به گزارش همشهری آنلاین، مطلب فوق یکی از بیانات رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره نگین درخشان شهرری، حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) است.حضرت آیت‌الله خامنه‌ای حضرت عبدالعظیم(ع) را یک شخصیت جهادی، علمی و محدّث می‌دانند که به خاطر مبارزه با خلیفه وقت و حفظ جانشان از تهدیدها، به ری که مرکز شیعیان بود، آمدند و در این شهر زندگی کردند و از دنیا رفتند. ( منبع بیانات رهبری:Farsi.khamenei.ir ).
ایشان پیش از سیدرضی خطب امیرالمومنین را جمع‌آوری کردند
(بیانات در جمع برگزارکنندگان کنگره حضرت عبدالعظیم ۰۵/۰۳/۱۳۸۲)
ری مرکز بسیار مهمی از نظر علمی و فرهنگی در تاریخ ماست و سرسلسله‌ی این بزرگان هم جناب عبدالعظیم(ع)، با اینکه اهل ری نیستند، اما حقاً و انصافاً به ری و تاریخ ری آبرو دادند و حق عظیمی به گردن همه تهرانی‌ها و اهل ری دارند.
شخصیت جناب عبدالعظیم(ع) برای اغلب مردم ناشناخته است، ایشان هم یک شخصیت علمی بود، هم یک شخصیت جهادی بود و هم ابتکاراتی داشت. مرحوم شیخ نجاشی می‌گوید ایشان خطب امیرالمؤمنین(ع) را جمع‌آوری کرد، با این حساب ایشان در حدود ۱۷۰ سال قبل از تألیف نهج‌البلاغه خطب امیرالمؤمنین(ع) را جمع‌آوری کرده است؛ این کار خیلی مهمی است، هیچ بعید نیست که سیدرضی رضوان‌الله‌علیه از نوشته ایشان استفاده کرده باشد.
از سوی دیگر ایشان به دلیل شخصیت جهادی‌شان با حال اختفا و فرار، به ری آمده بودند. شیخ نجاشی می‌گوید: «حاربا من السلطان.» ایشان از دست خلیفه عباسی از عراق و حجاز گریخت و به ری آمد. چون ری مرکز و محل تجمع شیعیان بود، ایشان اینجا را مأمن خوبی برای خودشان یافتند. شیعه و محدّث زیاد بوده‌اند -هم در مدینه، هم در عراق- اما همه این‌ها مجبور نبوده‌اند از دست خلیفه بگریزند، این مبارز بودن ایشان را نشان می‌دهد. مشخص می‌شود ایشان اهل نشر معارف امامت بوده، به‌خصوص در دوران حضرت جواد(ع) و حضرت هادی(ع) که ایشان حداقل راوی این دو امام است.
حضرت عبدالعظیم (ع) از امام جواد(ع) و امام هادی(ع) روایت نقل کرده‌اند
دوران حضرت جواد(ع) و حضرت هادی(ع)، دوران عجیبی بوده است، دوران اختناق شدید نسبت به ائمه و درعین‌حال دوران نشاط عجیب شیعه در سراسر دنیای اسلام. این چیز مهمی است که در هیچ زمانی از دوران زندگی ائمه، شیعیان این همه فعالیت و نشاط و تحرک و سازمان‌دهی و گسترش در دنیای اسلام نداشته‌اند که در دوران این سه امام -یعنی حضرت جواد(ع) و حضرت هادی(ع) و حضرت عسکری(ع)- داشته‌اند و این در حالی است که این سه امام خودشان در مدینه و بغداد و سامرا زیر نظر و تحت فشارهای خیلی شدید قرار داشته‌اند. معلوم می‌شود در آن دوران، این بزرگوار شخصیت مهم و فعالی بوده که مورد توجه خلیفه قرار گرفته و تحت تعقیب بوده و به ری گریخته است.
بنابراین هم شخصیت جهادی است، هم شخصیت علمی است و هم محدث است و حداقل از امام جواد(ع) و امام هادی(ع)روایت نقل کرده است، البته شاید از حضرت رضا سلام‌الله‌علیه هم روایت نقل کرده باشد لیکن طبقه مرحوم عبدالعظیم(ع) این را نمی‌رساند. چون ایشان جزء کسانی بودند که راوی از حسن‌بن‌محبوب و ابن‌ابی‌عمیر و امثال این‌ها بوده‌اند، این‌ها محدّثین و روات حضرت رضا علیه‌السلام هستند و شاگردان این‌ها غالباً دوران حضرت رضا را درک نکرده‌اند. بنابراین براساس طبقه‌بندی‌ای که مرحوم آقای بروجردی رضوان‌الله‌علیه کرده، ایشان یا از احداث طبقه ششم است یا از پیران و بزرگان اکابر طبقه هفتم. فاصله ایشان با کلینی دو واسطه است، البته نمی‌دانم نقل کلینی از ایشان از چه طریقی است، اما چون سهل بن زیاد و برقی از او روایت می‌کنند قاعدتاً باید دو واسطه با کلینی داشته باشد.
علی‌ای‌حال جناب عبدالعظیم(ع)، مرد بسیار بزرگی است. مردم مقامات علمی این بزرگوار را نمی‌دانند.
ایشان با چهار واسطه به امام حسن(ع) می‌رسد
تجلیل از جناب عبدالعظیم(ع)، تجلیل از علم و جهاد و زهد و تقواست. ایشان صائم‌النهار و قائم‌اللیل بوده‌اند. در حالات ایشان نوشته‌اند در مدتی که در ری زندگی می‌کردند همه روزها را روزه می‌گرفتند و همه شب‌ها را مشغول عبادت بوده‌اند. این‌ها حقاً و انصافاً چیزهای خیلی مهمی است.
در فضیلت ایشان روایات معروفی وارد شده است. حضرت هادی(ع) به یکی از اهالی ری که از زیارت امام حسین(ع) می‌آمد، فرمودند: «اگر می‌رفتی عبدالعظیم(ع) را زیارت می‌کردی، ثوابی که از زیارت امام حسین علیه‌السلام به تو داده‌اند، همین را به تو می‌دادند.» ما در جوار جناب عبدالعظیم(ع) زندگی می‌کنیم، شوق کربلا هم داریم، اما کمتر توفیق پیدا می‌کنیم به زیارت این بزرگوار برویم.
آنچه درباره ایشان نوشته و منتشر می‌شود باید در جهت ترسیم شخصیت والای این مرد بزرگ متمرکز شود. ایشان هم امامزاده عالی‌مقام است و هم محدّث و راوی است، ایشان با چهار واسطه به امام حسن مجتبی علیه‌الصلاه‌والسلام می‌رسند و نسبشان هم نسب خوبی است. اجداد ایشان هم -عبدالله بن علی بن حسن بن زید بن حسن مجتبی- کاملاً شناخته‌شده و شخصیت‌های بزرگ و برجسته‌ای بوده‌اند.
اینجا ریشه تهران است
(حضور رهبر انقلاب در مرقد مطهرحضرت عبدالعظیم حسنی(ع) و سخنرانی در جمع مردم شهرری ۰۵/۰۸/۱۳۷۳)
رهبر معظم انقلاب اسلامی در بخش از سخنانشان حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) را به عنوان ستاره‌ای درخشان از خاندان پیامبر(ص) نام بردند و با استناد به روایات فرمودند: «زیارت مرقد مطهر حضرت عبدالعظیم(ع) به مثابه زیارت مرقد حضرت سیدالشهدا(ع) در کربلاست و شهرری به سبب وجود بقاع متبرکه حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) و امامزادگان حضرت حمزه و طاهر و قبور مطهر علمای بزرگی همچون شیخ صدوق و نیز وجود مرقد منور امام خمینی (رض)، مرکز اشعاع شهر تهران است.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای فرمودند: «شهرری به خاطر بقعه مطهره جناب عبدالعظیم الحسنی(ع) و جناب حمزه و جناب طاهر و قبور مطهره علمای بزرگی که در اینجا مدفونند، قبله تهران است. اینجا ریشه تهران است و از لحاظ معنوی مرکز اشعاع تهران است.
ایشان مرجع علم دین در زمان امام هادی علیه‌السلام بود. یک روایت از حضرت هادی علیه‌الصلاه‌والسلام است که هم جنبه علمی حضرت عبدالعظیم(ع) و هم جنبه معنوی آن بزرگوار را نشان می‌دهد. کسی خدمت امام هادی علیه‌السلام رسید. حضرت به او فرمودند: «تو در کجا هستی؟»
گفت: «در ری.»
فرمودند: «هر مشکلی در امر دین داشته باشی، می‌توانی از عبدالعظیم‌بن‌عبداللَه الحسنی(ع) بپرسی.»
یعنی امام هادی(ع)، عبدالعظیم الحسنی(ع) را به عنوان یک مرجع علم دین به شیعیان خودشان معرفی کردند. بعد در همین روایت هست که حضرت فرمودند: «سلام مرا به او برسان.» این هم جنبه‌ی معنوی.»
مرور کوتاهی بر تاریخ شهرری، شهری که از آن با عنوان زاویه مقدسه نام برده می‌شد
آن گوشه مقدس
ری را بعضی با حکیم «زکریای رازی» (رازی یعنی اهل ری) بهتر می‌شناسند، اما تا دلتان بخواهد انسان‌های فرهیخته و دانشمند از این سرزمین برخاسته‌اند. «ابو اسحاق رازی»، «ابو منصور رازی»، «ابراهیم بن عیسی رازی»، «تمیمی رازی»، «مصعب رازی»، «حافظ کبیر ابو اسحاق رازی»، «ابو اسحاق دولابی رازی»، «ابوالقاسم طهرانی رازی»، «ابوعلی رازی» و ده‌ها و صدها نامدار و نام‌آور دیگر از این سرزمین برخاسته‌اند. افرادی که هر کدام سرنوشتی خواندنی دارند. به عنوان مثال در کتاب «ری باستان» دکتر «حسین کریمان» درباره «مولانا امیدی طهرانی رازی» آمده است: «امیدی معاصر شاه‌اسماعیل صفوی بود و مولد ری. او که در جودت طبع و حدت ذهن سرآمد همه شاعران بود برای تحصیل علم به شیراز رفت و طب آموخت و سرانجام در فنون فضیلت و مال منتهی گردید.»
در گذشته، نام شهرری در مکاتبات اداری «زاویه مقدسه» و در گفت‌وگوهای عامه «شاه عبدالعظیم(ع)» و عامیانه‌تر «شابدولعظیم» بود. این شهر تاریخی، در دوره قاجار، محل زیارت، تفریح و تفرج طهرانی‌ها بود و امروز هم همین‌گونه است. دلیل این نامگذاری (زاویه مقدسه) وجود سه امامزاده، یعنی امامزاده حمزه(ع)، امامزاده طاهر(ع) و حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در این منطقه است. در فروردین سال ۱۳۱۷ به فرمان پهلوی دوم، نام «شهرری» در مکاتبات رسمی اداری اجباری شد و «ری» که خود روزگاری شهری عظیم بود و به علل گوناگونی مانند زلزله و هجوم مغولان به این شهر متروک شده بود، اجباراً با اضافه شدن کلمه «شهر» رسما «شهرری» نامیده شد.
تاریخ شهر ری به مادها می رسد
تاریخ شهر ری به دوران مادها و پیش از آن می‌رسد؛ نوشته‌اند که ری بزرگ‌ترین شهر ایران در زمان مادها بوده و در این دوره «راگا» نامیده می‌شده است. جالب اینکه هنوز هم از دوره باستان، برج و باروی بزرگی در شمال چشمه علی و نزدیکی قلعه گبری وجود دارد که شبیه حصار بسیاری از شهرهای نظامی است. این بنا یک اثر تاریخی با قدمت ۶ هزار ساله است که مربوط به دوره مادهاست. با این حال عده‌ای تاریخ این شهر را از این هم عقب‌تر می‌برند و بنای این شهر را به شیث‌بن‌آدم، فرزند حضرت آدم علیه‌السلام، نسبت می‌دهند. شهر ری روزگاری به «ام البلاد» یا «شیخ البلاد» شهرت داشت و حتی در پیش از اسلام هم شهر مذهبی زرتشتیان بود. گذشته از این اهمیت تاریخی، این شهر برای ما تهرانی‌ها و همه مسلمانان اهمیت فرهنگی و مذهبی دارد، زیرا میزبان بزرگان دینی و تاریخی بسیاری همچون حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) است.