به گزارش همشهری آنلاین، امروزه دانشمندان عقیده دارند با جایگزین کردن DNA این حیوانات در تخمک حیواناتی که از نظر فیزیکی و ژنتیکی بسیار به این گونه منقرض شده نزدیک هستند می‌توان حیوانات منقرض شده را دوباره احیا کرد. اما آیا می‌توان به زندگی دوباره‌ی آنها امیدوار بود؟
بز کوهی پیرنئن
داستان از زمان کشته شدن آخرین بازمانده‌ی بز کوهی پیرنئن در سال ۲۰۰۰ آغاز شد. سالها قبل بزکوهی پیرنئن یا بوکاردو در کوهستان‌های پر برف و سرد پیرنه – مرز طبیعی فرانسه و اسپانیا- زندگی می‌کرد. این بز از نظر فیزیکی و ژنتیکی با بزهای دیگر متفاوت بود ولی متأسفانه به دلیل شکار بی رویه، نسل این بزکوهی منحصر به فرد منقرض شد. در سال ۱۹۹۹، محققان آخرین نمونه این حیوان را که یک بز ماده بود پیدا کردند و نامش را «سلیا» گذاشتند. یک سال بعد یعنی در سال ۲۰۰۰ سلیا به خاطر افتادن درختی بر رویش در پارک ملی اوردسا در اسپانیا کشته شد. اما محققان نمونه‌ای از سلول‌های این حیوان را به امید بازگرداندن دوباره‌اش به زندگی، در دمای ۱۹۶- درجه سانتیگراد نگهداری کردند و یک تیم پژوهشی تشکیل دادند.
بعد از انجام آزمایش‌های بسیار، محققان و جانورشناسانی که بر روی این پروژه کار می‌کردند، موفق شدند هسته‌ی سلول منجمد سلیا را به تخمک بز کوهی اسپانیایی که به نظر جانشین مناسبی می‌رسید تزریق کنند. آنها ۵۷ تخمک جانشین را در رحم ۷ بزکوهی ماده قرار دادند و یک بزغاله‌ی بوکاردو در سال ۲۰۰۳ متولد شد که مانند یک معجزه بود اما چند دقیقه بعد از تولد این بزغاله هم به دلیل ناقص بودن یکی از ریه‌هایش مرد.
این ماجرا باعث شد که گروهی از محققان، انجمن بازگرداندن حیوانات منقرض شده را تأسیس کنند که موضوع بحث‌شان احیای حیوانات منقرض شده مثل ببر تاسمانی، کبوتر وحشی آمریکای شمالی، ماموتها و بسیاری از حیوانات دیگر بود.
پرنده‌ی هوآیا
در قبایل مائوری در نیوزیلند، هوآیا برای مائوری‌هاحیوان مقدسی است. اروپائیان این پرنده را به خاطر پرهای زیبایش که برای تزئین لباس وکلاه استفاده می‌شد شکار می‌کردند، این پرنده‌ی زیبا با پرهای سیاه و براق و نوک بلند و خمیده‌اش در سال ۱۹۰۷ منقرض شد. این امکان وجود دارد که چند هوآیا در اعماق پارک ملی اورورا در جزیره ی شمالی نیوزیلند زندگی می‌کنند، اما نمی‌توان به حدس و گمان برای منقرض شدن یا نشدن این پرنده اکتفا کرد، به همین دلیل گروهی از متخصصان ژنتیک در سال ۱۹۹۹ دور هم جمع شدند تا راه حلی برای شبیه سازی هوآیا پیدا کنند و همه‌ی آنها عقیده داشتند که این موضوع امکان پذیر خواهد بود. بعد از این ماجرا، سایت تحقیقاتی سایبر در آمریکا راه اندازی شد و دانشگاه، تأمین مالی پروژه را برعهده گرفت، حتی مائوریها با شبیه سازی پرنده‌ی مقدس خود موافقت کردند.
در حال حاضر هیچ اتفاقی نیفتاده، اما این طرح در حال اجراست و نیاز به استخراج سلول زنده‌ی یکی از نمونه‌های موجود در موزه دارد تا بعد از این مرحله، DNA را از سلول خارج کنند و در یک تخمک گرفته شده از پرنده‌ی جانشین قرار داده شود و بعد از شوک الکتریکی یا تاباندن اشعه UV تقسیم سلولی شروع می‌شود. دانشمندان امیدوارند که از این طریق بتوانند این پرنده‌ی زیبا را دوباره به زندگی برگردانند.
گنجشک ساحل اسپارو
ناسا در مرکز فضایی کندی در جزیره‌ی مریت برای کشتن پشه‌ها و کرمها مجبور شد سیلی راه بیندازد و متاسفانه این کار باعث نابودی زیستگاه گنجشک ساحل اسپارو شد. آخرین بازمانده‌ی این پرنده در سال ۱۹۸۷ مرد، اما قبل از دفنش، قسمت‌هایی از بافت بدنش در یخ نگهداری شد.
اکنون پژوهشگران تلاش گسترده‌ای را روی ساختار مبهم DNA به دست آمده از بافت یخ زده این گنجشک آغاز کرده‌اند تا شاید این گونه‌ی منقرض شده را به زندگی برگردانند.
ماموت پشمالو
ماموتها ۲۰۰ هزار سال پیش در عصر یخبندان در منطقه‌ی معروف به سیبری منقرض شدند اما در حفاری‌های متعددی که در این منطقه صورت گرفت ماموت پشمالویی پیدا شد که کاملا یخ زده وسالم بود. این ماموت پشمالو نمونه‌ی خوبی از حیوان منقرض شده پیش از تاریخ برای پروژه‌ی شبیه سازی است. در سال ۲۰۰۶ پژوهشگران متوجه شدند که ۴ پروتئین ساده را که در یک سلول بالغ وجود دارد می‌توانند به سلول بنیادی جنین تزریق کنند که این فرایند سریعتر از استخراج هسته سلول است و سلول‌های بنیادی، بیشتر از انواع سلول‌های دیگر زندگی می‌کنند.
در سال ۲۰۱۱ تیم پژوهشگر مستقر در توکیو، اعلام کردند که با استفاده از توالی ژنتیکی و جایگزینی DNA ماموت پشمالوی سیبری به جای DNA فیل آسیایی که از تمام نمونه‌های دیگر فیل‌ها بیشتر شبیه ماموت است می‌توانند این حیوان منقرض شده را دوباره احیا کنند.
طوطی کوچک دم دراز کارولینا
طوطی کوچک دم دراز در مکان‌های گرمسیری مانند آمریکای مرکزی زندگی می‌کرد، اما کمتر از یک قرن پیش این گونه از طوطی دم دراز، زیستگاهش را در امتداد سواحل شرقی آمریکا از دست داد. در نخستین دهه‌های قرن بیستم به خاطر پرهای زیبای این طوطی که در تزئین لباس و کلاه از آنها استفاده می‌شد، این پرنده از حیات وحش ناپدید شد.
خوشبختانه ده‌ها نمونه سلولی از این گونه‌ی منقرض شده در سراسر کارولینا وجود دارد. در سال ۲۰۱۵، DNA این پرنده از قطعاتی از پوسته‌ی تخم این طوطی در موزه‌ی ایالتی نیویورک به دست آمد و زیست شناسان و مورخان برای بدست آوردن یک نمونه طوطی دم دراز کارولینا آزمایش‌های بسیاری انجام دادند. آنها امیدوارند تا با استفاده از این DNA، از طریق تغییراتی در ساختار ژنتیکی یک نوع طوطی به نام طوطی «ناندی»، این پرنده را دوباره بازآفرینی کنند.
کبوتر وحشی آمریکای شمالی
کبوتران مسافر در یک دوره در آمریکای شمالی بسیار زیاد بودند. آنها بسیار خوشمزه بودند وبه همین دلیل توسط انسان‌ها شکار شدند. در حال حاضر پروژه‌ای در دانشگاه کالیفرنیا برای احیای کبوتر وحشی با استفاده از DNA، آخرین بازمانده‌ی کبوتران وحشی که در سال ۱۹۱۴ مرد، راه اندازی شده است.
به دلیل سالم بودن DNA کبوتر مسافر و همچنین پیدا کردن جانشین مناسب به نام «کبوتر باند دم»، کبوتر مسافر یکی از گزینه‌هایی است که می‌تواند دوباره به زندگی باز گردد و محققان امیدوارند که با کاشت DNA کبوتروحشی در تخم کبوتر باند دم به زودی کبوتر وحشی شبیه‌سازی شود.
گاو دریایی استلر
گاو دریایی استلر یکی از بستگان فیل دریایی است و برای اولین بار در سال ۱۷۴۱ در جزیره‌ی برینگ نزدیک روسیه کشف شد. آنها حیواناتی بسیار درشت جثه بودند که به کندی حرکت می‌کردند و شناگران بدی بودند که برای یک موجود دریایی جای تعجب دارد.
در آن سالها، پوست این حیوانات مورد توجه ملوانان و تجار قرار گرفت و در زمانی کمتر از ۳۰ سال به صورتی باورنکردنی شکار شدند، در سال ۱۷۶۸ به طور رسمی اعلام شد که آنها ۲۷ سال بعد از کشفشان، منقرض شده‌اند. اگرچه گاو دریایی استلر در حدود ۲۵۰ سال پیش زندگی می‌کرده اما از بقایای استخوان آنها که آب به ساحل آورده بود، چندین نمونه ساختار DNA به دست آمده و یک تیم تحقیقاتی روسی در سال۲۰۱۱ پروژه شبیه سازی این حیوانات را آغاز کرد.
گوزن ایرلندی
در مورد حیوانات ماقبل تاریخ مانند گوزن ایرلندی، که یک گوزن غول پیکر است، امروزه به سختی می‌توان گوزنی را یافت که بعد از تولد، قدش به ۲ متر و شاخ‌هایش به ۴ متر برسد.
محققان در کالج لندن نزدیکترین گونه به گوزن غول پیکر ایرلندی را گوزن زرد که در انگلستان و ایرلند زندگی می‌کند شناخته‌اند. در حال حاضر آنها روی ساختار DNA که از روی فسیل یک گوزن ایرلندی ۱۳ هزار ساله برداشته شده کار می‌کنند و امیدوارند که با جایگزین کردن DNA گوزن ایرلندی با DNA گوزن زرد در آینده‌ای نزدیک این حیوان منقرض شده را دوباره به زندگی برگردانند.
گاو وحشی اوراسیا
این حیوان انگلیسی در عصر برنز به دلیل از دست دادن زیستگاه طبیعی خودش نابود شد و آخرین نمونه‌ی آن در سال ۱۶۲۷ در لهستان کشته شد. اکنون با گذشت قرن‌ها یک گروه هلندی به نام استیچتینگ بر روی ساختار DNA که از استخوان‌های این حیوان به دست آمده مطالعه می‌کنند. دانشمندان هلندی نزدیکترین حیوان به این گونه‌ی منقرض شده را گاو اهلی هلندی تشخیص داده‌اند و قرار شد DNA این گاو وحشی را به جنین جانشین تزریق کنند. دانشمندان امیدوارند که از این طریق بتوان بعد از گذشت چند سال گاو وحشی اوراسیا را شبیه سازی کرد.
منبع: سرنخ. دوهفته نامه حوادث و شگفتی‌ها. شنبه۱ اسفند ۱۳۹۴.