تاریخ انتشار: ۱۶ آبان ۱۳۸۵ - ۰۵:۵۴

مصاحبه قبلی همشهری با محمدرضا باهنر را زمانی انجام دادیم که چند روز بیشتر به آغاز به کار مجلس هفتم باقی نمانده بود.

در آن گفت‌وگو، باهنر از برنامه‌های منسجم اصول‌گرایان برای مجلس هفتم خبر داده بود. سه سال پس از آن گفت‌وگو دوباره فرصتی پیش آمد تا تحقق وعده‌های باهنر که این‌بار نایب رئیس اول مجلس هفتم است را از او جویا شویم.

نکته جالب دیگر اینکه محمدرضا باهنر در این گفت‌وگو در پاسخ به این سؤال که «تعداد زیادی از اعضای فعلی دولت توسط وی به رئیس‌جمهور معرفی شده‌اند»، گفت: من حتی یک وزیر را هم به آقای احمدی‌نژاد معرفی نکرده‌ام.

البته زمانی هم که سؤالی را در مورد دو وزیر جدیدالورود به دولت از وی می‌پرسیدیم، عباسی(وزیر جدید تعاون) بابت احوالپرسی وارد دفتر باهنر شد و باهنر به شوخی به او گفت: حلال‌زاده هستید چون الان بحث شما بود. مشروح گفت‌وگوی ما با نایب‌رئیس اول مجلس را می‌خوانید.

 شاید در مصاحبه‌های متنوعی که شما داشتید، به اکثر مسائل خبری روز پاسخ داده شده است، لذا ترجیح می‌دهیم فضای مصاحبه را به سمت تحلیل عملکرد مجلس هفتم و کارنامه سه‌ساله اصولگرایان در خانه ملت ببرم. به طور مشخص چه رزومه‌ای را برای انتخابات مجلس هشتم برای ارائه‌کردن به مردم دارید و اساسا چه تفاوتی با مجلس ششم احساس می‌شود؟
- مجلس هفتم بالاخره تشنج‌هایی که در دوره ششم چه در مسائلی داخلی و چه بین‌المللی وجود داشت و درگیری که قوا در داخل کشور با هم داشتند را شاهد نبود و کلاً مجلس آرام‌کننده‌ای بود. این قدم بسیار مهمی است؛ هم در رابطه با روح و روان مردم و هم در رابطه با توسعه اقتصادی. نکته دیگر اینکه مجلس هفتم با شعار عدالت‌محوری روی کارآمد .

مجلس هفتم چند کار مهم را در این مدت انجام داد که در طول مجالس گذشته بی‌نظیر یا کم‌نظیر بود. از جمله این اقدامات، تثبیت کالاهای اساسی مثل آب و برق و تلفن و فرآورده‌های نفتی بود که پس از جنگ، دولت این قیمت‌ها را افزایش می‌داد، ولی از زمان تشکیل مجلس هفتم، این قیمت‌ها افزایش پیدا نکرد.


یا اقدامی که در زمینه کاهش نرخ سود بانکی انجام دادیم، قدم موثر و مهمی بود که مجلس با کمک دولت برداشت که این امر، زیرساخت‌های توسعه‌ای کشور را هموار کرد. وجه مشخصه مجلس هفتم، پایبندی به شعار عدالت‌خواهی و مبارزه با فساد اقتصادی از یک طرف و آرام‌کردن روح و روان جامعه به دلیل پرهیز از اقدامات تشنج‌آفرین بود.

 خیلی از اصول‌گرایان مدعی هستند نوع اصول‌گرایی مجلس هفتم با مجالس قبل، حتی مجلس پنجم تفاوت دارد. شما هم چنین باوری دارید؟
- مجلس هفتم علاوه بر اینکه با دولت نهم بیشترین همسویی و همگرایی را دارد، اما در یک تفاهم اعلام‌نشده، با دولت قرار گذاشتیم ضمن اینکه با دولت دوست و همراه هستیم اما با رودربایستی با هم کار نکنیم و به وظایف اصلی خود عمل کرده و ضمن انجام تکالیف، از اختیارات خود هم استفاده کنیم.

مجلس هفتم ضمن همسویی با دولت، به وظایف خود در قبال دولت، با جدیت عمل کرد. این در حالی است که در مجلس پنجم، مقدار زیادی با دولت همزمان با آن مجلس یعنی دولت آقای هاشمی و خاتمی رودربایستی وجود داشت و لذا برخی کارها با تساهل و تسامح انجام می‌شد اما قرار ما در مجلس هفتم این شد که چنین تساهلی نداشته باشیم و تاکنون نیز چنین عمل کرده‌ایم.

 به همین دلیل بود که اصول‌گرایان مجلس پنجم به همه وزرای اصلاح‌طلب خاتمی رای اعتماد دادند، اما در مجلس هفتم، اصول‌گرایان حاضر نشدند به چهار وزیر اصول‌گرای دولت احمدی‌نژاد، رأی اعتماد بدهند؟
- مشخص بود مجلس پنجم با دولت آقای خاتمی در دو جناح سیاسی است و دو تفکر ریشه‌ای بر آنها حاکم است. اگر ما در مجلس پنجم می‌خواستیم مقابل دولت آقای خاتمی بایستیم، هم افکار عمومی آن را نمی‌پسندید و هم کار مملکت قفل می‌شد.

 با این تفاوت زمانی که بین انتخابات ریاست‌جمهوری و مجلس داریم، در هر زمان ممکن است دولت و مجلس از دو تفکر و بینش باشند. اگر در این مواقع قرار باشد مجالس نگذارند دولت‌ها اهداف خود را پیش ببرند، فکر می‌کنیم اقتصاد ملی ضرر می‌کند اما در مجلس هفتم، ما این مشکل را با دولت آقای احمدی‌نژاد نداشتیم، چرا که نه کسی ادعا دارد و نه قبول دارد که دولت نهم با مجلس هفتم اختلاف اصولی و استراتژیکی دارد، لذا می‌تواند صراحتا به دور از برخوردهای سیاسی بگوید فلان وزیر ضعیف است یا فلان کار صحیح نیست؛ در حالی که در مجلس پنجم هر حرکتی که توسط ما انجام می‌شد به برخورد سیاسی و جناحی ترجمه می‌شد و اگر این تفکر در جامعه رواج می‌یافت، خیلی مضر بود.

 اگر امروز انتخابات مجلس هشتم باشد آیا اصول‌گرایان برای ورود در انتخابات، سیاست چراغ خاموش را در پیش می‌گیرند و مثلا افراد مطرح از شهرستان کاندیدا می‌شوند یا اینکه علناً وارد کارزار انتخابات می‌شوند؟
- تجربه هفت دوره مجلس نشان داده که معمولا دوسوم از نمایندگان برای دوره بعد رأی نمی‌آورند و حتی در مجالسی که مجموعاً خط مجلس عوض شده، تعداد زیادی از نمایندگان و چهره‌ها عوض می‌شوند که نمونه بارز آن را در مجلس چهارم به پنجم شاهد بودیم. مردم به هر حال، دنبال چهره‌های نو و جدید هستند اما به نظر من اصول‌گراها در مجموع دولت و مجلس عملکرد قابل دفاعی دارند و احتمال زیادی می‌دهم مردم حداقل تا سه‌،چهار انتخاب آینده، انتخابات خود را تکرار خواهند کرد. البته این به معنای انتخاب همین افراد فعلی نخواهد بود.

 شما در چهره‌های برجسته مجلس، تنها چهره مطرحی هستید که تا به حال انتقاد صریح و جدی از دولت نکرده‌اید. برخی این مسأله را چنین تفسیر می‌کنند که بسیاری از چهره‌های دولت و کابینه را شما معرفی کرده‌اید و با همراهی شما وارد کابینه شده‌اند و علت عدم انتقاد شما از دولت این نکته است.
- در اینکه تعدادی از افراد دولت با من دوست هستند، تردیدی وجود ندارد. ما در زمان آغاز به کار دولت آقای احمدی‌نژاد، در فراکسیون اصول‌گرایان مجلس تصمیم گرفتیم هیچ وزیری را به رئیس‌جمهور معرفی نکنیم، چرا که قانون اساسی فلسفه‌ای دارد که گفته رئیس‌جمهور وزرا را انتخاب کند و مجلس به او رأی اعتماد خواهد داد.

 اگر قرار بود جای رئیس‌جمهور و مجلس عوض ‌شود، نه رئیس‌جمهور می‌توانست با آن وزرا کار کند و نه مجلس می‌توانست از آن وزرا سوال و بازخواست کند لذا به آقای احمدی‌نژاد گفتیم ما وزیری را به شما معرفی نمی‌کنیم اما شما می‌توانید در انتخاب وزرا با ما مشورت کنید. من حتی یک وزیر به آقای رئیس‌جمهور معرفی نکردم اما چند نفر از وزرا از دوستان ما هستند.

 البته این بدان معنا نیست که به تفکر و خط بنده نزدیک‌تر از تفکر رئیس‌جمهور هستند، بلکه به علت اینکه تفکر من و آقای رئیس‌جمهور به هم نزدیک است، طبیعی است که دوستان مشترک زیادی می‌توانیم داشته باشیم.

 پس شما چرا مثل خیلی از اصول‌گرایان مجلس از دولت انتقاد نمی‌کنید؟
- این مشی شخصی من است. من معتقدم ضرورتی ندارد ما پیام‌های جدی بین دولت و مجلس را از طریق تریبون رسمی و علنی اعلام و منتقل کنیم. ما جلسات متعددی را با آقای رئیس‌جمهور داشتیم و برخی اوقات همدیگر را نقد کرده‌ایم.

 هم ایشان انتقاداتی به مجلس دارند و هم ما ایراداتی به عملکرد دولت و رئیس‌جمهور داریم اما معتقدیم ضرورتی ندارد اینها به تریبون‌ها کشیده شود. مردم که تقصیری ندارند؛ مردم دولت و مجلس را اصول‌گرا می‌دانند؛ به هر دو طرف اعتماد کرده و رأی داده‌اند و لازم نیست این اختلافات به میان مردم کشیده شود بلکه می‌توانیم آن را بین خودمان حل کنیم.

 ترمیم کابینه‌ای در این برهه زمانی را چگونه تحلیل می‌کنید؟ فکر نمی‌کنید انتخاب وزرا از مجلس، حاوی پیام‌های جدیدی باشد؟
- این اقدام آقای احمدی‌نژاد که پس از یک سال مروری بر عملکرد وزرا داشته‌اند و طبق آن عمل کرده‌اند اقدام مثبتی است اما درخواست ما از دولت این است که ترمیم کابینه یک‌دفعه انجام شود و اینکه هر روز یک نفر عوض شود، چندان به مصلحت نیست.


نکته دیگر اینکه داستان وزارت رفاه را در جریان بودیم اما متوجه علت برکناری وزیر تعاون نشدیم. البته این حق رئیس‌جمهور است، اما ما دلایل تغییر آقای ناظمی را متوجه و قانع نشدیم. تصور ما این بود که آقای ناظمی در وزارت تعاون، موفق عمل کرده‌اند. اما به هر حال انتخاب از مجلس یک سیاست نیست و اتفاقی است، چرا که از ابتدای تشکیل کابینه هم با آقای مصری و عباسی صحبت شده بود و آن موقع به دلایلی محقق نشد.

 فکر می‌کنید ترمیم کابینه ادامه یابد؟
- توصیه من این است که فعلاً این روند ادامه پیدا نکند. البته ممکن است آقای رئیس‌جمهور لازم بدانند برخی را عوض کنند که این امر در اختیار خودشان است اما اگر قرار است در دولت ترمیمی هم داشته باشیم، سالی یک بار انجام شود.

 آقای باهنر در استیضاحی که 15 امضاءکننده دارد، 90 رأی مخالف به وزیر دولت به چه معناست؟
- اصولاً نمایندگان طرح‌های خود را فعلاً با 15 امضا تقدیم مجلس می‌کند اما بسیاری از آنها رأی می‌آورد چرا که طرفداران جدیدی که مبدأ قضیه نیستند پیدا می‌کند. استیضاح هم همین‌طور است. البته در مجلس، جناح‌های مختلفی وجود دارد.

 آخر برخی‌ این اقدام را مخالفت با برخی قیم‌مآبی‌های هیأت رئیسه فراکسیون اصول‌گرایان ارزیابی کردند و مثلاً آقای خوش‌چهره گفت که بدنه فراکسیون برخلاف هیأت رئیسه، با استیضاح موافق بوده است.
- خوب رأی اعتماد نشان داد که نظر آقای خوش‌چهره اشتباه بوده است اما این تصمیم، یک تصمیم فراکسیونی نبود. اما به طور کلی ما مخالف استیضاح بودیم.

 نتیجه تصمیم‌گیری‌های کلی فراکسیون اکثریت نشان می‌دهد، شاید مشخصه اصول‌گرا بودن آن مشخص شده انسجام خاصی بر عملکرد این فراکسیون حاکم نباشد.
-هیچ ضرورتی ندارد که رفتارهای درون مجلس همگی فراکسیونی باشد. مبادی از طرح و لوایح با نظرات متفاوتی در صحن علنی گرفته می‌شود.

تصمیمات فراکسیونی معمولاً در مسائل حاد و سخت مانند استیضاح‌ها گرفته می‌شود اما مثلاً در جزئیات بودجه تصمیمات فراکسیونی جواب نمی‌دهد و کشش ندارد لذا فراکسیون مصلحت است و نه مطلوب که تصمیم فراکسیونی بگیرد.
بنابراین  هیچ پارادوکسی نیست که بعضی اعضای فراکسیون در بعضی موارد نظرات متضاد دارند.

فضای کلی بر انتخابات را چطور می‌بینید، آیا به نظر شما ائتلاف در میان اصول‌گرایان رخ خواهد داد یا تجربه انتخابات ریاست جمهوری اخیر تکرار خواهد شد؟
- ما تا آخرین لحظات از وحدت و ائتلاف ناامید نخواهیم شد و تلاش خود را می‌کنیم و معتقدیم که اصول‌گرایان در این برهه تاریخی باید به وحدت برسند و اولین قدم هم این است که به وحدت احساس نیاز کنند. اگر یک گرایش از درون جریان اصول‌گرا احساس بی‌نیازی کند، باعث می‌شود رفتن به سمت وحدت سخت شود ما هم بحث وحدت را لازم و ضروری می‌دانیم و هم احساس بی‌نیازی نمی‌کنیم و تلاش خود را هم می‌کنیم.

پیش‌بینی شما در این زمینه چیست؟
- پیش‌بینی الآن سخت است، چرا که ائتلاف سخت است اما ما ناامید نیستیم.

اظهارات مقام معظم رهبری درباره عدم دخالت دولت در انتخابات ناظر برچه نکته ای بود.
- بحث مقام رهبری بحث مسبوق به سابقه‌ای است زمانی که حزب کارگزاران سازندگی هم تشکیل شد و آنها خواستند کاندیدا برای انتخابات معرفی کنند، مقام معظم رهبری فرمودند آقایان وزرا اگر می‌خواهند داخل حزب شوند و کاندیدا معرفی کنند از دولت کنار بروند یا اینکه فعالیت حزبی را کنار بگذارند.

 الان هم دولت به عنوان یک حزب سیاسی اجازه دخالت در انتخابات را ندارد و دولت باید وظایف حاکمیت را در برگزاری سالم انتخابات به عهده بگیرد. البته ممکن است عده‌ای تحت عنوان طرفداری از رئیس جمهور فعال شوند که آن بحث دیگری است.