به گزارش همشهری آنلاین، آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در جریان سفر به سوریه در گفتگویی با شبکه تلویزیونی و خبرگزاری ملی این کشور با بیان اینکه امروز در نتیجه مقاومت شرایط در جهان در حال تغییر است، گفت: امروز دیگر آمریکا و برخی کشورهای غربی و رژیم صهیونیستی موقعیت گذشته را ندارند و قدرت‌های جدیدی در جهان در حال ظهور هستند.
متن کامل گفتگوی رئیس جمهور با شبکه تلویزیونی و خبرگزاری ملی سوریه (سانا) به شرح زیر است؛
مجری شبکه تلویزیون ملی سوریه (سانا): روابط ایران و سوریه روابطی پایدار، توسعه‌یافته و در هم تنیده است و طی سالیان متمادی مناسبات میان دو کشور منسجم و رو به رشد بوده و سفر جنابعالی به دمشق به گسترش هر چه بیشتر روابط میان دو کشور منجر خواهد شد. به نظر شما خروجی این روابط نزدیک و در هم پیوسته در طول بیش از ۴ دهه چه بوده است؟ همچنین شما افق‌های آینده این روابط را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
رئیس جمهور: بسم الله الرحمن الرحیم. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، دوره جدید و متفاوتی در روابط دو کشور آغاز شد. مرحوم حافظ اسد، مواضع متمایزی در قبال آرمان فلسطین، آزادی قدس شریف و جبهه مقاومت داشت و سوریه با این موضع‌گیری‌ها از دیگر کشورها متمایز شد و جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد. رئیس جمهور حافظ اسد بارها رسما حمایت خود را از محور مقاومت اعلام کرد. همچنین مواضع وی در قبال رژیم صهیونیستی عادلانه و قاطع بود و این مواضع در دوران ریاست جمهوری آقای بشار اسد نیز ادامه پیدا کرد، به نحوی که سوریه را در خط مقدم کشورهای مقاومت قرار داد.
سوریه به وضوح و با قدرت در مقابل مطامع، جاه‌طلبی‌ها و تجاوزات صهیونیست‌ها ایستاد و با همکاری با کسانی که در برابر رژیم صهیونیستی ایستادگی کردند، جایگاه برجسته‌ای در این اتحاد یافت و دکتر بشار اسد همیشه بر این مواضع تاکید کرده است.
در ایران نیز ایستادگی در برابر رژیم صهیونیستی و حضور در کنار مردم فلسطین همواره موضوع اول سیاست خارجی بوده است، تا آنجا که امام خمینی (ره) اعلام کرد که فلسطین، مسئله اول جهان اسلام بوده و موضوع آزادی قدس شریف همیشه اولویت کشورهای اسلامی و مسلمانان است. حضرت امام خمینی در همین راستا و برای تحقق وحدت و انسجام اسلامی، آخرین جمعه ماه مبارک رمضان را روز جهانی قدس اعلام کرد تا توجه همه مسلمانان به اهمیت آزادسازی قدس جلب شود.
روابط ایران و سوریه روز به روز تقویت شد و افزایش یافت، تا جایی که محور شرارت، به سرکردگی رژیم صهیونیستی و آمریکا، توطئه‌های مختلفی را علیه سوریه طراحی و اجرا کردند. آنها به دنبال بی‌ثبات کردن و اخلال در امنیت سوریه به واسطه حمایت از گروه‌های تروریستی و تکفیری و همچنین تجزیه و کشتار در سوریه بودند، لذا مراکز جمعیتی را هدف قرار دادند و جنایات هولناکی مرتکب شدند.
در اینجا سوالاتی وجود دارد، این گروه‌های تروریستی چگونه ایجاد شدند و توسط چه کسانی و از چه راه‌هایی از آنها حمایت شد؟ چه کسانی دسترسی آنها را به سوریه تسهیل کردند؟ برای پاسخ به این سوالات به حرف‌های خود آمریکایی‌ها استناد می‌کنم. یکی از نامزدهای انتخابات آمریکا گفت که ما داعش را ایجاد کردیم، این یک اعتراف رسمی و واضح و تصدیقی روشن در مقابل تمام جهان است. چگونه آمریکایی‌هایی که اعتراف کرده‌اند داعش را آنها به وجود آورده‌اند، حالا ادعا می‌کنند که می‌خواهند با داعش و تروریسم بجنگند؟!
تضاد مواضع آنها مشخص است. آنها ابتدا داعش و گروه‌های تکفیری را ایجاد کردند و بعد شعار می‌دهند که می‌خواهند با آنها بجنگند.
با وجود تهدیدها و تحریم‌های آمریکایی‌ها و کشورهای غربی علیه سوریه، معتقدیم موضع سوریه موضع حق، درست و صحیحی است. سوریه برای برقراری عدالت و دستیابی به صلح در برابر نیروهای محور شرارت در جهان ایستاد و ما نیز در ایران با هدایت‌ها و رهبری امام خامنه‌ای مصمم هستیم در کنار مردم سوریه باشیم و همواره از محور مقاومت حمایت کنیم.
سانا: سوریه در سال‌های جنگ از پیامدهای تروریسم که زیرساخت‌های این کشور را نابود کرد، رنج برده و می‌برد و پس از آن نیز نیروهای اشغالگر آمریکایی و شبه نظامیان وابسته به آنان، میدان‌های نفتی سوریه را اشغال کرده‌اند که بر اقتصاد و زندگی مردم سوریه تاثیر گذاشته است. شما روابط اقتصادی سوریه و ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سوریه کشور فقیری نیست، بلکه از لحاظ منابع انسانی، معادن و منابع زیرزمینی و کشاورزی ثروتمند است و می‌تواند با این ثروت‌ها رشد اقتصادی چشمگیری داشته باشد، اما آمریکایی‌ها ظالمانه برخی از مناطق سوریه را اشغال و منابع آن را رسما سرقت و غارت می‌کنند. آمریکا و برخی از کشورهای غربی که هم‌پیمانان رژیم صهیونیستی هستند وقتی نتوانستند در جبهه نظامی به سوریه ضربه بزنند، به دنبال آن هستند تا از طریق فشار و محاصره اقتصادی به این کشور ضربه بزنند ولی بدون شک در این زمینه نیز به برکت مقاومت مردم سوریه شکست خواهند خورد و پیروزی در پایان با سوری‌ها خواهد بود.
نشانه‌هایی روشن از تغییرات در نظم جهانی به نفع جبهه مقاومت به چشم می‌خورد و این نشانه‌ها تاکید می‌کنند که امروز بر خلاف اهداف صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها به سمت یک جهان جدید حرکت می‌کنیم و نیروهای جدیدی در راستای چندجانبه‌گرایی و علیه یک جانبه‌گرایی آمریکا در حال ظهور هستند.
در ایران تجربه تحریم‌ها و تهدیدها را شاهد بودیم، اما این سیاست‌ها موفق نشد ما را تضعیف کند. این تنها دیدگاه ما نیست، بلکه از دیدگاه کاخ سفید نیز واقعیت اینگونه است؛ مقامات رسمی آمریکا اعلام کردند که تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی مفتضحانه شکست خورده است.
آنها بخواهند یا نخواهند ملت ایران در حال پیشرفت است و تحریم‌ها و تهدیدها را برای خود نقطه توقف قرار نداده، بلکه آنها را تبدیل به فرصت کرده است. امروز شاهد هستیم که در جبهه مقاومت، فلسطینی‌ها نیز همین‌طور عمل کردند و علیرغم تحریم‌های بسیار و محاصره، وضعیت مقاومت متفاوت شده، یعنی به اقرار همه، تهدیدها را کاملا تبدیل به فرصت کردند.
باید تهدیدها و تحریم‌ها را تبدیل به فرصت‌ها کرد تا خود تهدید و تحریم‌کنندگان درس عبرت بگیرند و تصور نکنند که می‌توانند تحریم که سلاحی است مثل سلاح نظامی را همچنان علیه مردم به کار گیرند. اینجا اعمال تحریم نوعی از تغییر سلاح است؛ تحریم تغییر سلاح محسوب می‌شود، اما موضع آمریکایی‌ها و غربی‌ها را تغییر نداده است.
سانا: جناب آقای رئیس جمهور، اجازه دهید درباره پیش‌بینی‌ها و بشارت‌هایی که موجب ایستادگی و پیروزی جبهه مقاومت شد، صحبت کنیم، شما این پیش‌بینی‌ها از جمله پیروزی‌های جریان مقاومت را چگونه ارزیابی می‌کنید و به نظر شما این مسیر در قالب نظم جهانی جدید به کجا منتهی می‌شود؟
الان وضعیت در منطقه ما متفاوت شده است به این شکل که امروز سازمان‌هایی در دنیا فعال شده و ارتباطاتی شکل گرفته مثل سازمان همکاری‌های شانگهای، که بخشی جدی از ثروت و جمعیت جهان در مجموعه این سازمان و کشورهای عضو آن قرار دارد. بخشی از فرصت‌های جهانی در اختیار این سازمان و اعضای آن است که اخیراً جمهوری اسلامی ایران نیز عضو آن شده است.
یا «بریکس» به عنوان یک سازمان جهانی که کشورها و بخش‌های مختلفی را به هم متصل می‌کند، از چین، روسیه، هند تا برزیل و از آن طرف آفریقای جنوبی، کشورهایی را کنار هم قرار داده که اینها توانایی‌های مادی، سیاسی و بین‌المللی قابل توجهی دارند و در سازمان‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای کنار هم قرار گرفته‌اند.
از آن طرف هم نگاه می‌کنیم و می‌بینیم که قدرت سیاسی در آمریکا رو به افول است. آن جایگاهی که آمریکایی‌ها بر اساس آن به خودشان اجازه و قدرت می‌دادند که نوع تعامل‌شان با کشورها را تعیین کنند، کاملاً از دست رفته است و دیگر آن نگاه قبل به آمریکا، حتی از ناحیه هم‌پیمانش وجود ندارد.
لشکرکشی‌های آمریکایی‌ها قبلا شاید دل خیلی‌ها را خالی می‌کرد، اما با امتحانی که در افغانستان و عراق پس دادند، این تصور از بین رفت. با تجربه حضورشان در منطقه کاملاً معلوم شد که خطای محاسباتی آنها صرفا باعث شده که خون‌های زیادی ریخته و خانه‌های بیشماری ویران شود. بیش از ۲۰ سال حضورشان در افغانستان نتیجه‌ای جز قتل، خونریزی، کشتار و ویرانگری نداشت؛ این را خودشان هم می‌گویند. نتیجه دو دهه اشغال افغانستان فقط ۳۵ هزار بچه معلول بود و پس از سال‌ها حضور در عراق نیز متوجه بی‌فایده بودن آن شدند.
در حالی که شاید تا دیروز آمریکایی‌ها و بعضی از کشورهای اروپایی حداقل به ادعای خودشان نقش تعیین کننده‌ای در برخی مناطق داشتند، امروز این شرایط کاملاً در حال تغییر است. حتی به لحاظ اقتصادی، امروز ارزهای دیگر در حال جایگزینی دلار هستند، یعنی کشورها ترجیح می‌دهند به جای اینکه معاملات‌شان را با محوریت دلار انجام دهند با ارزهای داخلی با یکدیگر تعامل کنند.
هم در حوزه اقتصادی و هم در حوزه سیاسی جایگاه آمریکایی‌ها و طرفدارانشان در غرب رو به افول است و معتقدیم قدرت‌های دیگری از جمله سازمان‌های همکاری‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای جایگزین آنها می‌شوند.
سانا: آقای رئیس جمهور، تلاش رژیم صهیونیستی با تجاوزگری‌های مکرر برای به تاخیر انداختن تلاش‌ها برای مبارزه با تروریسم، تا کجا بر عزم و اراده سوریه و ایران برای رهایی از آخرین تروریست در سرزمین سوریه تأثیرگذار خواهد بود؟
قبل از اینکه پاسخ جنابعالی را بدهم اجازه دهید به نکته‌ای اشاره کنم. خود سوریه به نظرم می‌تواند تجربه مهمی باشد. سوریه ۱۲ سال در مقابل فتنه‌گری‌های آمریکایی‌ها و رژیم صهیونیستی ایستادگی کرد و بعد از ۱۲ سال الان شرایط در سوریه کاملاً متفاوت شده است به نحوی که بسیاری از کشورهایی که تا دیروز نسبت به سوریه محدودیت اعمال می‌کردند و نگاه دیگری داشتند، الان نگاه‌شان متفاوت شده است.
چه اتفاقی افتاده است؟ مقاومت جواب داده است، اگر مقاومت جواب نمی‌داد، امروز شرایط این نمی‌بود و وضعیت متفاوت بود. این تفاوت را کاملاً مشاهده می‌کنیم که آنها فهمیدند اشتباه محاسباتی داشتند و این اشتباه باعث شد که هم خودشان به زحمت بسیار بیفتند و هم دیگر کشورها را به زحمت بیندازند.
رژیم صهیونیستی الان نسبت به قبل در شرایط متفاوتی است، چرا؟ رژیم صهیونیستی نمی‌تواند حریف چند نیروی مجاهد فلسطینی در سرزمین‌های اشغالی شود. عرصه به آنها تنگ شده است. امروز با وجود آنکه غزه را به بزرگترین زندان کره زمین تبدیل کرده‌اند، اما حریف مقاومت مردم غزه و نیز حریف ساکنان کرانه باختری نمی‌شوند.
امروز فلسطینی‌ها به مدد مجاهدان و ایستادگی مردم‌شان، نشان دادند که ابتکار عمل دست آنهاست نه دست رژیم صهیونیستی؛ شاید تا دیروز کسانی که به دنبال مذاکرات و قراردادهایی مثل کمپ دیوید و شرم الشیخ بودند، ادعا می‌کردند که ابتکار عمل در دست آنهاست، اما امروز آنها نیز دیگر دنبال مذاکره نیستند، چون می‌دانند فلسطینی‌ها، لبنانی‌ها و سوری‌ها به هیچ عنوان به آنان و به آمریکایی‌هایی که از آنها حمایت می‌کنند، اعتماد ندارند.
امروز رژیم صهیونیستی کاملاً در مقابل ایستادگی و مقاومت فلسطینی‌ها، مستأصل مانده است. جنگ ۳۳ روزه، جنگ ۲۲ روزه، جنگ ۸ روزه و ... همه گواه این ادعا هستند. امروز رژیم صهیونیستی شرایط سابق را ندارد، نه اینکه در گذشته قدرتمند بود، سابق بر این در ذهن‌ها یک تصوری ایجاد کرده بود که ما قدرتمندیم، اما امروز معلوم شده که به هیچ عنوان گنبد آهنین معنایی ندارد. رژیم صهیونیستی بسیار آسیب‌پذیر است.
این اتفاقاتی که اخیرا در داخل رژیم صهیونیستی افتاده است، بعضی از سردمداران‌شان اظهار کردند، مثل اینکه بعضی‌ها عجله می‌کنند تا از هم پاشیدن رژیم صهیونیستی، زودتر زمانش فرا برسد. اینها حتی نتوانستند وضعیت داخلی رژیم صهیونیستی را کنترل کنند، آمریکا هم نتوانست برای آنها کاری کند و این خیلی قابل توجه است. بعضی از کشورهای طرفدار رژیم صهیونیستی هم نتوانستند برای آنها کاری کنند.
این مسائل شرایط را برای آنها تغییر داده است؛ سوال این است که وقتی رژیم صهیونیستی نمی‌تواند وضعیت داخلی خودش را کنترل کند و نمی‌تواند بر سرنوشت خودش مسلط شود، چطور می‌خواهد نسبت به سوریه، ایران و آینده اعمال نظر کند. امروز ضعف رژیم صهیونیستی بیش از همیشه برای همه روشن شده است.
سانا: در همین چارچوب برخی کشورهای منطقه و متاثر از آن برخی جنبش‌ها نیز به سمت توافق و تفاهم گرایش پیدا کرده‌اند، از جمله توافق ایران و عربستان که با استقبال گسترده در سطح منطقه مواجه شد. از نظر حضرتعالی این روند تفاهم و توافق تا کجا پیش خواهد رفت و چه تاثیری بر معادلات قدرت در منطقه خواهد گذاشت؟
ایران و عربستان دو کشور بزرگ در منطقه هستند و ارتباط‌شان با یکدیگر حتماً می‌تواند معادلات را در منطقه به نحوی تنظیم کند که قدرت منطقه‌ای و ملت‌های منطقه، کاملاً در مسیر حمایت از مقاومت، حق‌خواهی و عدالت‌خواهی قرار بگیرند. نکته مهم آن است که حتی در اوج اختلافات میان ایران و عربستان، رهبری معظم انقلاب بر لزوم قرار دادن توجهات به سمت آمریکا و رژیم صهیونیستی به عنوان دشمنان اصلی جهان اسلام تاکید داشتند.
ما هیچ زمانی عربستان را دشمن خود تلقی نکرده و نخواهیم کرد. این سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران بود و به نظرم گذشت زمان حقایق را برای بسیاری از کشورهای منطقه روشن و سیاست دشمنان در راستای ایران‌هراسی و تغییر ادراک آنها با نشاندن ایران به جای دشمن و رژیم صهیونیستی به جای دوست را بیش از پیش رسوا خواهد کرد.
وقتی سوریه گرفتار جریان تکفیری و داعشی شد و ایران در کنار سوریه قرار گرفت، ابتدا همه تصورشان از داعش یک گروه آزادی‌خواه و حق‌طلب بود و لذا به این سیاست ما معترض بودند و حتی برخی کشورهای منطقه از آنها حمایت‌های لجستیکی می‌کردند، اما بعدها مشخص شد که سخت اشتباه می‌کردند و این گروه، یک گروه تروریستی دست‌ساخته آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها بوده که تنها چیزی که در قاموس‌شان نیست، حق و عدالت و توجه به حقوق بشر است و اتفاقا برای از بین بردن حقوق همه انسان‌ها و قتل و کشتار آمده بودند.
قطعاً در وقایع اخیر نیز حقانیت موضع جمهوری اسلامی ایران باز هم بر همگان روشن خواهد شد و خواهند فهمید که موضع سوریه و جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر حقانیت، عدالت، عقلانیت و مقاومت است.
سانا: ایران در گفتگوهایی که با میانجیگری روسیه برای از سرگیری روابط سوریه و ترکیه انجام می‌شود، حضور دارد. جمهوری اسلامی ایران همچنین همپیمان قدرتمند ترکیه و سوریه است، نقشی که تهران برای ارتقای روند و سرعت بخشیدن به احیای روابط سوریه و ترکیه ایفا می‌کند، چیست؟
ما در اجلاس آستانه که با حضور آقایان پوتین و اردوغان در تهران تشکیل شد، بر پذیرفتن حاکمیت دولت سوریه بر تمام نقاط سرزمینی این کشور از سوی همه طرف‌ها تاکید داشتیم. رئیس جمهور ترکیه موضوع نگرانی در مرزهای این کشور با سوریه و لزوم استقرار نیرو در شهرهای مرزی این کشور را بیان کرد، اما ما صراحتا اعلام کردیم، تامین امنیت مرزها و رفع ناامنی صرفا با حاکمیت دولت سوریه بر تمام نقاط این کشور میسر خواهد بود.
ما نگرانی بعضی از همسایگان سوریه را درک می‌کنیم، ولی راهکار رفع این نگرانی، گرفتن بخشی از خاک سوریه نیست، بلکه پذیرفتن حق حاکمیت دولت سوریه بر تمام نقاط این کشور است و وقتی دولت این کشور به طور کامل بر امور مسلط شد، طبیعتاً هیچگونه نگرانی وجود نخواهد داشت.
همانگونه که در اجلاس آستانه بر این مسئله بسیار مهم تأکید کردیم، اجلاس‌های دیگری که از این پس برگزار شود نیز باید همین پیام را داشته و به ویژه بر خروج سریع آمریکایی‌ها از این کشور تاکید کند.
سانا: آقای رئیس جمهور تاکنون ۱۹ دور گفتگو در چارچوب مذاکرات آستانه برای از سر گیری روابط سوریه و ترکیه انجام شده است و با توجه به اینکه ایران همواره از کشورهای مهم و تضمین‌کننده روند آستانه بوده، ارزیابی حضرتعالی از دور بیستم این مذاکرات چگونه است و ایران چه نقشی در آن ایفا خواهد کرد؟
ما برای حسن روابط میان دو کشور همسایه ترکیه و سوریه آمادگی میانجیگیری داریم. قبلاً هم این موضع را اعلام کردیم و الان هم اعلام می‌کنیم که جمهوری اسلامی ایران با توجه به جایگاه مهمی که در منطقه دارد و از بازیگران و تأثیرگزاران جدی در منطقه محسوب می‌شود، آمادگی دارد برای حل مسائل و مناقشات سوریه و ترکیه ایفای نقش کند تا این دو کشور اسلامی مسائل‌شان را با گفتگو حل و فصل کنند.
ما در اجلاس آستانه نیز همین رویه را دنبال کردیم و در اجلاس وزرای خارجه هم همین بحث مطرح است که جمهوری اسلامی بتواند نقش میانجی را میان دو کشور مسلمان سوریه و ترکیه ایفا کند که ما شاهد کاهش مناقشات بین دو کشور باشیم.
سانا: آقای رئیس جمهور، این اولین سفر در سطح ریاست جمهوری به سوریه پس از گذشت ۱۲ سال است، حضرتعالی پس از این سفری که به انجام رساندید و با استقبال گسترده نیز مواجه شد، سوریه را چگونه دیدید؟
بنده از این سفر بسیار خرسندم و مردم و دولت سوریه را مردمی با اراده، مصمم و مقاوم در مقابل دشمن یافتم و معتقدم این روحیه در مردم سوریه روحیه بسیار ارزشمندی است. البته سختی‌ها و تحریم‌های سنگینی به مردم سوریه تحمیل شد و امروز نیز متاثر از همان سیاست‌های ظالمانه، کمبودهای مختلفی در سوریه وجود دارد و دشمنان تلاش دارند که ثروت این کشور در دست مردم و دولت سوریه نباشد.
تحمل این شرایط طی ۱۲ سال گذشته از سوی مردم و دولت این کشور قابل تحسین است، اما فکر می‌کنم ادامه مسیر، وضعیت و شرایط را در سوریه متفاوت کند و ان‌شاءالله شرایط اقتصادی سوریه، شرایط بهتری خواهد شد چون دولت و مردم مصمم هستند که شرایط را تغییر دهند. ما هم در کنار مردم سوریه هستیم و فکر می‌کنم با ارتباطات و تعاملاتی که سوریه با دیگر کشورها دارد این وضعیت کاملاً متفاوت شود و مردم سوریه نتیجه این مقاومت را در شرایط زندگی خودشان خواهند دید.