به گزارش همشهری آنلاین، استفاده از این پرنده‌های کوچک در زمان جنگ و توسط نیروهای ارتش به اوج خود رسید. طبق اسناد موجود، برای اولین‌بار سرمایه‌داری به نام «فرانسیر ناتان روچیلد» از کبوترها در جنگ برای انتقال پیام استفاده کرد تا از این طریق شکست غیرمنتظره ناپلئون در جنگ واترلو را گزارش دهد. اما اگرچه‌اطلاع رسانی، یکی از مهمترین استفاده هایی بوده که بشرکبوترهارابه خاطرآن تربیت کرده است، امامسابقات کبوترپرانی هم خصوصا دردهه های اخیریکی دیگر از دلایل تربیت این حیوانات است.
این مسابقه در واقع، مسابقه سرعت بین کبوترهای تربیت شده است. این کبوترها پس از طی مسافتی تعیین شده در زمانی مشخص به جایگاه و خانه‌های خود بازمی‌گردند. برنده این مسابقه کبوتری خواهد بود که بتواند سریع‌تر از بقیه کبوترها پرواز کرده و در زمان کوتاه‌تری بازگردد. البته این مسابقات تنها مختص کبوتران بوده و هیچ شرکت‌کننده‌ای حق ندارد پرنده دیگری را به این مسابقه بیاورد، اما نوع کبوتر مهم نیست.
بهترین گونه کبوتری که معمولا برای این مسابقات در نظر گرفته می‌شوند، هومر است که به کبوتر مسابقه هم مشهور شده؛ این کبوتران در گذشته به عنوان کبوتران نامه‌بر و برای پیغام‌رسانی استفاده می‌شدند. آنها می‌توانند مسافتی چند صد کیلومتری را بدون توقف یا خستگی طی کنند. مسافتی که کبوترها می‌پیمایند معمولا براساس کیلومتر بر ساعت اندازه‌گیری می‌شود. هر کیلومتر با زمان معمول طی کردن آن در مسیر مشخص شده و زمانی که هر کبوتر به یکی از این نشانه‌ها می‌رسد اندازه‌گیری می‌شود.
در این مسابقه حتی ثانیه‌ها نیز بسیار با ارزشند. یک کبوتر برنده می‌تواند در عرض تنها چند ثانیه یک بازنده باشد. جایزه این مسابقات نیز اغلب نقدی بوده که به همراه یک کاپ با طرحی از کبوتران به فرد برنده اهدا می‌شود. این مسابقات از یک خط شروع واحد آغاز شده ولی هزاران خط پایان دارد. زیرا به هریک از این کبوتران آموزش داده شده است به خانه صاحبان خود بازگردند. با توجه به مسافتی که هر کبوتر طی می‌کند، زمانی که هر یک از آنها به مقصد می‌رسد اندازه‌گیری شده و سریع‌ترین کبوتر، برنده مسابقه اعلام می‌شود. مسیری که این کبوترها طی می‌کنند، معمولا بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتر در نظر گرفته می‌شود. تا به حال تنها یک مورد بیشتر از ۱۰۰۰ کیلومتر ثبت شده است، رکوردی که متعلق به یک کبوتر در مسابقات آمریکا بود که توانست با طی مسافت ۱۸۰۰ کیلومتر، کاری شگفت‌انگیز انجام بدهد.
قوانین مسابقه
کبوترها معمولا از سن ۶ ماهگی تا ۱۰ سالگی حق شرکت در این مسابقه را دارند. اما بهترین سن برای آنها بین ۳ تا ۴ سال است. بزرگ‌ترین خطری که ممکن است این کبوتران را در طول مسابقه تهدید کند، تغییر ناگهانی آب و هوا در زمان پرواز و از همه بدتر، باران و صاعقه است که می‌تواند جان آنها را به شدت به خطر بیندازد. هر شرکت‌کننده باید کبوتر خود را رنگ کند تا از دیگر کبوتران متمایز باشد. البته تمام شرکت‌کنندگان باید در زمان ثبت‌نام، رنگ کبوتر خود را نیز اطلاع دهند که در زمان مسابقه دو یا چند کبوتر شبیه به یکدیگر نباشند.
در بلژیک برای اینکه زیبایی کبوتران با استفاده از رنگ‌های مصنوعی خراب نشوند، از نوارهایی رنگی که به پای هر کدام از کبوتران بسته شده و نام صاحبشان نیز روی آن نوشته شده است، استفاده می‌کنند. این نوارها باید از ۵ روزگی به پای کبوتران مسابقه بسته شوند تا به آن عادت کرده و درصدد کندن آن برنیایند.
مسیر بین خانه تا محل شروع مسابقه به طور دقیق و با استفاده از جی‌پی‌اس اندازه‌گیری می‌شود و زمان احتمالی پیمودن این مسیر توسط کبوتران محاسبه می‌شود. یکی از سبک‌های معمول این مسابقات تربیت کردن تمام کبوترها با یک شرایط بوده که همه شرکت‌کنندگان باید کبوتر خود را تحت‌نظر یک مربی و با روش او پرورش بدهند. در این روش به خاطر یکسان بودن شرایط، کبوتران از ویژگی‌های همسانی برخوردار بوده و به همین دلیل هیجان در سراسر مسابقه بیشتر خواهد بود زیرا تا لحظه آخر مشخص نمی‌شود که کدام یک از این کبوترها بهتر از بقیه بوده و می‌تواند برنده مسابقه باشد.
اما در روش دیگر که هر فرد کبوتر خود را به دلخواه و با شرایط خاص خودش تربیت می‌کند، بهترین مربی نیز در پایان مسابقه جایزه‌ای دریافت می‌کند. حتی اگر کبوتری که این مربی تربیت کرده است، برنده مسابقه نباشد. تا به حال هیچ مدرکی به طور قطع ثابت نکرده است که تاریخچه این مسابقات به چه زمانی بازمی‌گردد. اما اولین مسابقات سرعت کبوترها مربوط به سال ۲۲۰ میلادی می‌شود ولی مقر اولیه آن هرگز مشخص نشده و امروزه بسیاری از کشورها از جمله انگلیس و بلژیک خود را بنیانگذار این مسابقات می‌دانند.
مسابقات سرعتی کبوترها در کشورهای مختلف
این مسابقات درشکل نوین خود، برای اولین بار در سال ۱۸۷۵ در آمریکا برگزار شد اما تا سال ۱۸۷۸ به طور عمومی و معمول نبود و به همین خاطر عده بسیار زیادی از مردم از چنین مسابقه‌ای اطلاع نداشتند. اما از این سال به بعد به عنوان مسابقه‌ای سراسری در این کشور به ثبت رسید. امروزه این مسابقات چنان مورد استقبال مردم قرار گرفته است که بیش از ۱۵هزار نفر هر سال برای شرکت در آن ثبت‌نام می‌کنند. در سال‌های اخیر مقر برپایی این مسابقات در شیکاگو بوده است. البته در همان روز، مسابقات به طور سراسری در کانادا و برزیل نیز برگزار می‌شوند که مسابقات برزیل بزرگ‌ترین مسابقات کبوترها در تمام آمریکای جنوبی به حساب می‌آید.
کبوترپرانی درآسیا
مسابقات سرعتی کبوتران پس از چندین سال برپایی طرفداران زیادی در آسیا و به خصوص در کشورهایی نظیر چین، پاکستان، فیلیپین، ژاپن و تایوان پیدا کرد. البته چند سالی است که این مسابقات در هند نیز برگزار شده و هر بار به طور چشمگیری بر شرکت‌کنندگان آن افزوده می‌شود.
رکورددار مسابقات
کشور تایوان رکورددار شرکت‌کننده در تمام دنیا به حساب می‌آید و در هر مسابقه در حدود ۲ تا ۳ میلیون کبوتر به پرواز درمی‌آیند. کمترین تعداد گزارش شده تا به حال در این کشور ۵۰۰ هزار نفر گزارش شده است.
مسابقه مرگ
این مسابقه دارای فدراسیون بوده و ۸۰ عضو فعال دارد. این فدراسیون پس از جنگ جهانی دوم در این کشور تاسیس شد. کبوتران استرالیایی برای شرکت در این مسابقات باید حداقل مسافت ۱۴۵ کیلومتر و حداکثر ۱۰۰۰ کیلومتر را طی کنند.
این مسابقات چندین بار در سال برگزار می‌شوند که طاقت‌فرساترین آن در زمستان برگزار شده و جایزه بزرگ‌تری نیز دارد. اما تعداد زیادی از کبوتران در مرحله زمستانی جان خود را از دست داده و هرگز به مقصد نمی‌رسند. در تمام طول مسیر مناطقی مشخص شده است تا کبوترها بتوانند فرود آمده و آب و دانه بخورند اما همین امر یکی از نکات انحرافی مسابقه بوده و کبوتری که بتواند بر گرسنگی و تشنگی خود غلبه کند، بدون شک برنده مسابقه خواهد بود.
کبوترپرانی درجزیره
انگلیس یکی از قدیمی‌ترین کشورها در برپایی مسابقات کبوترها به حساب می‌آید. این مسابقات از سال ۱۸۸۱ به طور سراسری در شهرهای مختلفی از این کشور برگزار شدند. پس از چند سال، این مسابقات آن‌قدر در انگلیس پرطرفدار شد که خانواده سلطنتی نیز تصمیم گرفت یکی از شرکت‌کنندگان ثابت آن باشد. خانواده سلطنتی انگلیس برای اولین بار در سال ۱۸۸۶ و زمانی که شاه بلژیک، لئوپلد دوم، کبوتری تربیت شده به آنها اهدا کرد، در مسابقه شرکت کردند و این به صورت یک رسم خانوادگی درآمد که تا به امروز نیز ادامه دارد. در این مسابقه، کبوتر هیچ‌کس بر دیگری ارجحیت ندارد، چه متعلق به ملکه الیزابت باشد و چه متعلق به یک فرد عادی به طوری که در طول این همه سال کبوتر ملکه الیزابت دوم تنها یک‌بار و در سال ۱۹۹۰ برنده شد.
در سال ۲۰۰۷ به خاطر شیوع بیماری آنفلوآنزای پرندگان، اجرای این مسابقات در انگلیس و بسیاری از کشورهای اروپا ممنوع اعلام شد اما پس از مدتی دوباره برگزاری این مسابقات از سرگرفته شد. بلژیک یکی از کشورهایی است که ادعا دارد اولین کشور برپاکننده مسابقات کبوترها در دنیا بوده است. مسابقات کبوتران از اوایل قرن نوزدهم طرفداران بسیار زیادی در کشور بلژیک پیدا کرده و این مسابقات از آن سال‌ها در بلژیک اجرا می‌شد و پس از آن، مسابقات به طور سراسری ابتدا در کشورهای همسایه و بعدها در دیگر کشورها برگزار شد. همین باعث شد تا بلژیکی‌ها خود را بنیانگذار این مسابقات بدانند و ادعا کنند که دیگر کشورها پس از آنها، به این کار پرداخته‌اند. در آن زمان از گونه‌ای کبوتر به نام ویواگرز برای شرکت در مسابقات استفاده می‌شد. این کبوترها می‌توانستند تا حد زیادی در برابر خستگی، گرسنگی و تشنگی طاقت آورده و به راه خود ادامه دهند.
مکان اصلی زندگی این کبوتران، در بلژیک بوده و کسانی که می‌خواستند در مسابقه شرکت کنند می‌توانستند به راحتی این کبوترها را به دام انداخته و تربیت کنند. امروزه از این نوع کبوتر در سراسر دنیا دیده شده و هنوز هم یک پای ثابت مسابقات کبوتران به حساب می‌آیند.
برادران جانسن، لوئیز، چارلز، آرجان و اسجف از مشهورترین تربیت‌کنندگان و شرکت‌کنندگان موفق و ثابت مسابقات کبوترها در بلژیک به حساب می‌آمدند که کمتر کسی می‌توانست با آنها رقابت کند.
پس از مدتی آنها کبوترهای بیشتری پرورش داده و تربیت می‌کردند. آنان با فروش این کبوترهای تربیت‌شده آن هم به روشی که بیشتر بلژیکی‌ها معتقد بودند، بعید است بازنده از میدان مسابقه بازگردند، کار و کاسبی خانوادگی پرسودی راه انداختند. تا چندین سال هیچ رقیبی برای کبوتران جانسن وجود نداشت و حتی مردم از کشورهای اطراف نیز برای خریدن این کبوترها به بلژیک می‌آمدند. تا اینکه شخصی به نام کارل مولمانز پیدا شد و توانست کبوترهایی با همان خصوصیات پرورش دهد. این موضوع باعث شد تا رقابتی شدید بین این دو خانواده به وجود بیاید.
امروزه همچنان کبوترهایی با مارک جانسن و مولمانز تربیت شده و به شرکت‌کنندگان فروخته می‌شوند و هنوز هم بهترین کبوترهایی به حساب می‌آیند که برای شرکت در مسابقه انتخاب می‌شوند. مسابقه سرعتی کبوترها یکی از داغ‌ترین مسابقات حیوانات در رومانی به حساب می‌آید به‌طوری که در عرض یک دهه گذشته شرکت‌کنندگان میهمان از کشورهای همسایه نیز در این مسابقات شرکت کرده‌اند. این مسابقات که از سال‌های بسیار دور در این کشور برگزار می‌شده است هم اکنون یکی از رسوم مردم رومانی در جشن‌ها و مناسبت‌های خاص محسوب می‌شود.
محاسبه زمان تلف شده
اگر زمان مسابقه خیلی طولانی شود، بنا به درخواست شرکت‌کنندگان، داوران زمان تلف شده را نیز حساب می‌کنند. این زمان درست از موقعی که ساعت‌های اصلی خاموش می‌شوند محاسبه می‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که بنا به دلایل موجه تعدادی از کبوتران در زمان تعیین‌شده که معمولا از صبح تا قبل از تاریک شدن هواست، به مقصد نرسیده باشند.
اگر تعداد کبوترانی که بازنگشتند کم باشد، داوران آنها را گم شده یا مرده فرض کرده و از دور مسابقات خارج می‌کنند ولی اگر برای مثال شرایط آب و هوایی مساعد نبوده و تعداد زیادی از کبوتران موفق به بازگشت نشده باشند، باید ساعت تلف شده هم حساب شود تا حق این کبوتران پایمال نشود. ساعت تلف شده به طور معمول از ۳۰ دقیقه قبل از غروب آفتاب تا ۳۰ دقیقه قبل از طلوع آفتاب محاسبه می‌شود و کبوترانی که تا آن زمان باز هم به خانه باز نگردند، به طورکلی از لیست مسابقه خارج می‌شوند.
رکورد خرید کبوتر
تا همین چند سال پیش متمولین چینی دنبال هنرهای معاصر، عتیقه‌جات یا گرانترین اتومبیل‌های دنیا بودند تا آنها را به دارایی‌های خود افزوده و در نمایشگاه‌های مختلف به نمایش بگذارند، اما حالا خریداری بهترین انواع کبوتر برای شرکت دادن در مسابقات سرعتی کبوتران، یکی از بزرگ‌ترین سرگرمی‌های آنها به حساب می‌آید و شاید دور دنیا را برای پیدا کردن بهترین کبوتر مسابقه جست‌وجو کنند. یکی از همین افراد به نام هوژن یو برای شرکت در مسابقات سال ۲۰۱۲، برای خرید یک کبوتر هلندی ۳۲۸ هزار دلار پرداخت که این قیمت یک رکورد جدید در خرید کبوتر به حساب می‌آید.
هوژن می‌گوید: «اینها کبوتران معمولی نیستند که دائم در آسمان چرخیده و در پارک‌ها از خرده نان‌هایی که مردم برایشان می‌ریزند، تغذیه کنند. اینها کاملا استثنایی بوده و تربیت شده‌اند تا همیشه برنده باشند.» هوژن قبلا از کشورهایی همچون انگلیس، بلژیک و آلمان که حرف اول را در برگزاری مسابقات کبوتران می‌زنند، نیز کبوتر خریده است. او در سال گذشته در حدود یک میلیون دلار برای خرید انواع کبوتر مسابقه هزینه کرده است.
مسابقات زیبایی
در کنار مسابقات سرعتی که در بسیاری از کشورهای جهان برگزار می‌شود، سال‌هاست که مسابقه دیگری بین کبوتران برگزار می‌شود. در این مسابقه نوع کبوتر مهم نیست و نباید حتما از سرعت یا هوش بالایی برخوردار باشد. این جا کبوتران زیبا و البته منحصر به فرد می‌توانند پیروز میدان باشند. این مسابقات برای اولین‌بار در سال‌های ۱۹۰۰ و در کشور انگلیس برگزار شد و همچنان هم این کشور یکی از اصلی‌ترین کشورهایی است که چنین مسابقاتی داشته و خانواده سلطنتی انگلیس هم یکی از شرکت‌کنندگان ثابت است که هر بار کبوتران زیبا و پرورش یافته خود را برای این مسابقات می‌آورند.
پس از آن کشورهای آمریکای شمالی نیز به این مسابقات علاقه‌مند شده و اقدام به برگزاری مسابقات زیبایی کردند. آلمان از دیگر کشورهایی بود که این مسابقات را برپا کرده و همچنان تا به امروز، سالی یک بار فستیوال کبوتران زیبا را برگزار می‌کند. برای داوران این مسابقه بسیار مهم است که کبوتران، زیبایی کاملا طبیعی داشته و از هیچ‌گونه رنگ یا وسایل مختلف برای آرایش آنها استفاده نشده باشد.
حراجی کبوتر
بسیاری از کسانی که می‌خواهند در مسابقات کبوتران شرکت کنند و خودشان مکانی برای نگهداری از کبوتران و تربیت آنها ندارند، از چندین ماه قبل به فکر خرید کبوتر می‌افتند، همین باعث داغ شدن بازار کبوترفروشان می‌شود. در بسیاری از کشورهای برگزارکننده حراجی‌های بزرگ کبوتر برگزار شده و مانند اجناس قیمتی، کبوتران هم به مزایده گذاشته می‌شوند. آلوین پتری یکی از مشهورترین فروشندگان کبوتر در هلند است. او توانست در حراج اول سال ۲۰۱۲، ۳۹ کبوتر خود را با قیمت‌های بسیار بالایی به فروش برساند.
برایان لوئیز یکی از پرورش‌دهندگان بزرگ کبوتر مسابقه در آمریکاست که از سال ۲۰۰۸ تا به حال به این کار مشغول است. کبوترانی که او تربیت کرده، قادرند تا حدود ۵۰۰ کیلومتر بدون توقف و با سرعت ۹۶ کیلومتر در ساعت پرواز کنند. کسانی که می‌خواهند از کبوتران تربیت‌شده برایان بخرند باید این کار را چند ماه قبل از شروع مسابقات انجام دهند زیرا برایان باید به آنها آموزش دهد که چطور بعد از یک پرواز طولانی به خانه صاحب جدیدشان بازگردند.
مسابقات ۲۰۱۲
یکی از بزرگ‌ترین مسابقات برگزار شده از ابتدای سال ۲۰۱۲ تا به حال، مربوط به ۲۸ ژانویه و شهر سان سیتی در آریزونای آمریکاست. در این مسابقه که قدمتی ۱۶ ساله دارد، ۵۰۰۰ کبوتر از ۳۰ کشور جهان شرکت داده شده بودند.
مسافت در نظر گرفته شده برای کبوتران شرکت‌کننده در این مسابقه ۵۵۰ کیلومتر بود که کبوتر برنده موفق شد این مسیر را در عرض ۸ ساعت طی کرده و به مقصد برسد. بقیه کبوتران نیز با اختلافی تقریبا ۲ ساعته پس از ۱۰ ساعت به مقصد رسیدند. مبلغی که به عنوان جایزه به توماس گرندر، صاحب این کبوتر تعلق گرفت، ۲۰۰ هزار دلار بود.