حدود 2 هفته پیش در برخی از مدارس دخترانه شهر تهران به والدین در باره شیوع رشک و شپش هشدار دادهشد. آلودگی به شپش سر در تمام گروههای سنی کم و بیش مشاهده میشود اما میزان آن در کودکان مدارس ابتدایی بیشتر است.
شپش مختص جامعه یا طبقه اجتماعی خاصی نبوده و ممکن است تمام افراد جامعه را مخصوصا در فصول سرد سال درگیر کند. شیوع این بیماری در کودکان بسیار بیشتر است و در جنس مونث شایعتر از جنس مذکر است.
برخی از این مدارس بهطور کتبی در باره شیوع شپش و رشک در مدارس به اولیای دانشآموزان هشدار دادند. همچنین با معرفی یک نوع شامپو خواستار استفاده از آن پس از استحمام شدهاند.
معاون برنامهریزی و آموزش سلامت وزارت آموزش و پرورش نیزبا تایید موضوع شیوع شپش در برخی مدارس تهران به مهر گفت: خانوادهها باید در بهداشت فردی فرزندان خود دقت بیشتری داشته باشند تا این بیماری در بین دانشآموزان گسترش نیابد.
مهناز تسلیمی اظهار کرد: کمبود مربی بهداشت یکی از علل گسترش شپش در برخی از مدارس تهران است. بهعلت نبود مربی بهداشت در برخی از مدارس تعداد دفعات معاینه فردی دانشآموزان کم شده است.
فتاحی، مربی بهداشت یکی از مدارس تهران در این باره به همشهری گفت: دانشآموزان نباید از نظر روحی و روانی آسیب ببینند. مسئله شپش یک بحث اجتماعی است که خانوادهها در کنترل آن نقش مؤثری دارند و یک نفر آلوده ممکن است کل کلاس را آلوده کند.
وی با اشاره به اینکه میزان شیوع شپش در مدارس روستایی و دخترانه بیشتر است تصریح کرد: بررسی شیوع شپش در مدارس بهطور کامل امکان پذیر نیست.
به گفته فتاحی، تراکم تعداد دانشآموزان کلاسها بهدلیل یک نوبته شدن مدارس 2 نوبته و از سوی دیگر کمبود نیرو و مربی بهداشت در مدارس موجب شیوع شپش و رشک در مدارس شدهاست.
به گفته مهناز تسلیمی، در مدارس بهعلت تراکم دانشآموزان در کلاس این حشره به سرعت به دیگر دانشآموزان منتقل میشود.
وی افزود: ریشهکن کردن این بیماری که جنبه اجتماعی دارد غیرممکن است ولی میتوان آن را با برنامههای پیشگیری بهداشتی به راحتی کنترل کرد.
این حشره، بهدنبال تماسهای نزدیک بین فردی یا هنگامی که افراد خانواده در فصول سرد برای تامین گرما لباسهای بیشتری میپوشند و بهصورت دسته جمعی زندگی میکنند، از شخصی به شخص دیگر انتقال مییابد.
شناسنامه شپش
شپش حشره کوچکی به رنگ سفید مایل به خاکستری است که دارای دهانی مخصوص مکیدن خون، 2 شاخک و 3 جفت پای کوتاه است.
شپش یک انگل خارجی بدن انسان محسوب میشود. تخم شپش رشک نام دارد و بیضی شکل و سفید رنگ و به اندازه ته سنجاق است و به مو و درز لباسها میچسبد.
شپش در مو و لباس زندگی میکند و فقط به خاطر تغذیه روی سطح بدن میآید و خودش را به پوست بدن میچسباند و پوست را سوراخ کرده و بزاق خود را زیر پوست تزریق کرده و با مکیدن خون، مواد زائدی را نیز از خود دفع میکند. همین نفوذ مواد زائد و بزاق به زیر پوست منجر به ایجاد برآمدگی قرمز رنگ خارش داری میگردد.
انتقال شپش سر عمدتاً در اثر تماس مستقیم یا تماس با اشیای آلوده مثل حوله، شانه و برس سر، کلاه، روسری و... که بهطور مشترک مورد استفاده قرار میگیرند یا اینکه در یکجا روی هم قرار دادهشوند، صورت میگیرد.
همچنین به وسیله صندلیهای سالنهای اجتماعات و کلاسها، هم منتقل میشود.
برخی از اولیای دانشآموزان شهر تهران در گفتوگو با خبرنگار همشهری از ابتلا به شپش در مدارس فرزندانشان ابراز نگرانی کردهاند و خواستار رسیدگی مسئولان به این موضوع شدند.