برنده جایزه بزرگ عکاسی سونی، عکسی خلق شده با هوش منصوعی را در این مسابقه ارائه کرد و برنده این رقابت شد.

البته او دقیقا به همین دلیل که عکس نه هنر خودش که هنر هوش مصنوعی بود از گرفتن جایزه امتناع کرد. عکسی که بوریس الداگسن، هنرمند آلمانی، با عنوان Pseudomnesia: The Electrician، توانست با آن برنده رده باز خلاقانه در جایزه جهانی عکاسی سونی شود به حدی طبیعی بود که برای داوران این رقابت تشخیص واقعی نبودن آن امکان نداشت. این اتفاق سرنخی برای کشف حقیقتی است که با حضور هوش مصنوعی در آینده زیر سؤال می‌رود. از این پس تردید در واقعی یا ساخته هوش مصنوعی بودن همه تصاویر و نوشته‌ها تبدیل به یک دغدغه اجتماعی می‌شود.

بحث درباره آینده هنر با هوش مصنوعی
الداگسن گفت که از این تصویر برای آزمایش داوران این مسابقه و ایجاد بحث در مورد آینده عکاسی استفاده کرده است. برگزارکنندگان این مسابقه هم به گمراه شدن اعتراف کردند و گفتند الداگسن آنها را در مورد میزان دخالت هوش مصنوعی در این عکس ، گمراه کرده است. الداگسن در بیانیه‌ای که در وب‌سایتش به اشتراک گذاشته شد، اعتراف کرد این کارش گستاخی به داوران بوده اما از داوران به‌خاطر انتخاب تصویر او و تبدیل آن به لحظه‌ای تاریخی تشکر کرد. اما برای او این سؤال پیش آمده بود که آیا داوران نسبت به اصالت این تصویر مشکوک بوده‌اند یا خیر. چرا که، تصاویر هوش مصنوعی و عکاسی نباید در چنین جایزه‌ای با یکدیگر رقابت کنند. بنابراین من این جایزه را نمی‌پذیرم.



تهدید یا فرصت
اما دیگران هوش مصنوعی را ابزاری دیگر و حتی مقوله‌ای جدید از هنر می‌دانند که ارزشش کمتر از هنر تجسمی نیست. عکاسی خود زمانی یک اختراع جدید و برای برخی تهدید آمیز بود. اما تعداد زیادی از مسائل اساسی همچنان نامشخص است، ازجمله اینکه چه‌کسی حق چاپ یک تصویر هوش مصنوعی را دارد. علاوه بر ایجاد تصاویری مشابه به واقعیت، هوش مصنوعی همچنان تحت الشعاع انبوهی از سؤالات اخلاقی و حقوقی است که هنوز پاسخ داده نشده است.
فیروزخان، عکاس و وبلاگ نویس معروف درباره این اتفاق که چالش تازه‌ای در دنیای هنر خواهد بود گفت: فعلا بیشتر مردم برای تشخیص تصاویر تولید شده توسط هوش مصنوعی از عکس‌ها، حداقل در نگاه اول مشکل دارند. اما در چندماه آینده، تعیین تفاوت‌های مهم حتی سخت‌تر خواهد شد، مگر اینکه موشکافی شود. با این هدف، باید برگزارکنندگان مسابقات عکاسی رسته‌های جداگانه‌ای برای تصاویر هوش مصنوعی داشته باشند.

از نظر من کار الداگسن بسیار خوب بوده است. او قصد فریب کسی را نداشته بلکه می‌خواست موضوعی را برجسته کند که مطمئناً نیاز به توجه بیشتر دارد. او به وضوح نشان داده است که حتی عکاسان با تجربه و کارشناسان هنری را می‌توان فریب داد. بوریس الداگسن با استفاده از زبان بصری دهه ۱۹۴۰تصاویر خود را به‌عنوان خاطرات جعلی از گذشته‌ای تولید می‌کند که هرگز وجود نداشته و هیچ‌کس از آن عکس نگرفته است. این تصاویر بین ۲۰تا ۴۰بار از طریق مولدهای تصویر هوش مصنوعی، با ترکیب تکنیک‌های «inpainting»،«outpainting»و «prompt whispering» دوباره ویرایش شده‌اند.

اقدام قانونی علیه هوش مصنوعی
استفاده از هوش مصنوعی در همه امور از آهنگ‌سازی‌ و مقاله ‌نویسی گرفته تا تولید ماشین‌های بدون راننده، تشخیص بیماری با عکس رادیولوژی و توسعه پزشکی در ماه‌های اخیر به‌طور گسترده مورد بحث قرار گرفته است. حالا نیز کاربرد آن در عکاسی به‌ویژه فناوری دیپ فیک مورد توجه است. چندماه پیش یک تصویر تولید شده با هوش مصنوعی برنده یک مسابقه هنری دولتی در ایالات متحده شد، از آن اتفاق بحث برانگیز تاکنون قدرت فناوری ظاهرا هفته به هفته افزایش یافته است. عکاسان و هنرمندانی که قبلا می‌توانستند خود را با اشاره به ایرادات موجود در تصاویر تولید شده توسط هوش مصنوعی آرام کنند، حالا متوجه می‌شوند که تشخیص آنها سخت‌تر می‌شود. حالا بسیاری از هنرمندان نگران این هستند که حرفه برنامه‌ریزی شده آنها تا چند سال دیگر همچنان وجود خواهد داشت؟ بسیاری از هنرمندان و عکاسان سیستم‌های هوش مصنوعی را به سوءاستفاده ناعادلانه از آثار صدها هزار انسان خلاقی که هوش مصنوعی از آنها آموزش دیده، متهم می‌کنند. حتی برخی از آنها اقدامات قانونی را علیه هوش مصنوعی آغاز کرده‌اند.

گزارش: زهرا خلجی

منبع: روزنامه همشهری