همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: پزشکان، سن طلایی بارداری زنان را زیر ۲۵ سالگی می‌دانند و می‌گویند باروری زنان در ۲۰ سالگی به بعد افزایش می‌یابد و حدود ۲۵ سالگی به اوج خود می‌رسد. بهترین سال‌های باروری یک زن بین ۲۵ و ۳۰ سال است. از ۳۰ سالگی به بعد میزان باروری کاهش پیدا می‌کند و از ۳۵ سالگی این میزان با شیب سریع‌تری کم می‌شود. به طوری‌که بعد از ۴۰ سالگی و به خصوص ۴۲ سالگی میزان باروری چه به‌صورت طبیعی و چه با روش‌های کمک باروری به شدت کاهش می‌یابد.
به گفته پزشکان، با این حساب حاملگی در سن بالای ۴۰ و به خصوص ۴۴ سالگی نادر است، اما غیرممکن نیست. در سنین بالای ۳۵ سال علاوه بر اینکه میزان باروری کم خواهد شد، بلکه میزان اختلالات کروموزومی تخمک که منجر به ناهنجاری‌های جنینی و سقط می‌شود نیز بیشتر خواهد شد.
این در حالی است که هفته گذشته، سرپرست مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در همایش بزرگداشت روز جهانی ماما، نوزاد متولدشده از مادر بالای ۴۲ سال را «نوزاد طلایی» خواند و گفت: «بارداری در هیچ سنی خطر ندارد و تنها در برخی شرایط نیازمند مراقبت بیشتر است و حتی طبق تحقیقات آمریکایی‌ها می‌گوید نوزاد مادر زیر ۱۸ سال و بالاتر از ۴۲ سال، نوزاد طلایی است.»
صابر جباری گفت: «گفته شده که هیچ زنی نباید بالاتر از ۴۰ سالگی باردار شود اما امروزه می‌گوییم بارداری در تمامی سنین مجاز است و بالای ۴۰ سال هم مشکلی ندارد. چون در تمامی کشورها سن ازدواج افزایش یافته و نباید محدودیت قائل شویم.»
سن بارداری زنان خیلی مهم است اما .../ احتمال تولد فرزندِ با سندروم داون از مادران بالای ۴۰ سال
همشهری‌آنلاین در این خصوص گفتگویی با دکتر طاهره لباف، متخصص زنان و زایمان انجام داد. دکتر لباف معتقد است که سن زنان برای بارداری مسلّما خیلی مهم است. خیلی مهم‌تر از سن آقایان. چون وقتی سن زن بالا می‌رود و مثلا از ۴۰ می‌گذرد، کیفیت تخمک‌ها پایین می‌آید. این موضوع با آزمایشی به نام آنتی مولریَن هورمون (Anti Mullerian Hormone) نشان داده می‌شود. از طرف دیگر در سنین بالاتر احتمال دیابت، فشارخون و مسمومیت حاملگی بیشتر است اما هیچ یک از اینها نمی‌تواند دلیلی بر منع بارداری زن در سنین بالا باشد. فقط اگر زن در سن بالا باردار شد، باید مراقبت‌هایش نسبت به فرد عادی که در سن پایین‌تری باردار می‌شود، بیشتر باشد.
این متخصص زنان و زایمان می‌گوید: این یک واقعیت است که با افزایش سن زن برای بارداری، معمولا احتمال سندروم داون جنین بالاتر می‌رود. موضوعی که در سنین پایین‌تر، احتمال کمتری هم برایش وجود دارد. زنی که بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی باردار می‌شود، ۱ در ۱۵۰۰ ممکن است فرزندش سندروم داون باشد. یعنی ۹۹.۹۹ درصد فرزندش سالم است. زنی که بین ۳۰ تا ۴۰ سالگی باردار می‌شود، ۱ در ۹۰۰ ممکن است یک نفر فرزندش سندروم داون باشد. یعنی ۹۹.۸۳ درصد فرزندش سالم است. زنی که بالاتر از ۴۰ سالگی باردار می‌شود، ۱ در ۱۰۰ ممکن است فرزندش سندروم داون باشد. یعنی از هر ۱۰۰ حاملگی، یک مورد ممکن است سندروم داون باشد. بارداری در سن بالا غیرممکن نیست اما مراقبت‌های بیشتری را می‌طلبد.
بارداری در بالای ۴۰ سالگی غیرممکن نیست/ بارداری به شیوه IVF
دکتر لباف درباره بارداری در سنین بالا توضیح می‌دهد: در سنین بالای ۴۰ سالگی اگر کیفیت آنتی مولرین هورمونِ فرد خوب باشد و این آزمایش بالای ۱ باشد، زن اجازه اولین بارداری یا بارداری‌های بعدی را دارد. اما اگر پزشک ببیند آنتی مولرین هورمون زن خیلی پایین است و حتما هم قصد دارد باردار شود، لازم است که از تخمک اهدایی استفاده کند.
این متخصص زنان و زایمان می‌گوید: بارداری در سن بالای ۴۰ سال اصلا موضوع سخت و غیرممکنی نیست اما بستگی به باز بودن لوله‌های رحم زن و کیفیت تخمک او دارد. ما مراجعینی داشتیم که بدون آن که خودشان بخواهند، حامله شدند و در سنین بالای ۴۷ سال بودند و تصور می‌کردند که یائسه شده‌اند. چون چند ماه پریود نشده بودند. اولین بارداری هم خیلی مساله پیچیده‌ای نیست. اگر نتیجه آزمایش آنتی مولرین هورمون زن خوب باشد و لوله‌های رحمش هم باز باشد، زن با یک تحریک تخمک‌گذاری ممکن است باردار شود. این طور نیست که بگوییم زن در بالای ۴۰ سالگی باردار نمی‌شود یا اگر باردار شود، فرزندش ناتوان ذهنی می‌شود.
دکتر لباف درباره بارداری به شیوه IVF (در این روش، تخمک‌ها از تخمدان خارج و توسط اسپرم‌ها بارور می‌شوند) هم توضیح می‌دهد: برای بارداری اول اگر یک نفر IVF شود و بارداریش با شکست مواجه شود، با یک بار نمی‌گوییم که ناامید شود. ما مواردی داشتیم که فرد در نوبت ششمِ IVF باردار شد. بنابراین هرچقدر تعداد IVFها بیشتر باشد، احتمال بارداری افزایش می‌یابد.
این متخصص زنان به عوارض این شیوه بارداری هم اشاره می‌کند و می‌گوید: به هر حال ما در IVF یک سری دارو برای تحریک تخمک‌گذاری می‌دهیم و عوارض آن طبیعی است. ولی سابقه IVF در دنیا زیاد نیست و به ۴۰ سال هم نمی‌رسد و فعلا نشان داده نمی‌شود که نوزادی که از طریق IVF به دنیا می‌آید و نوزادی که طبیعی متولد می‌شود، تفاوتی با هم دارند یا نه. لازمه این موضوع، گذشت زمان و انجام پژوهش‌های بیشتر است.
افزایش درخواست‌ها برای فریز تخمک/ آمار ناباروری در کشور
دکتر لباف در ادامه گفتگو در پاسخ به سوالی درباره فریز تخمک، با بیان این که درخواست برای فریز تخمک به دلایل مختلف ازجمله بالا رفتن سن ازدواج دختران بالا رفته است، می‌گوید: بسیاری از دختران که سنشان دارد بالا می‌رود و هنوز ازدواج نکرده‌اند و باروری هم نداشته اند، تخمک‌های خود را فریز می‌کنند و در بانک جنین می‌گذارند تا بعد از ازدواج بتوانند از آن استفاده کنند اما این موضوع صددرصدی نیست. ما گاهی بعد از آن که تخمک را از فریز درمی‌آوریم، می‌بینیم که کیفیت تخمک پایین آمده و دیگر در بارداری اثربخش نیست. با این حال یکی از مواردی که می‌تواند در بارداری موثر باشد، فریز کردن تخمک است.
این متخصص زنان و زایمان به آمار ناباروری در کشور هم اشاره‌ای می‌کند و می‌گوید: آمار ناباروری در تمام دنیا بین ۱۵ تا ۲۰ درصد است. در ایران آمار دقیقی وجود ندارد اما پیش‌بینی‌ها حدود ۲۰.۲ درصد را نشان می‌دهد. البته این میزان ناباروری اگر به درستی درمان شود، در سال اول به ۱۰ تا ۱۲ درصد می‌رسد و اگر دو سه سال درمان شود، حتی ممکن است به ۱ درصد برسد.