فرقی نمی‌کند چند سالمان باشد، متأهل باشیم یا مجرد؛ این روزها اگر حواسمان به دخل و خرجمان نباشد کلاهمان پس معرکه است. این گزارش مبروط به مجله خانواده اردیبهشت ۱۰۴۲ است.

 به گزارش همشهری آنلاین، حرف از برنامه‌ریزی برای پولدار شدن نمی‌زنیم؛ اما لااقل می‌توانیم برای درآمد ثابت ماهانه‌مان یک برنامه نسبتاً دقیق بریزیم تا کمتر با خطر جیب خالی در پایان ماه مواجه شویم.  

پس‌انداز، قبل از هر چیز 

قبل از هر کاری، بخشی از درآمد ثابتتان را به عنوان پس‌انداز کنار بگذارید. افرادی که پس‌انداز کردن را به تأخیر می‌اندازند، در عمل موفق به داشتنش نخواهند شد. مهم نیست چقدر درمی‌آورید؛ از همان اندک درآمد بخشی را کنار بگذارید. اتفاق‌های غیرقابل پیش‌بینی مثل بیکاری، بیماری، تصادف، خرید کادو و ... همیشه یکهو بر سرمان نازل می‌شوند.

بنابراین باید همیشه برای روز مبادا فکری کرده باشیم. اگر شرایط اقتصادی مملکت را نمی‌توانیم به راحتی عوض کنیم، دست‌کم سعی کنیم مدیریت بیشتری بر وضعیت زندگی خودمان داشته باشیم. برای فرار از بی‌ارزش شدن پس‌انداز هم، نگذارید پولتان باد بخورد. به سرعت آن را به سرمایه‌ای مطمئن مثل طلا تبدیل کنید. خوشبختانه با یکی‌دومیلیون تومان هم می‌شود یک قطعه طلای مستعمل کوچک خرید.

اولویت‌هایتان را مشخص کنید

برای مدیریت بهتر مالی بهتر است هرم نیازهایمان را ترسیم کنیم. برای این کار قبل از هر چیز باید به فکر هزینه‌های ضروری باشیم. بخشی از هزینه‌ها ثابت و بعضی متغیرند. ابتدا هزینه‌های ثابت مانند اجاره خانه و قسط را کنار بگذارید تا بشود برای باقیمانده موجودی برنامه‌ریزی کرد. در صورت امکان بررسی کنید ببینید ماه گذشته به طور متوسط چقدر برای هزینه‌های متغیر ضروری مانند خورد و خوراک، بنزین یا حمل‌ونقل هزینه کرده‌اید.

بعد از این حساب و کتاب و با توجه به قیمت‌های روز، شاید به این نتیجه برسید که لازم است در تخصیص بودجه این بخش تجدید نظر کنید. به عنوان مثال ممکن است وقت آن باشد که به جای استفاده از آژانس، با مترو یا اتوبوس رفت‌وآمد کنید. یا حتی مسیرهای کوتاهتر را پیاده قدم بزنید. با این قبیل تغییرات نه تنها به جیب خودتان کمک کرده اید بلکه به کمک هوای پاک و تناسب اندام و روحیه بهتر خودتان آمده اید.  

کم یا حذف کردن هزینه‌های غیرضروری 

هزینه اینترنت، لباس‌های غیرضروری، تغییر دکور، برگزاری مهمانی، سفر و ... می‌توانند جزء مخارج متغیر غیرضروری باشند. تا می‌توانید غیرضروری‌ها را کم کنید. شاید لباس‌های سال گذشته هنوز مناسب باشند یا بشود برای یک مراسم مهم یک لباس زیبا از دوستان قرض گرفت. ممکن است به جای سفر بیرون شهری، به یک پیک‌نیک ساده اما باحال با دوستان بشود بسنده کرد و ... به هر حال در شرایط غیرمتعادل، چاره‌ای جز عاقبت‌اندیشی و دورنگری نیست.

برای آن بخش‌های مهم‌تر مبلغی اختصاص بدهید و خودتان را موظف کنید که از این قرار مالی تخطی نکنید. تا زمانی که حواسمان به طور ویژه به هر یک از این هزینه‌ها نباشد، حساب و کتاب از دستمان در می‌رود و مبلغ زیادی که پای بعضی از این‌ها می‌دهیم به چشممان نمی‌آید. ممکن است در ماه چندین بار اینترنت شارژ کنیم یا پول زیادی بابت خرید خوراکی و اسنک بدهیم. اما با در نظر گرفتن مبلغ مشخصی برای هزینه اینترنت، دیگر شب تا صبح اینستاگرام را بالا و پایین نخواهیم کرد یا سراغ بسته‌های ارزان‌تر شبانه خواهیم رفت.

خودتان تولید کنید

شاید حذف کردن بعضی خوراکی‌های کارخانه‌ای و سوپری (مثل انواع کنسرو، نوشیدنی‌ها یا تنقلاتی مثل پاپ کرن و چیپس) که بخش زیادی از درآمد ماهانه را می‌بلعند سخت باشد اما  اگر به مرور اینها را از سبد خرید کنار بگذارید و خوراکی‌های خانگی را جایگزینش کنید هدررفت مالی را کمتر کرده اید. هر طور حساب کنید، درست کردن شربتی خنک در خانه، ارزان‌تر از خرید یک بطری نوشابه خواهد بود؛ کیک خانگی، پاپ کرن خانگی، لواشک، برگه و خوراکی‌های این‌چنینی هم.

حتی خرید فله‌ای حبوبات به جای بسته‌های آماده کارخانه‌ای هم مقرون به صرفه‌تر است. احتمالاً در ابتدا با مقاومت‌هایی از طرف دیگر اعضای خانواده مواجه خواهید شد یا شاید خودتان فکر کنید مابه‌التفاوت این‌ها قابل توجه نخواهد بود. اما اگر حتی یک ماه این روش را در پیش بگیرید جدا از اینکه به سلامتتان کمک کرده‌اید، اوضاع جیبتان هم بهتر خواهد شد.  

کشف روش‌های خرید به‌صرفه 

همیشه می‌توانیم هزینه‌های جاری‌ای را که پیش‌بینی کرده‌ایم، کمتر کنیم. به عنوان مثال اگر میوه یا مواد پروتئینی را از بازارهای میوه‌ و تره‌بار شهرداری بخرید، متوجه تفاوت آشکار قیمت‌ها خواهید شد. اگر این بازارها به شما نزدیک نیست، برنامه بریزید که دست‌کم یک بار در هفته سری به نزدیک‌ترین آن‌ها در محله بزنید و برای یک هفته خرید کنید. این بازارها تنوع محصولاتشان از فروشگاه‌های بیرون کمتر است، اما کیفیتشان فرق چندانی ندارد.

ضمن اینکه وقتی ببینید به جای مبلغ همیشگی نصف آن را خرج کرده‌اید، انگیزه و امیدتان بیشتر می‌شود. علاوه بر این شیوه خرید، حتماً خودتان هم می‌توانید روش‌هایی برای کمتر هزینه کردن پیدا کنید. به عنوان مثال اپلیکیشن‌های معروف، همیشه تخفیف‌های هیجان انگیزی روی اجناس سوپری، رستورانی و... می گذارند. یا بعضی از آنها در ازای خرید اول شما برای خریدهای بعدی تان تخفیف قائل می شوند.

به این نکته هم توجه کنید که بعضی وقتها تخفیف‌ها روی اجناسی است که شما فعلا به آن نیازی ندارید، اما با خرید زودهنگام آن جنس می توانید از حالا مقداری پول برای آینده پس‌انداز کنید. پس با گشت و گذار در اپ‌ها این فرصت‌ها را شناسایی کرده و از خریدتان چند برابر لذت ببرید. بخش ذخیره‌شده در این قسمت می‌تواند صرف باقی بخش‌ها (از جمله هزینه‌های متغیر غیرضروری) یا پس‌انداز شود.  

برای مدیریت مخارج خانه یک راه بیشتر وجود ندارد

توافق خانوادگی 

برنامه‌ریزی‌های مالی به نتیجه نخواهد رسید مگر اینکه با مشورت اهل خانه باشد. توافق همگانی بر سر این برنامه همراهی و همکاری همه را به همراه خواهد داشت و مجبور نیستید هر روز بر سر خریدن یا نخریدن فلان چیز چانه بزنید. ضمن اینکه احساس همکاری و همدلی بیشتری بین فرزندان با والدین شکل می‌گیرد و فرزندان مدیریت مالی را یاد خواهند گرفت.

تعیین مبلغ خرج روزانه 

به هرکسی بگویید که روزانه چقدر می‌تواند خرج کند. ممکن است روال بر این باشد که هر عضو، مبلغی را به صورت ماهانه دریافت کند. در این صورت هم باید روشن کنید که با این خرجی ماهانه، روزانه چقدر مجاز به خرج کردن است. این ریز کردن مسئله کمک می‌کند که حواس همه‌مان بیشتر به کارتی که می‌کشیم باشد. تأکید و تلاش کنید از این قرار تعدی نشود یا اگر بنا به دلایلی در یک روز بیشتر از حد مجاز خرج کردید، روزهای بعد با خرید کمتر جبران کنید.

خرید را تقسیم کنید

به جز اقلام ضروری‌ای مثل گوشت، مرغ یا تخم‌مرغ، باقی اقلام را به مرور و در روزهای مختلف بخرید. هدف از این کار این است که به آن قرار حد مجاز خرید در روز پابند بمانید. تخطی از قانون، به سرعت می‌تواند به روتین تبدیل شود و هر چه رشته‌اید پنبه کند. ضمن اینکه با خریدهای خرد روزانه، میل به بازار رفتن و خرید کردن هم ارضا می‌شود.

از نوشتن غافل نشوید 

هیچ برنامه‌ریزی مالی‌ای اتفاق نخواهد افتاد مگر اینکه هر شب (یا یک شب در میان) مسیر پیشرفت آن را ببینید. دفتر یا کامپیوتر یا گوشی فرقی نمی‌کند. در هر کدام که راحت‌تر هستید، مخارج هر روز را یادداشت کنید؛ حتی اگر یک هزارتومانی گم کرده‌اید. این دفتر مثل ناظم یا ناظر عمل می‌کند و بیرون گذاشتن پا از مسیر تعیین‌شده را به رویمان می‌آورد. در نتیجه ناخودآگاهمان به مرور دقت بیشتری هنگام خرید خواهد داشت و کار روال منظم‌تری خواهد گرفت.  

منبع: همشهری آنلاین