همشهری‌آنلاین - بهروز رسایلی
سال پرماجرای ۱۴۰۱به روزهای پایانی‌اش رسیده و شاید حالا زمان مناسبی برای ارزیابی کلی اهالی حاضر در حوزه فوتبال باشد. به همین بهانه نگاهی به فهرست برنده‌ها و بازنده‌های فوتبال کشورمان در یک سال گذشته انداخته‌ایم، با این توضیح که یافتن برندگان کار بسیار سختی است، اما فهرست بازنده‌ها را تا نوروز سال بعد می‌شد ادامه داد!
امیر قلعه نویی
حضور او در فهرست برنده‌ها کاملا غیرمنتظره است؛ درست مثل انتخابش به‌عنوان سرمربی تیم ملی! هر چه سال سپری شده را بالا و پایین کنید، هیچ اثری از سزاواری و شایستگی خارق‌العاده امیر برای رسیدن به این سیاهه نمی‌بینید، اما به هر حال مهر او به دل مدیران فدراسیون افتاده و این مربی را روی ارزشمندترین نیمکت فوتبال کشور نشانده‌اند. به روایت روشن‌تر قلعه‌نویی نبرد، بلکه بلیتش برنده شد و با اقبال بلند به فهرست برنده‌های سال راه یافت! وگرنه عملکرد او در گل‌گهر فوق‌العاده معمولی بود.
مورایس
مورایس سابقه دستیاری ژوزه مورینیو را در کارنامه دارد و به‌عنوان سرمربی هم در لیگ‌های کره‌جنوبی و عربستان صاحب عناوین قهرمانی شده است. سپاهان برای پایان دادن به عطش ۸ساله‌اش برای قهرمانی سراغ این مربی پرتغالی رفت و به‌نظر می‌رسد انتخاب خوبی هم داشته است. مورایس تا اینجا از نظر فنی خوب بوده و توانسته تیمش را که البته پرستاره هم هست در پایان سال به صدر جدول برساند، اما این تنها مزیت او نیست، چرا که مربی پرتغالی از حیث رفتاری و شخصیتی هم فوق‌العاده آرام و نجیب است.
رضا اسدی
او برنده بزرگ سال در فوتبال ایران است. بعد از تجربه بسیار ناموفقی که در پرسپولیس داشت و به سیبل انتقادات تبدیل شده بود، به خوبی توانست در تراکتور خودش را احیا کند. یکی از خوش‌شانسی‌های اسدی این بود که آنجا به پست پاکو خمز خورد؛ سرمربی اسپانیایی که این بازیکن را به خط حمله منتقل کرد و باعث شد اسدی با به ثمر رساندن ۸گل، تا این لحظه در صدر جدول بهترین گلزنان لیگ برتر قرار بگیرد. در مورد تراکتور حتما باید به ریکاردو آلوز هم اشاره کنیم؛ بهترین خرید فصل از پرتغال که با ۱۲پاس گل یکه‌تاز جدول بهترین پاسورهاست.
ساپینتو
اوایل که به استقلال آمده بود موافقان زیادی نداشت. کارنامه‌اش نشان می‌داد آدم ناراحتی است. به علاوه در استقلال جانشین یک مربی محبوب و قهرمان مثل فرهاد مجیدی شده بود. شکل کار و نتایج استقلال هم در شروع کار او طوری نبود که باعث رضایت هواداران شود. با این حال هر چه جلوتر رفتیم شرایط برای ساپینتو بهتر شد. استقلال او حالا فوتبال خوبی بازی می‌کند و نتایجی به‌دست آورده که شانس تکرار عنوان قهرمانی را به این تیم می‌دهد. خود ساپینتو هم با جوش و خروش بی‌نهایتش توانسته محبوبیت زیادی پیدا کند.
مهدی رحمتی
شاید این انتخاب از نظرتان کمی غیرمنتظره باشد. با این حال مهدی رحمتی استانداردهای راهیابی به فهرست برنده‌ها را دارد. عملکرد او در آلومینیوم اراک واقعا قابل‌قبول بوده است. ستاره سال‌های پیشین استقلال، فصل گذشته توانست با آلومینیوم به فینال جام حذفی برسد، هرچند آنجا مغلوب نساجی شد. امسال هم تیم اراکی توانسته در رده هفتم جدول قرار بگیرد که با توجه به بضاعت این تیم، واقعا قابل‌قبول است. آلومینیوم که امسال از همه مدعیان امتیاز گرفته، در نیم‌فصل دوم تنها یک امتیاز کمتر از پرسپولیس به‌دست آورده است.
تیم ملی
طبیعتا سرلیست فهرست بازنده‌های سال را باید به تیم ملی اختصاص داد؛ تیمی که بارها از سوی بازیکنانش به‌عنوان «نسل طلایی» و بهترین تیم تاریخ فوتبال ایران خوانده شده، اما در جام‌جهانی عملکرد فوق‌العاده ضعیفی داشت. تیم ملی که نتوانست قابلیت‌های خود را به نمایش بگذارد، از راهیابی به مرحله حذفی جام‌جهانی محروم ماند. این همان ماموریتی بود که آنها به خاطرش به قطر رفتند، اما در شرایطی که ۳ تیم آسیایی به دور بعد رسیدند، تیم ملی ایران از این مهم محروم ماند.
کارلوس کی‌روش
او تحت هر شرایطی از حامیان و منتقدان سرسخت خود برخورداربوده، اما اگر قرار باشد به‌طور کلی به موقعیت او در ایران نگاه کنیم شاهد سیری نزولی خواهیم بود. کی‌روش سال ۲۰۱۴در اوج محبوبیت بود، اما هر چه جلوتر رفتیم پایگاهش افول کرد؛ طوری که بعد از جام‌جهانی ۲۰۲۲انتقادات از این مربی پرتغالی به حجم بی‌سابقه‌ای رسید. کی‌روش برای سومین بار از صعود با تیم ملی به مراحل حذفی جام‌جهانی محروم ماند و البته در برابر انگلیس، سنگین‌ترین شکست تاریخ تیم ملی در این مسابقات را رقم زد.
سیاوش یزدانی
سال سیاه، شاید بهترین تعبیر برای سیاوش باشد؛ بازیکنی که زمستان پارسال در اوج دوران فوتبالش بود، محبوبیت زیادی داشت و هوادارانش حتی عقیده داشتند در جام‌جهانی باید در ترکیب اصلی به میدان برود. با این حال همه‌چیز برای یزدانی زیر و رو شد. رفتار غیرحرفه‌ای او در قبال ملوان پس از آنکه سرباز این تیم شد، آغاز زوال حرفه‌ای یزدانی بود. با حضور ساپینتو، این بازیکن به نیمکت‌نشین محض تبدیل شد و نهایتا به سپاهان پیوست. در سپاهان هم فاجعه دبل پنالتی دادن جلوی پرسپولیس پیش آمد که یک جام را از کف طلایی‌پوشان ربود.
یحیی گل‌محمدی
از نظر «فنی» او هم سال خوبی را پشت سر نگذاشت. آغاز سال برای یحیی با اهدای جام قهرمانی به فرهاد مجیدی و استقلال، رقیب دیرینه همراه بود. با یحیی نوار قهرمانی‌های پرسپولیس پاره شد و البته لیگ امسال هم برایش چندان خوب پیش نرفته است. در فاصله ۷هفته مانده به پایان فصل، پرسپولیس ۴امتیاز از سپاهان عقب افتاده و بازی‌های دشوارتری هم در مقایسه با تیم حریف دارد. شکست در بازی رودررو با سپاهان، پایان تلخ یک سال ناگوار برای گل‌محمدی بود.
جواد نکونام
افول عجیب نکونام در سال ۱۴۰۱واقعا کم‌نظیر بوده است. او که فصل گذشته با فولاد قهرمان جام حذفی شد و مقبولیت خوبی داشت، امسال از هر نظر رو به نزول گذاشت. نتایج فولاد با وجود خریدهای مهمش اصلا چنگی به دل نزد. همزمان اسم نکونام به‌عنوان گزینه مربیگری و سپس سرمربیگری تیم ملی همراه شد که مردم چندان از آن استقبال نکردند. از همه بدتر اما استعفای بدون توجیه و ناگهانی نکونام پیش از بازی با الهلال در لیگ قهرمانان آسیا بود که بدجوری به اعتبار این مربی لطمه زد.