حسن هانیزاده؛کارشناس مسائل بینالملل
سفر سلطان هیثم بن طارق پادشاه عمان به تهران بهدلیل تحولات منطقه، کاهش تنشهای تهران-ریاض و رویکرد کشورهای عرب منطقه برای خروج ازچترحمایتی آمریکا از اهمیت بالایی برخوردار است.پادشاهی عمان در طول ۴دهه گذشته با وجود بحرانهای نفسگیر منطقهای توانست مناسبات خود را با جمهوری اسلامی حفظ کند و در بسیاری از موارد نقش مثبتی در حل این بحرانها ایفا کند. توافقنامه برجام در سال۲۰۱۵ هرچند تأثیر چندانی بر اقتصاد ایران باقی نگذاشت اما تلاش پادشاهی عمان برای نزدیک ساختن دیدگاههای ایران و کشورهای ۱+۵ کاملا پررنگ بود.
سلطان عمان در جریان سفر به تهران حامل دوپیام از سوی آمریکا و ۳کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان بود که بهطور قطع این ۲پیام میتواند در شکست قفل بن بست مذاکرات وین مؤثر واقع شود. از آنجایی که آمریکا و ۳کشور اروپایی بهخوبی دریافتهاند که اعمال فشار وتحریمها نمیتواند ایران را در برابر زیادهخواهیهای آمریکا و اروپا وادار به تسلیم کند لذا درصدد ارسال سیگنالهای مثبت به تهران برآمدهاند. تلقی اروپاییها این است که بازگشت همه طرفها به میز مذاکره و دستیابی به یک توافق جدید میتواند به نگرانیهای غرب نسبت به فعالیت هستهای ایران پایان دهد و راه را برای تعامل بیشتر بین جمهوری اسلامی وکشورهای اروپایی هموارتر خواهد ساخت.
کشورهای اروپایی برای ابراز حسننیت خود آقای اسدالله اسدی دیپلمات برجسته ایرانی را که ۵سال در زندانهای بلژیک به اتهامات واهی زندانی بود، یک روز قبل از سفر پادشاه عمان آزاد کردند. در چنین فرآیندی بهنظر میرسد هم آمریکا و هم ۳کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان درصدد بازگشت به میز مذاکره وین هستند زیرا گزینههای تحریم و تهدید علیه ایران تأثیر خود را از دست داده است.
در این سفر همچنین موضوع مناسبات ایران و برخی کشورهای عرب منطقه مانند مصر و اردن در مدار توجه قرار داشت و پادشاه عمان آمادگی کشور خود را برای ارتقای سطح مناسبات این دوکشور با ایران اعلام کرد.از دیگر دستاوردهای سفر سلطان هیثم بن طارق امضای ۴توافقنامه همکاری تجاری و اقتصادی بین مقامات ۲کشور بود که این توافقنامهها سطح تبادل تجاری مسقط و تهران را از رقم ۲میلیارد دلار در سال به ۲۰میلیارد دلار در ۵سال آینده ارتقا خواهد داد.
از آنجایی که بازارهای پادشاهی عمان پذیرش کالاهای ایرانی را درحوزههای فناوری نانو تکنولوژی، مهندسی پزشکی، کشاورزی و استخراج نفت وگاز دارند بهنظر میرسد در آینده، جمهوری اسلامی حضوری فعال در این عرصهها درپادشاهی عمان خواهد داشت. لذا سفر پادشاه عمان به ایران بهزودی تأثیر مثبت خود را بر همگرایی منطقهای و نیز تعاملات سازنده بین کشورهای دوسوی ساحل خلیجفارس و نیز توسعه پایدار این کشورها باقی خواهد گذاشت.