همشهری آنلاین - فتانه احدی: در دیدار وزیر امور خارجه ایران و نماینده زابل و نمایندگان نخبگان استان سیستان و بلوچستان، پیگیری موضوع حقابه هیرمند به عنوان وظایف ذاتی وزارت امور خارجه خوانده شد.
به گفته محمد سرگزی موضوع حقابه هیرمند را باید با وزراتخانه‌ها و دستگاه‌هایی که به حوزه افغانستان مربوط هستند پیگیری کنند، اما متاسفانه با توجه به پراکندگی نظرات به یک نظر واحد نمی‌رسیم.
نماینده مردم زابل و عضو کمیسیون عمران درباره حقابه رودخانه هیرمند گفت: با وجود چندین دور مذاکرات کمیساریای آب پیرامون حقابه رودخانه هیرمند، متاسفانه نتیجه روشن و مشخصی مبنی بر دریافت حقابه هیرمند را نداشتیم.
محمد سرگزی افزود: با توجه به ماده ۸ معاهده رودخانه هیرمند، کمیساریا مقام ناظر بر اجرای احکام معاهده است. طبق این ماده اگر احکام معاهده به درستی اجرا نشود، طی گزارش رسمی بر طبق پروتکل ضمیمه شماره به وزیر نیرو گزارش داده شود تا کمیته وزرا متشکل از وزرای نیروی دو کشور تشکیل شود. اما متاسفانه علی رغم اینکه احکام معاهده اجرایی نشده است این کمیته تشکیل نشده است. مطابق ماده ۹ معاهده ۱۳۵۱ پرونده از وزارت نیرو به وزارت خارجه منتقل و مذاکرات دیپلماسی، مساعی جمیله و حکمیت اجرا شود. اما متاسفانه این اتفاق در طول سالیان گذشته نیز نیفتاده است.
سرگزی بیان کرد: ظرفیت‌های درون خود معاهده برای گرفتن حقابه مغفول مانده و مورد توجه کمیساریای آب و سایر مجموعه‌های دیگر قرار نگرفته است.
این نماینده اضافه کرد: از سوی دیگر با توجه به اینکه بحث حقابه و مطالبه آن یک موضوع چند وجهی است، در آسیب‌شناسی کمیساریای آب و حتی مذاکرات دیپلماتیکی که در حاشیه موضوعات دیگر دنبال شده، می‌بینم که به تنهایی وزارت نیرو یا دیپلماسی به معنای مذاکره نمی‌تواند تامین کننده حقوق ما از حقابه باشد.
عضو کمیسیون عمران ادامه می‌دهد: بنابراین باید با توجه به پراکندگی نظرات در مجموعه‌های مختلف، وزارت امورخارجه، نیرو، صمت، کشاورزی، نفت، کشور باید در جایی مانند شورای عالی امنیت ملی همه دستگاه‌های مرتبط با افغانستان بنشینند و با بررسی همه حوزه‌های ارتباطی و ظرفیت های اقتصادی، امنیتی، اجتماعی و... که وجود دارد، یک تصمیم واحد، برنامه مشخص و هدفمند طراحی کنند تا تمام دستگاه‌ها ملزم شوند در آن چهار چوب عمل کنند. نتیجه برنامه‌ای که پیش‌بینی می‌شود، دریافت حقابه باشد.
سرگزی درباره جلسه در وزارت امور خارجه گفت: در جلسه‌ای که با آقای امیرعبدالهیان وزیر امور خارجه با حضور برخی نخبگان و اساتید دانشگاه داشتیم، این موضوع مطرح شد تا در جلسه شورای عالی امنیت ملی بحث حقابه برای اولین بار بررسی شود.
او افزود: همچنین مقرر شد با استفاده از ظرفیت پارلمانی مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده از سوی مردم با محوریت کمیسیون امنیت ملی و جهاد کشاورزی،یک هیات پارلمانی تشکیل شود و با هیات حاکمه افغانستان مذاکراتی داشته باشد.
این نماینده ادامه داد: از یک سو دو کمیسیون اقتصادی و دیپلماسی آب پیرامون موضوع حقابه رودخانه هیرمند در وزارت امور خارجه ایجاد شود و به طور مستمر موضوعات حقابه رودخانه هیرمند را دنبال کند. از سوی دیگر وزرات نیرو به دنبال تامین آب پایدار شرب برای منطقه سیستان مانند انتقال آب از دریای عمان و تهلاب باشد و مبادلات مرزی مردم را در منطقه سیستان در قالب خورده فروشی تقویت کند.
سرگزی گفت: متاسفانه در گذشته تامین حق آبه به عنوان اولویت اول دستگاه دیپلماسی ما و وزارت نیرو درجایگاه کمیساریای آب نبوده است و ما خیلی عقب هستیم. بنابراین اکنون با طرح این مسئله در شورای عالی امنیت ملی تازه گام اول را به سوی احقاق حقابه رودخانه هیرمند برداشته می شود و باید با برنامه دقیق موضوع دریافت حقابه دنبال شود.