آیا ترکی ایران و ترکی استانبولی یکسان هستند؟

هرچند مردم شهرهایی چون تبریز، اردبیل، زنجان، ارومیه و... به زبان ترکی سخن می گویند، اما آیا زبان آن ها با ترکی استانبولی یکسان است؟ برای جواب به این سوال بهتر است این مقاله را تا پایان بخوانید. اگر شما هم به ترکیه سفر کرده اید و این سوال برایتان ایجاد شده است، قبل از رزرو بلیط استانبول به تهران  و برعکس می توانید جواب خود را پیدا کنید، پس با ما همراه باشید.

تاریخچه ترکی ایران و ترکی استانبولی

بیایید اول این موضوع را مشخص کنیم که زبان ترکی ایران شبیه زبان ترکی آذری است یا خیر. ریشه اصلی زبان ترکی استانبولی و آذری یکی است و هرچه در تاریخچه این زبان جستجو کنیم، متوجه می شویم تفاوت میان این دو زبان در گذشته بسیار کم بوده است. تنها تفاوت اصلی میان زبان های ترکی، لهجه مردم مناطق مختلف ترک زبان است.

در گذشته زبان ترکی عثمانی برای افراد دربار و تحصیل کرده بود و بیشتر از از ۸۸ درصد لغات ترکی را واژه هایی تشکیل می داد که از زبان عربی و فارسی بود. بعد از انقراض امپراطور عثمانی بود که میان زبان ترکی آذری و استانبولی تفاوت ایجاد شد، در قدم اول خط نوشتاری آن از عربی به لاتین تغییر کرد. بعد از جنبش زبانی مصطفی آتاتورک در سال ۱۹۲۸، زبان ترکیه دچار تغییر و تحولات گسترده شد، واژه های فارسی و عربی با واژه های قدیمی ترکی جایگزین شد.

تفاوت های ترکی ایران و ترکی استانبولی

برای صحبت درباره تفاوت های زبان ترکی ایرانی و استانبولی باید این را بدانیم که نمی توان مرز مشخصی برای آن تعیین کرد. افرادی که به زبان ترکی ایران صحبت می کنند، می توانند مکالمه های روزمره و ساده ترکی استانبولی را متوجه شوند، اما وقتی پای مکالمه رسمی یا تخصصی به میان می آید، بخاطر استفاده از واژه های ترکی قدیمی ممکن است متوجه معنای برخی جمله ها و کلمه ها نشود.

یادگیری زبان ترکی استانبولی برای افرادی که ترکی آذری را می دانند، در مدت کوتاه امکان‌پذیر است، چراکه بسیاری از کلمات و دستورات گرامری این دو زبان یکسان است و تفاوت های بسیار کمی با یکدیگر دارند.

بزرگترین تفاوت در زبان ترکی ایران و ترکی استانبولی را می توان خط نوشتاری آن ها دانست، خط نوشتاری زبان ترکی آذری، عربی است و این در حالی است که خط نوشتاری مردم ترکیه، لاتین است و افراد بسیار محدودی در ترکیه نوشتار عربی دارند.

الفبا در ترکی ایران و ترکی استانبولی

ترکی استانبولی الفبا ۲۹ حرف دارد اما در زبان آذری، ۳۲ حرف وجود دارد. در ترکی استانبولی حرف های «خ» و «ق» وجود ندارد، اما در بعضی مناطق ترکیه بر اساس فرهنگ و گویش ممکن است این حروف را بشنوید. تفاوت خط نوشتاری در زبان ترکی ایران و ترکی استانبولی باعث شده این دو زبان از زبان های خارجی تاثیر بگیرند و تفاوت آن ها بیشتر شود. زبان ترکی آذری تحت تاثیر زبان فارسی قرار گرفته و بسیاری از واژه های فارسی به آن وارد شده است. ضمایر در هر دو زبان ترکی ایران و استانبولی شبیه هم هستند اما ضمیر اول شخص مفرد آن ها متفاوت است. ضمایر اشاره در هر دو زبان یکسان است اما ضمیر اشاره həmin در زبان آذربایجانی، در ترکی استانبولی şu است. حرف ترکی استانبولی –u- در آذری به حرف -0- تبدیل می شود، همچنین حرف ترکی استانبولی -ı که در ابتدای کلمه می‌آید، در آذری وجود ندارد و این حرف به –i تغییر می‌کند.

تفاوت ساختار جمله در ترکی ایران و ترکی استانبولی

در زبان های ترکی فاعل+ مفعول+ فعل ترتیب ساختار جمله را تشکیل می دهند، البته ساختاربندی جمله در زبان ترکی آذری و استانبولی از زبان فارسی تاثیر زیادی گرفته است که استفاده از ساختار ki یکی از مهمترین آن ها است. برای مثال در زبان آذری gedirsən (می‌دانم که به باکو می‌روی) معادل bakuya girriğini biliyorum در ترکی استانبولی است. زبان فارسی تاثیر زیادی بر زبان ترکی ایران گذاشته است که در جملات سوالی بیشتر بروز دارد، در ترکی آذری می توان بدون استفاده از حروف سوالی، سوال را مطرح کرد اما در ترکی استانبولی این کاربرد تنها در موارد محدودی در زبان گفتاری استفاده می شود. به صورت کلی باید گفت دو زبان ترکی ایران و استانبولی تفاوت های زیادی ندارند و نمی توان آن ها را دو زبان مجزا دانست، تنها می توان گفت، این دو زبان مانند لهجه های مختلف زبان ترکی است.

سخن آخر

حال که با شباهت ها و تفاوت های زبان ترکی ایران و ترکی استانبولی آشنا شدید، می‌توانید نظرات خود را در علی بابا پلاس با کاربران به اشتراک بگذارید، همچنین می توانید برای رزرو و خرید بلیط تهران استانبول از سایت جامع علی بابا استفاده کنید و با استفاده از فیلترهای آن بهترین بلیط را برای خود رزرو کنید و از پشتیبانی علی بابا بهره مند شوید.