همشهری آنلاین - فتانه احدی: با بازگشت سوریه به منطقه و گذر از جنگ تحمیلی و بحران‌های داخلی نه تنها کشورهای عربی سعی می‌کنند که روابط را تجدید و از سوریه برای بازگشت به اتحادیه عرب دعوت کرده‌اند، بلکه ایران نیز به عنوان حامی و همراه این کشور در جنگ و بحران‌هایش، برای تقویت روابط دیپلماتیک و برقراری روابط تجاری و اقتصادی پیشگام شده است.
به گفته زنگنه روابط جمهوری اسلامی ایران با سوریه قدیمی است. این روابط در طول ۴ دهه بعد از انقلاب روز به روز محکم‌تر شده و توسعه پیدا کرده است. اکنون نیز فضای برقراری روابط تجاری و اقتصادی ایجاد شده است. بسیای از شهرهای سوریه نیازمند بازسازی شبکههای زمینی، هوایی و دریایی، ارتباطات و سایر شبکه‌ها هستند. جمهوری اسلامی اسلامی ایران در این رشته‌ها تجربه خوبی دارد. به ویژه شرکت‌های بخش خصوصی در گرفتن پروژه‌ها توانمند هستند و می‌توانند به خوبی بازسازی کنند.
در ادامه گفت‌وگوی همشهری آنلاین با صباح زنگنه، نماینده دوره اول مجلس شورای اسلامی، معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مشاور امور بین‌الملل رئیس قوه قضائیه و تحلیل‌گر مسائل منطقه را می‌خوانید.
- معنای مهم سفر رئیسی به سوریه | تحولات بیشتری در راه است | یک پیش بینی درباره روابط خارجی جمهوری اسلامی در آینده نزدیک
- جزئیات سفر مهم رئیسی به سوریه ؛ چند توافقنامه امضا می شود؟ | اتفاقی که افتاد و نتانیاهو دیر متوجه شد | ریاست کمیسیون مشترک بر عهده کیست؟
- پیام مهم حضور رئیسی در سوریه برای دنیا | نقش ایران در بازسازی سوریه | قطعا رژیم صهیونیستی سعی خواهد کرد شیطنت کند اما...آغاز مرحله تازه از مناسبات
- میان‌کشورهای منطقه | ایران در روابط خود با این دو کشور دشمنان بسیاری دارد | بازار اقتصادی اسلامی در منطقه گسترش می یابد؟
تحلیل شما از دستاوردهای سفر رئیس جمهور ایران به سوریه چیست و این دستاوردها نشان‌دهنده چه اتفاقی در منطقه است؟
سوریه در حال برگشت به شرایط سیاسی طبیعی در منطقه است. بعد از حدود ۱۰ سالی که از تحریم‌ها و تعطیلی روابط سیاسی با کشورهای منطقه گذشته است، الان شاهدآنیم که کشورهای عربی سعی می‌کنند روابط را تجدید و از سوریه برای بازگشت به اتحادیه عرب دعوت کنند. سفارتخانه‌های بعضی از کشورها افتتاح شده است. برخی کشورها برای بازگشایی سفارت در حال رفت وآمد هستند تا به توافق برسند. سفارتخانه عمان وامارات دایر است. عربستان به دنبال بازگشایی سفارت و برقراری مجدد رابطه است. مصر و عراق رفت و آمد دارند. اخیرا هم اجلاسی در اردن با حضور ۵ کشور منطقه تشکیل شده است که از دولت سوریه هم دعوت شد بود. آن هم می‌تواند مقدمه دیگری برای بازگشت سوریه به فضای کشورهای عربی باشد.
روابط جمهوری اسلامی ایران با سوریه قدیمی است. این روابط در طول ۴ دهه بعد از انقلاب روز به روز محکم‌تر شده و توسعه پیدا کرده است. به ویژه در دوران جنگ تحمیلی سوریه موضع‌گیری مثبتی داشت. از سویی هم در حمله داعش به سوریه و عراق جمهوری اسلامی ایران بود که به این دو کشور کمک کرد.
اکنون فضای برقراری روابط تجاری و اقتصادی ایجاد شده است. بسیای از شهرهای سوریه نیازمند بازسازی شبکههای زمینی، هوایی و دریایی، ارتباطات و سایر شبکه‌ها هستند. جمهوری اسلامی اسلامی ایران در این رشته‌ها تجربه خوبی دارد. به ویژه شرکت‌های بخش خصوصی در گرفتن پروژه‌ها توانمند هستند و می‌توانند به خوبی بازسازی کنند.
یکی از عناصر بازسازی امنیت است که می‌توان گفت اکثر سرزمین‌های سوریه الان امنیت خوبی دارد. دو، سه نقطه تحت اشغال ترکیه، آمریکا و داعش است که باید برای آنها تدابیری اتخاذ کرد و فعالیت‌هایی در سطح منطقه صورت بگیرد تا این مناطق آزاد شود. حضور عربستان و امارت در سوریه به آزاد شدن بخش تحت اشغال گروه‌های تروریستی جبهه النصره و امثال آن کمک می‌کند.
این سفر که بیشتر با حضور وزارتخانه‌های اجرایی همراه شده است. امضای موافقنامه‌ها یک گام اولیه است اما باید این گام مراحل اجرایی به خود ببیند. برای مثال توافقنامه تجارت آزاد بین ایران و سوریه هیچگاه عملی نشده است و باید روی آنها فشار آورد تا فعال شوند. تفاهم نامه‌ها و توافق‌نامه‌ها هم باید برنامه اجرایی داشته باشند. البته سوریه نیازمند سرمایه‌گذاری است و بازسازی بدون سرمایه‌گذاری امکان پذیر نخواهد بود.
این دستاوردها در سفرهای بعدی ایران به کشورهای منطقه چه خواهد بود؟
اکنون فضای کل منطقه به سوی همگرایی سوق داده می‌شود و این‌گونه حرکت می‌کند. ایران، سوریه و عربستان باید از این فضا و موقعیت استفاده‌کنند و باید پایه‌های محکمی برای ثبات‌سازی و برقراری امنیت در برنامه‌های خود داشته باشند.
با بازگشت سوریه، هم ایران می‌تواند بهتر و بیشتر در بعد تجاری و اقتصادی فعالیت کند و هم عربستان می‌تواند در تامین سرمایه و این بازسازی‌ها کمک کند.
واکنش غرب، آمریکا و رژیم صهیونیستی از تقویت روابط ایران در منطقه چه خواهد بود؟
آمریکایی‌ها مدتها به سوریه فشار آوردند و حمله‌هایی نیز کرده‌اند و راضی نیستند که کشوری مستقل در منطقه عمل کند. اسرائیل هم راضی نیست که در سوریه ثبات و امنیت برقرار شود و توسعه‌ای صورت گیرد.
اما به خواسته این نیروها نباید اعتنا کرد بلکه سوریه و کشورهای منطقه باید به طور جدی به توسعه روابط فکر کنند. راه‌های زیادی نیز وجود دارد که این کشورها بتوانند این برنامه‌ها را عملیاتی کنند.