به گزارش همشهری آنلاین، توافقنامه احداث راه‌آهن رشت - آستارا بین ایران و روسیه روز چهارشنبه - ۲۷ اردیبهشت - و پس از سخنرانی آیت الله سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور اسلامی ایران و ولادیمیر پوتین رئیس جمهور فدراسیون روسیه بین نمایندگان دو کشور به امضا رسید.
مهمترین بخش اظهارات رئیسی و پوتین به شرح زیر است:
سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران:
* بدون تردید این توافق گام مهم راهبردی در جهت همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه است.
* این خط ریلی برای همه کشورهای منطقه مفید خواهد بود.
* مذاکرات اولیه توافقنامه احداث این خط مربوط به دو دهه قبل بوده است.
* ما در این دولت وظیفه خود می‌دانیم که در جهت احیای ظرفیت‌های جمهوری اسلامی گام برداریم.
* کشور دوست ما فدراسیون روسیه و کشورهای در مسیر همه میدانند که مسیر ایران ارزان‌ترین، باصرفه‌ترین و نزدیک‌ترین برای کارهای تجاری، اقتصادی و ترانزیتی است.
کریدور ترانزیتی شمال جنوب به ما امتیازات رقابتی در ترانزیت کالا را می‌دهد.
مشروح اظهارات رئیسی و پوتین به شرح زیر است؛
رییس جمهور: توافق راه آهن رشت - آستارا گام راهبردی در روابط ایران و روسیه است
سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور در مراسم امضای توافقنامه احداث راه‌آهن رشت -آستارا که به صورت ویدئو کنفرانس با حضور روسای جمهور ایران و روسیه برگزار شد، با قدردانی از آقای ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، دولت و مردم این کشور اظهار داشت: بدون تردید این توافق گام مهم راهبردی در جهت همکاری های جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه است؛ همکاری‌های ایران و روسیه در حوزه های مختلف وجود دارد و این هم یکی از جلوه های همکاری است که امروز بین دو کشور رقم می خورد.
رئیس جمهور، امضای این توافقنامه را محدود به همکاری ایران و روسیه ندانست و با بیان اینکه کشورهایی که در مسیر گذرگاه ریلی شمال - جنوب قرار دارند، از آن سود می برند، اظهار داشت: کریدور شمال - جنوب برای همه کشورهای منطقه مفید خواهد بود؛ این مسیر از آسیای شرقی و جنوبی گرفته تا قفقاز و شمال اروپا، جلوه ای از دوستی، همگرایی و همکاری تجاری و اقتصادی بین همه این کشورها خواهد بود و این همکاری ها بیش از گذشته برقرار خواهد شد.
رئیسی یادآور شد: مذاکرات اولیه این توافق مربوط به دو دهه قبل است که به دلایلی به تعویق افتاد و باید در زمان خود انجام می گرفت اما امروز با اراده ای که بین مسئولان عالی دو کشور وجود دارد، این کار بزرگ بین دو کشور در حال شکل گیری است و حتما کمک بسزایی به تجارت و اقتصاد و ترانزیت در منطقه می کند.
رئیس جمهور اظهار داشت: این دولت وظیفه الهی، ملی و تاریخی خود می داند که در جهت سیاست همسایگی، احیای ظرفیت هایی که جمهوری اسلامی ایران از آن برخوردار است و امکاناتی که می تواند در نظام بین الملل ما را در جایگاه شایسته و بایسته خودمان قرار دهد، گام بردارد.
رئیسی اظهار داشت: کشور دوست ما فدراسیون روسیه و کشورهای در مسیر همه می دانند که مسیر ایران ارزان‌ترین، باصرفه‌ترین و نزدیک‌ترین مسیر برای کارهای تجاری، اقتصادی و ترانزیتی است؛ برهیچکس پوشیده نیست که امروز جایگاه و موقعیت ایران در منطقه به نحوی است که می‌تواند ظرفیت‌های بسیاری که در شرق آسیا وجود دارد را به اروپا متصل کند و امروز با این توافق نامه، مسیر شمال - جنوب مورد توجه قرار گرفته است.
او تاکید کرد: با جدیتی که همکاران من در ایران خواهند داشت، سریعا این کار آغاز می شود و منافع آن برای کشورهای منطقه و احیای ظرفیت های اقتصادی و ترانزیتی بین دو کشور و کشورهای منطقه خواهد بود.
رئیس جمهور ضمن قدردانی از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در جهت احیای ظرفیت‌های اقتصادی و ترانزیتی منطقه، ابراز امیدواری کرد که این گام در جهت احیای روابط بین دو کشور و کشورهای منطقه تاثیر بسزایی داشته و در جهت احیای ظرفیت های اقتصادی بسیاری که وجود دارد، موثر باشد.
وی ادامه داد: در گام بعدی با اوراسیا، روسیه و کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا خواهد بود. گامی که حتما به زودی رقم خواهد خورد، حذف تعرفه بین شش کشور است که می‌تواند گام بلندی بین ایران، روسیه و کشورهای اوراسیا باشد.
رئیس جمهور گفت: در این کریدور ریلی سه بخش مورد توجه است؛ بخش نخست، بخش شرقی این مسیر شامل روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و ایران است که امروز این مسیر با تلاش هایی که انجام شده، مورد بهره برداری قرار گرفته است؛ بخش مرکزی شامل دریای خزر است که در جهت تقویت بنادر و ناوگان باید کارهای جدی کنیم.
رئیسی به بخش غربی این مسیر اشاره کرد و گفت: این بخش، نقصان ریل بین رشت و آستارا را داشتیم که با این توافقنامه این نقص برطرف می شود و می تواند کریدور شمال - جنوب به صورت همه جانبه مورد توجه قرار گیرد زیرا یک مسیر بسیار با صرفه و ارزان و نزدیک است.
او ابراز امیدواری کرد که با این توافق و آغاز کار، همه کشورهایی که در این مسیر قرار دارند، از آن بهره مند شوند.
رئیس جمهور در ادامه با برشمردن برخی از طرح های دولت سیزدهم برای نقش آفرینی بیشتر ایران در اقتصاد منطقه اظهار داشت: جایگاه جمهوری اسلامی ایران در اقتصاد منطقه و نظام بین الملل با اقداماتی که انجام شده و توافقنامه امروز یکی از آنهاست، در جهت تقویت قرار دارد.
رئیسی تقویت مسیر پاکستان - ایران - ترکیه، مسیر ریلی شلمچه - بصره و نیز راه آهن چابهار - زاهدان و ارتباط دریای عمان و خلیج فارس با اروپا را از جمله مسیرها و بسته های تعریف شده برای تقویت جایگاه ترانزیتی جمهوری اسلامی ایران نام برد که با قوت دنبال می شود.
او ابراز امیدواری کرد که با اجرای این طرح ها سهم و جایگاه ایران در منطقه و نیز در روابط اقتصادی دو جانبه، چندجانبه و نیز نظام بین الملل احیا شود.
رئیس جمهور با تاکید براینکه ایران و روسیه ظرفیت اقتصادی بالایی برای همکاری ها دارند، اراده دو کشور را بر همکاری و تبادل این ظرفیت ها دانست و گفت: امیدواریم با همکاری هایی که وجود دارد و پیگیری آقای پوتین و مسئولان روسیه و نیز مسئولان جمهوری اسلامی ایران که مامور اجرای این کار شده اند، این توافقنامه هرچه زودتر به مرحله اجرا و بهره برداری برسد.
پوتین: خط آهن رشت - آستارا فرصت تحول در حمل و نقل جهانی است
«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری فدراسیون روسیه نیز در مراسم امضای سند احداث خط ریلی راهبردی رشت - آستارا که با حضور رئیس جمهوری اسلامی ایران و به‌صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، اظهار داشت: این کریدور حمل و نقل سهم ملموسی در تأمین امنیت غذایی در ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس دارد.
او ابراز امیدواری کرد با راه‌اندازی این مسیر بتوان مواد غذایی و سایر محصولات دیگر را بین کشورهای حوزه خزر و حاشیه خلیج فارس مبادله کرد.
پوتین با بیان اینکه این کریدور فقط آغاز کار برای افزایش ظرفیت مسیر شمال - جنوب است، تصریح کرد: مسیرهای دیگری نیز وجود دارد که بعداً توسعه پیدا خواهد کرد.
پوتین بیان کرد: ایجاد این مسیر مستقیم و بدون وقفه حمل و نقل بسیار مهم است که هدف آن اتصال بنادر روسی با بنادر ایرانی در حاشیه خلیج فارس و اقیانوس هند است. تصمیم اصولی درخصوص این کار مشترک ایران و روسیه در طی مذاکرات در سطح عالی در ژولای ۲۰۲۲ اتخاذ شده بود و امروز این ایده که سابقه ۲۰ ساله دارد یین رشت و آستارا عملیاتی شده است و یک راه آهن با فاصله ۱۶۲ کیلومتر احداث خواهد شد.
رییس جمهور روسیه تصریح کرد: روابط ایران و روسیه در سطح عالی دنبال می شود. روسیه توجه خاصی به تهران دارد و به دنبال توسعه ارتباطات دوجانبه هستیم.
پوتین با تشکر از مقام‌معظم رهبری خاطر نشان کرد: رهبرمعظم جمهوری اسلامی همواره توجه دائمی نسبت به همکاری ایران و روسیه داشته است.
پوتین بیان کرد: افتتاح این خط ریلی باعث جذابیت سرمایه گذاری و صادرات استان های روسی و ایران می‌شود و به اشتغال هم‌کمک خواهد کرد. معتقد هستم احداث این مسیر مهم شمال به جنوب باید با سرعت انجام شود. کریدور ترانزیتی شمال جنوب به ما امتیازات رقابتی در ترانزیت کالا را می‌دهد.
گفتنی است؛ گذرگاه ریلی شمال - جنوب یکی از مسیرهای اصلی ترانزیت کالا از جنوب آسیا به شمال اروپا به شمار می رود که احداث و تکمیل آن از ۲۳ سال پیش دستور کار بوده و در دولت سیزدهم با شتاب بیشتری برای فعال سازی این ظرفیت ریلی تلاش شده است به طوری که روسای جمهور ایران و روسیه در ماههای گذشته در تماس های تلفنی وگفت وگوهای دوجانبه بر این موضوع تاکید داشته اند.
مسیر غربی کریدور شمال – جنوب که کشورهای روسیه، جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران را شامل می شود، از نظر ریلی دارای یک حلقه مفقوده ای به مسافت ۱۶۲ کیلومتر بین رشت و آستارا است که اگر این خط آهن ساخته شود، عملا بین سن پترزبورگ و خلیج فارس ارتباط ریلی برقرار می شود.
مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی درباره راه آهن رشت - آستارا گفته است: کریدور بین‌المللی شمال- جنوب می‌تواند در آینده سهم بالایی از حمل و نقل بین‌المللی میان روسیه و کشورهای CIS با هند، کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و اروپا را به خود اختصاص دهد و در حال حاضر در شاخه شرقی از طریق مرزهای سرخس و اینچه‌برون و در شاخه میانی از طریق بندر امیرآباد برقرار است.
او اضافه کرد: در شاخه غربی دریای خزر نیز حلقه مفقوده رشت – آستارا در داخل ایران به طول ۱۶۴ کیلومتر است که یکی از پروژه‌های اولویت‌دار ما بوده و فرایند احداث آن آغاز شده و در حال نهایی کردن آن تا سه سال آتی هستیم.
وزیر راه و شهرسازی اظهار کرد: بندر چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران که در بخش شمالی دریای عمان واقع شده، در آینده نقش مهمی را در حمل و نقل و ترانزیت کالا از هند به افغانستان و کشورهای آسیای میانه و همچنین اروپا از طریق اتصال به شبکه ریلی ایران از طریق راه آهن چابهار- زاهدان ایفا خواهد کرد.
او افزود: این مسیر ریلی، در حقیقت، آسان‌ترین و سهل‌ترین راه دسترسی کشورهای آسیای میانه و نیز افغانستان به آب‌های آزاد جهانی از طریق بندر چابهار خواهد بود.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: در این راستا، راه‌آهن خاش – زاهدان به طول ۱۵۷ کیلومتر که بخشی از این پروژه است، افتتاح شد، کل مسیر ریلی چابهار - زاهدان بیش از ۶۰ درصد پیشرفت دارد و روند تکمیل آن در حال انجام است.
بذرپاش تأکید کرد: کریدورهای بین‌المللی ریلی مختلفی از ایران عبور می‌کنند که از مهمترین آن‌ها می‌توان به کریدور ترانزیتی بین‌المللی شمال - جنوب، کریدور ریلی قزاقستان - ترکمنستان - ایران، کریدور ریلی اسلام‌آباد ـ تهران ـ استانبول، شاخه جنوبی راه ابریشم یعنی کریدور ریلی چین به ایران و ترکیه و اروپا، کریدور آلماتی ـ بندرعباس و آلماتی ـ تهران – استانبول اشاره کرد.