجویی را ادامه می دهند. هر چند که پلیس نقش بسیار مهمی در جلوگیری از پخش این مواد داشته است.
این جامعه شناس گفت: وقتی جوانی از یک خانواده آسیب می بیند و به این راحتی و از سر ناآگاهی با این مواد آتش زا دچار کوری و سوختگی و ... می شود آن خانواده به نوعی برای همیشه گرفتار درد و رنج می شود.
قرایی مقدم در پایان تاکید کرد: ناگفته نماند در سالهای گذشته سختگیری‌های بسیار و گاه بیجایی درباره انجام این مراسم اعمال شده که همین نیز آرام آرام باعث انحراف این مراسم در سطح شهرها شده است.
وی گفت: ما باید بتوانیم راهکارهایی پیدا کنیم تا جوانان و نوجوانان شادی سالم را هر چه بیشتر تجربه کنند و جشن های مختلف در نقاط مختلف کشور برگزار شود تا جوانان تخلیه انرژی شوند و به راحتی یک مراسم آیینی و جشن را به صحنه خشونت تبدیل نکنند. اول باید امکانات جایگزین در اختیار آنها قراردهیم بعد توقع داشته باشیم به سمت بمب و ترقه و مواد آتش زا نروند.