به گزارش همشهری، عملیات بازارگردانی سهام به سبک جدید، روشی است که براساس آن قیمت سهام شرکت‌ها در بورس به نقطه تعادلی می‌رسد و پس از اجرای آن می‌توان گفت قیمت سهام یک شرکت به ارزش ذاتی خود نزدیک شده است، به‌کار‌گیری از این روش تاکنون در بورس تهران سابقه نداشته و قرار است در مرحله نخست این عملیات روی سهام شرکت‌های معدنی اجرا شود.
در حال حاضر، عملیات مشابهی با نام بازارگردانی سهام در بورس تهران رواج دارد که بیشتر جنبه حمایتی از سهام یک شرکت را دارد و با قواعد و قوانین واقعی بازارگردانی سهام تفاوت‌های اساسی دارد.
این عملیات که تنها جنبه حمایت از سهام یک شرکت را دارد، عمدتا توسط سهامدار عمده یک شرکت اجرا می‌شود و سودی برای بازارگردان ندارد.
بسیاری از سهامداران عمده در نتیجه اجرای چنین حمایت‌هایی متحمل هزینه‌های سنگینی شده‌اند مانند صرف هزینه‌های مالی شرکت سرمایه‌گذاری بانک ملی برای شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا).
پیش از این مدیرعامل بورس اوراق بهادار از آغاز مذاکراتی خبر داده بود که بر مبنای آن سهامداران عمده شرکت‌های معدنی عملیات بازارگردانی سهام این شرکت‌ها را آغاز خواهند کرد.
حسن قالیباف اصل در این باره گفت: براساس مذاکراتی که با سهامداران شرکت‌های معدنی انجام داده‌ایم به‌زودی بازارگردانی سهام شرکت‌های معدنی در بورس آغاز می‌شود.
او در ادامه با بیان اینکه مذاکرات با سهامداران دیگر شرکت‌ها نیز انجام شده است تاکید کرد: قرار دادهای لازم برای تایید نهایی به سازمان بورس ارسال شده است و پس از تایید سازمان عملیات بازارگردانی سهام شرکت‌های معدنی آغاز خواهد شد.
اما روز گذشته مدیر نظارت بر کارگزاران سازمان بورس و اوراق بهادار از ارائه چندین درخواست برای انجام عملیات بازارگردانی سهام خبر داد و گفت: تاکنون چندین درخواست برای اجرای این عملیات به دست ما رسیده و شرکت بورس اوراق بهادار نیز در این زمینه مشغول مذاکره با شرکت‌هاست.
ایوب باقرتبار افزود: تلاش ما این است که عملیات بازارگردانی سهام تا پایان سال‌جاری آغاز شود اما این عملیات به‌طور قطعی از ابتدای سال‌جاری آغاز خواهد شد. او با بیان اینکه در حال حاضر منتظر تکمیل مدارک متقاضیان هستیم، ادامه داد: این درخواست‌ها بیشتر از جانب سهامداران عمده شرکت‌ها که هم‌اکنون در بازار فعال هستند ارائه شده است.
احتیاط در بازار
او در ادامه خاطرنشان کرد: این عملیات بازارگردانی به شیوه جدید، روش جدیدی است که به‌دلیل ناشناخته بودن شرکت‌ها با احتیاط و محافظه‌کاری زیادی درخواست‌های خود را ارائه می‌دهند.
باقرتبار تاکید کرد: این درخواست‌ها ابتدا به شرکت بورس ارسال و سپس برای کسب مجوز نهایی به سازمان بورس و اوراق بهادار فرستاده می‌شود. مدیر نظارت بر کارگزاران سازمان بورس و اوراق بهادار توضیح داد: در روش قبلی سهامدار عمده زمانی که سهم با صف‌های خرید و فروش مواجه می‌شد برای جلوگیری از گره معاملات اقدام به خرید سهم می‌کرد؛
این روش سودی را برای سهامدار عمده در بر نداشت اما در روش کنونی بازارگردان برای انجام این عملیات سود به دست خواهد آورد. او در ادامه تصریح کرد: با توجه به آنکه تاکنون بیشتر تقاضا‌ها برای بازارگردانی سهام شرکت‌های معدنی بوده است در مرحله اول این عملیات روی سهام شرکت‌های معدنی آغاز و پس از آن روی سهام شرکت‌های سیمانی، بانک‌ها و شرکت‌های خودرو ساز انجام می‌شود.
او با اشاره به اینکه سازمان بورس از ارائه درخواست‌های جدید‌تر بازارگردانی سهام استقبال می‌کند، گفت: سازمان بورس در مرحله نخست مشوق‌هایی را مانند کاهش هزینه‌های معاملاتی و ارائه امکانات نرم افزاری برای این بازارگردان‌ها در نظر خواهد گرفت.
تفاوت روش فعلی و قبلی
تا پیش از این سیستمی که به‌عنوان بازارگردانی سهام مطرح بود عملا سیستم حمایت از سهم بود؛ یعنی زمانی که یک سهم با صف‌های خرید و فروش مواجه می‌شد بازارگردان‌ها که عمدتا سهامدار عمده یک شرکت بودند اقدام به خرید یا فروش سهم می‌کردند و این به معنای رویارویی مستقیم با بازار بود. در سیستم قبلی (حمایت از سهم) معمولا هیچ سودی نصیب سهامدار عمده شرکت یا اصطلاحا بازارگردان نمی‌شد و صرفا از سهم حمایت می‌شد؛
اما براساس روش بازارگردانی جدید، بازارگردان سهم از این عملیات سود به دست خواهد آورد. در سیستم جدید بازارگردانی سهام دامنه نوسان سهام افزایش پیدا می‌کند و این موضوع باعث می‌شود تا با کنترل صف‌های خرید و فروش سهم با سرعت بیشتری به تعادل برسد. همچنین باز شدن دامنه نوسان یک شرکت، منجر می‌شود تا گره معاملاتی یک سهم از بین برود و قیمت با سرعت بیشتری به تعادل برسد.
پیش از این رضا کیانی رئیس اداره امور نهاد‌های مالی سازمان بورس و اوراق بهادار درباره این روش توضیح داده بود: بازارگردان موظف است سفارش‌های خود را با یک دامنه مظنه وارد سیستم معاملات کند به این معنی که بازارگردان باید سفارش‌های فروش خود را بالاتر از سفارش خرید و به‌صورت همزمان وارد سیستم معاملات کند.
او با بیان اینکه دامنه مظنه رقمی است که در مجوز سازمان بورس برای هر سهم تعیین می‌شود، خاطرنشان کرد: اگر به‌طور مثال بازارگردان سهام یک شرکت را 100 تومان خریداری کند موظف است همزمان سفارش فروش آن سهم را بالاتر از این نرخ - مثلا نیم یا یک درصد بالاتر - وارد سامانه معاملات کند این کار باعث به‌وجود آمدن سهام انباشته برای سهم می‌شود.
روش بازار گردانی
در مجوز صادر شده از سوی سازمان بورس حداقل سفارش انباشته هم لحاظ خواهد شد که بازارگردان موظف است بر مبنای آن سفارش‌های خود را وارد سیستم کند.
رئیس اداره امور نهاد‌های مالی سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه روش فوق باعث ایجاد تعادل در قیمت سهم و حذف گره معاملاتی می‌شود، افزود: وارد شدن سفارش‌های خرید و فروش به‌صورت همزمان باعث می‌شود تا بازارگردان قیمتی را ارائه دهد که نزدیک‌ترین قیمت به ارزش ذاتی سهم است.
کیانی ادامه داد: بازارگردان، سهام را ارزان‌تر می‌خرد و آن‌را گران‌تر می‌فروشد و از این کار سود به دست خواهد آورد ضمن اینکه مکانیسم بازارگردانی به‌گونه‌ای است که بازارگردان را مجبور می‌کند که قیمتی را ارائه دهد که معتقد است ارزش ذاتی یک سهم است.
او در ادامه با بیان اینکه سازمان بورس برای بازارگردان‌ها مزیت‌هایی را قائل می‌شود عنوان کرد: سازمان بورس به بازارگردان‌ها در کارمزد معاملات تخفیف خواهد داد ضمن اینکه هزینه جایگاه معاملاتی بازارگردان‌ها رایگان خواهد بود و به آنان در قیمت‌های برابر با کارگزاران اولویت داده خواهد شد