همشهری آنلاین: نخستین رنگ موی سالم تجاری، در سال ۱۹۰۹، با استفاده از پارافنیلن دی آمین (بلورهای سفید رنگی که به عنوان شتابگر در تهیه رنگ مو به کار میروند)، توسط یک شیمیدان فرانسوی به نام یوجین شولر ساخته شد. فرآیند رنگ کردن مو چیست؟ رنگ شدن، نتیجه مجموعهای از واکنشهای شیمیایی، بین مولکولهای مو و رنگ دانهها ست.
اصلیترین ماده مو، کراتین است. همان پروتئینی که در پوست و ناخن شما هم وجود دارد. رنگ طبیعی مو به میزان و نسبت مقدار دو پروتئین دیگر، یعنی eumelanin و Phaeomelanin بستگی دارد. اولی عاملی است که موجب رنگ موی مشکی یا قهوهای میشود و عامل رنگ بلوند روشن و موی قرمز رنگ است. وقتی هر دو نوع ملانین بالا وجود نداشته باشند، مو سفید یا خاکستری میشود.
رنگ موهای طبیعی
در طول هزاران سال، بشر موهای خود را با استفاده از گیاهان و مواد معدنی رنگ میکرده است. بعضی از این عوامل طبیعی شامل دانههای رنگی هستند. مثل حنا و پوست گردو و بعضی دیگر، حاوی عامل طبیعی رنگ بر هستند یا موجب واکنشهایی میشوند که رنگ مو را تغییر میدهند، مثل سرکه. معمولا دانههای رنگی طبیعی، با پوشاندن تارهای مو با رنگ، آن را رنگ میکنند.
البته شما به سختی میتوانید با استفاده از رنگ کنندههای طبیعی به نتیجه دلخواه خود دست یابید. علاوه بر این که بعضی از افراد نسبت به این مواد حساسیت دارند.
رنگ موهای موقت
رنگ موهای موقت یا نیمه موقت یا رنگهای اسیدی را روی لایه بیرونی تارهای مو مینشانند یا شامل مولکولهای رنگی کوچکی هستند که با استفاده از مقدار کمی پراکسید و یا حتی بدون آن، میتوانند درون تارهای مو نفوذ کنند. در بعضی از موارد هم، مجموعهای از چند مولکول رنگ کننده وارد مو میشوند تا ترکیب بزرگتری را درون تار مو شکل دهند. این محصولات، آمونیاک ندارند و این بدان معناست که تار مو، در طول مدت فرایند باز نمیشود و رنگ طبیعی مو باقی میماند و وقتی رنگ جدید شسته شود، مو رنگ طبیعی خودش را نشان میدهد.
نحوه عمل روشن کنندهها
برای روشن کردن مو، از رنگ برها استفاده میشود. این مواد، با ملانین مو واکنش نشان میدهند و رنگ مو را در یک واکنش شیمیایی برگشت ناپذیر، از بین میبرند. درواقع رنگ برها، ملانین را اکسیده میکنند. ملانین همچنان موجود است، اما مولکول اکسیده شده، بدون رنگ است. البته موی بیرنگ شده، ته رنگ زرد ماتی دارد. رنگ زرد، رنگ طبیعی کراتین- یعنی همان پروتئین ساختار مو- است. به علاوه، از آنجایی که رنگ برها بیشتر تمایل دارند با دانههای eumelanin (که گفتیم در موهای سیاه و قهوهای موجود است) واکنش انجام دهند تا با Phaeomelanin (که در موهای بور موجود است) بعد از روشن کردن، کمی رنگ طلایی یا قرمز رنگ باقی میماند.
رنگ موی دایم
قبل از این که رنگ موی دایم روی مو بنشیند، باید لایه خارجی تار مو- کوتیکل آن- باز شود. وقتی لایه خارجی باز میشود، رنگ مو، با پروتئین درونی مو (کورتکس) واکنش انجام میدهد. بیشتر رنگ موهای دایم در یک فرایند دو مرحلهای (که معمولا همزمان اتفاق میافتند)، مو را رنگ میکنند. در مرحله اول، رنگ اصلی مو را از بین میبرند، سپس رنگ جدید را روی مو مینشانند. اساس روشن کردن مو نیز همین فرایند است.
آیا رنگ کردن مو مضر است؟ (آنچه باید بدانید)
آیا تا به حال درباره مواد شیمیایی که برای رنگ کردن موهایتان استفاده میکنید، فکر کردهاید؟ آیا نگرانی ندارید که خطری برای موهایتان داشته باشد؟
پس به نکات زیر دقت کنید:
استفاده از رنگ مو میتواند موجب ورم پوست شود. علایم آن از خارش ملایم تا حتی از دست دادن مو متغیر است. به اعتقاد بعضی از موشناسها (تریکولوژیستها)، تقریبا همه مشکلاتی که از رنگ کردن مو پیش میآیند، حاصل بد استفاده کردن از آنهاست. اگر در پوست سرتان خراش یا زخمی وجود دارد، صبر کنید تا التیام یابد. در غیر این صورت، ممکن است مواد شیمیایی موجود در رنگ مو، از راه خراشها به سیستم گردش خون شما راه پیدا کنند.
رنگ مو را روی پوست سر نمالید.
اگر پوست سرتان حساس است، حدودا هر شش هفته یک بار موهایتان را رنگ کنید.
موقع رنگ کردن مو، حتما دستکش دست کنید و مطمئن باشید که همه زیورآلات خود را از دست بیرون آوردهاید، چرا که ممکن است این زیورآلات دستکش را پاره کنند.
به زمان مورد نیاز برای استفاده از رنگ مو دقت کنید و ماده شیمیایی را بیش از مدت زمان لازم روی موی خود نگذارید.
اگر مویتان را در خانه رنگ میکنید، همیشه بسته محصول را نگه دارید. این بسته معمولا حاوی اطلاعات ارزشمندی برای شماست و نکات اضطراری لازم در آن نوشته شده تا هر وقت به مشکلی برخوردید به آن مراجعه کنید. همچنین با این کار نام محصول و شماره آن را برای خرید دفعه آینده حفظ کردهاید.
سعی نکنید موهای سفید یا خاکستری خود را از ریشه بکنید. چون دوباره در همان جای قبلی درمیآید، اما به شکلی بدتر! کندن، پیاز مو را کج میکند و باعث میشود مو به صورتی زبر و مثل یک سیم زمخت، رشد کند و بیشتر جلب توجه کند!