تلسکوپ فضایی جیمزوب به ستاره‌شناسان کمک کرد که درباره یک سیاره فراخورشیدی شبیه نپتون، اما در ابعاد کوچک‌تر، اطلاعات بیشتری کسب کنند و به نتایج جالبی برسند.

به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از ساینس الرت، اینکه هیچ مینی‌نپتونی در منظومه شمسی ما وجود ندارد، به این معنی نیست که آنها متداول نیستند. ظاهرا آن‌ها در سراسر کهکشان راه شیری گسترده و به گفته ناسا، رایج‌ترین نوع سیاره فراخورشیدی هستند. سیاره «GJ ۱۲۱۴ b» یکی از آن‌هاست.

یکی از اهداف علمی اعلام شده تلسکوپ فضایی جیمز وب، مطالعه سیارات فراخورشیدی است و در این مسیر پیشرفت هم کرده است. از جمله کشف سیستم معروف «TRAPPIST-۱» که میزبان هفت جهان به اندازه زمین است. 

در حالی که رویای یافتن سیارات قابل سکونت و حامی حیات بر مطالعه سیارات فراخورشیدی سایه افکنده است، چیزهای بیشتری برای دانستن درباره سیارات وجود دارد. ما هنوز درگیر انبوهی از سوالات در مورد چگونگی تشکیل سیارات و چگونگی تکامل جو آن‌ها هستیم و اینکه چرا برخی از انواع آن در منظومه شمسی بسیار رایجند و برخی نه. 

از آنجایی که سیارات فراخورشیدی زیادی برای مطالعه وجود دارند، اخترشناسانی که از اطلاعات جیمزوب استفاده می‌کنند باید اهداف خود را عاقلانه انتخاب کنند. چنین فرآیندی یک تیم از ستاره‌شناسان را به سیاره «GJ ۱۲۱۴ b» رساند.

GJ ۱۲۱۴ یک ستاره کوتوله قرمز در فاصله حدود ۴۰ سال نوری از ما در صورت فلکی مارافسای یا حوا (Ophiuchus) است. سیاره «GJ ۱۲۱۴ b» دارای جرم تقریبا هشت برابر زمین است و شعاع آن حدود ۲.۷۵ شعاع زمین.

محققان می‌گویند که جرم و شعاع سیاره با ترکیبی از آب که در درجه اول توسط یک پوشش هیدروژن-هلیوم پوشانده شده است که تنها ۰.۰۵ درصد جرم سیاره است. این اولین مینی‌نپتون یافت شده دارای جو بود و  دومین موردی بود که جرم و شعاع آن مشخص شد. جزئیات بیشتر توسط لایه ضخیم مه یا ابرهای سیاره پنهان بود. با در نظر گرفتن همه اینها، منطقی است که ستاره‌شناسان می‌خواستند از جیمزوب برای مطالعه بیشتر آن استفاده کنند.

به کمک جیمزوب، ستاره‌شناسان یک نقشه گرمایی از سیاره تهیه کردند که دو سوی روز و شب آن  و جزئیات بیشتری از جو سیاره را نشان می‌داد. آن‌ها به این نتیجه رسیدند که در این سیاره تضاد زیادی بین روز و شب وجود دارد و سمت شب بسیار سردتر از روز است (دما از ۲۷۹ به ۱۶۵ درجه سانتیگراد تغییر می‌کند.)

چنین نوسان شدید دمایی نشان می‌دهد که مولکول‌های سنگین مانند H۲O و CH۴ وجود دارند. اگر اتمسفر آن تحت سلطه هیدروژن سبکتر بود، این امر نشان دهنده شکل گیری و تکامل متفاوتی بود. به طور معمول هیدروژن فراوان نشان می‌دهد که سیاره از همان چیزهایی ساخته شده که سحابی خورشیدی از آن‌ها ساخته شده است. به این معنی که از همان چیزهایی ساخته شده که ستاره‌اش از آن‌ها ساخته شده است.

 آب و متان می‌توانند سرنخ‌های مهمی برای تکامل سیاره باشند. سیارات معمولا هیدروژن اتمسفر خود را به دلیل سبک بودن آن از دست می‌دهند. زمین هر روز حدود ۹۰ تن هیدروژن و هلیوم را در فضا از دست می‌دهد. گاهی اوقات مینی نپتون‌ها را به عنوان سیاره‌های حلقه گمشده در نظر می‌گیرند که به‌عنوان نسخه‌های کوچک‌تر و چگال‌تر نپتون، مقادیر زیادی هیدروژن و هلیوم را از دست داده‌اند تا به اندازه‌های فعلی‌شان کاهش پیدا کنند.

بیشتر بخوانید:

 یک نتیجه‌گیری این است که سیاره  «GJ ۱۲۱۴b» دورتر از ستاره خود شکل گرفته است. سپس طی رویدادی به کوتوله قرمزی که به دور آن می چرخد نزدیکتر شد. هر چه نزدیکتر شد، فضای بیشتری از آن از بین رفت.

همان طور که اغلب در مورد سیارات فراخورشیدی اتفاق می‌افتد، اولین نگاه دقیق به یک نوع می‌تواند ستاره‌شناسان را به نتیجه‌گیری برساند، اما تا تکمیل داده‌ها، هر نوع نتیجه‌گیری ابتدایی خواهد بود. خوشبختانه مینی‌نپتون‌ها زیادند و جیمزوب هنوز در آغاز راه است. 

منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها