به گزارش همشهری آنلاین به نقل از رویترز اگر پوتین به این توافق عمل کند، برای نخستین بار از میانه دهه ۱۹۹۰ خواهد بود که روسیه سلاحهای هستهای را در خارج از این کشور مستقر میکند.
پوتین این موضوع را در هنگامی اعلام میکند که تنشهای فزاینده با غرب بر سر جنگ اوکراین رخ داده است و برخی از مفسران روسی درباره حمله احتمالی هستهای گمانهپردازی میکنند.
آمریکا، ابرقدرت هستهای دیگر جهان- با احتیاط به سخنان پوتین واکنش نشان داد. یک مقام ارشد دولتی آمریکا گفت روسیه و بلاروس سال پیش در این باره مذاکره کرده بودند و نشانهای وجود ندارد که مسکو قصد استفاده از سلاحهای هستهایاش را داشته باشد.
سلاحهای هستهای «تاکتیکی» به آن دسته از سلاحهای هستهای گفته میشود که برای به دست آوردن مزیتهای ویژه در میدان نبرد به کار میروند و با سلاحهای هستهای که توانایی نابود کردن کلی شهرها را دارند، متفاوت هستند. آشکار نیست که روسیه چه تعدادی از این سلاحها را دارد، چرا که این حوزه هنوز در هاله رازداری دوران جنگ سرد باقی مانده است.
پوتین به تلویزیون دولتی روسیه گفت که آلکساندر لوکاشنکوف، رئیسجمهور بلاروس مدتها است که موضوع استقرار سلاحهای هستهای تاکتیکی را در کشورش مطرح کرده است.
پوتین گفت: «این اقدام کاری غیرمعمول نیست: اولا ایالات متحده هم برای دهههاست که این کار را انجام داده است. آنها سلاحهای هستهای تاکتیکیشان را رد قلمروی کشورهای متحدشان مستقر کردهاند.»
او افزود:«ما موافقت کردهایم که کار مشابهی را انجام دهیم- بدون اینکه از تعهداتمان تخطی کنیم، تاکید میکنیم بدون تخطی از تعهدات بینالمللی درباره عدم تکثیر سلاحهای هستهای.»
مقام ارشد دولتی آمریکا با اشاره به اینکه مسکو و مینسک از مدتی قبل درباره انتقال سلاحهای هستهای در حال مذاکره بودهاند، گفت: «ما هیچ دلیلی برای تغییر وضعیت سلاحهای هستهای استراتژیکمان و همچنین هیچ شاهدی از آماده شدن روسیه برای استفاده از سلاح هستهای مشاهده نکردهایم. ما به دفاع جمعی پیمان ناتو متعهد میمانیم.»
روسیه و بلاروس روابط نظامی نزدیکی دارند و مینسک به مسکو اجازه استفاده از قلمرویش برای فرستادن نیروها به درون اوکراین را در سال پیش داد. این دو کشور در ماه ژانویه سال میلادی جاری تمرینهای نظامی مشترک برگزار کردند.
کییف میگوید نمیتواند امکان حمله از طرف بلاروس را رد کند، اما در حال حاضر شواهد کافی درباره چنین حملهای وجود ندارد و لوکاشنکو با وجود فشار از سوی مسکو میخواهد نیروهایش را از جنگ دور نگهدارد.
روسیه به عنوان بخشی از توافق اعلامشده بوسیله پوتین ساخت یک مرکز ذخیرهسازی برای سلاحهای هستهای تاکتیکی در بلاروس تا اول ژوئیه (۱۰ تیر) را کامل خواهد کرد.
پوتین گفت که روسیه ۱۰ هواپیمای قادر به حمل سلاحهای تاکتیکی در بلاروس مستقر کرده است و افزود مسکو از قبل شماری سیستمهای موشکی تاکتیکی اسکندر را که توان پرتاب سلاحهای هستهای را دارند، به بلاروس منتقل کرده است.
هنگامی که اتحاد شوروی در ۱۹۹۱ فروپاشید، سلاحهای هستهای در چهار دولت تازه استقلالیافته روسیه، اوکراین، بلاروس و قزاقستان مستقر بودند. این چهار کشور در مه ۱۹۹۲ توافق کردند که همه این سلاحهای هستهای باید در روسیه مستقر شوند و انتقال کلاهکهای جنگی از اوکراین، بلاروس و قزاقستان به روسیه در ۱۹۹۶ تکمیل شد.