همشهری آنلاین- فرشاد شیرزادی: مراسم رونمایی از کتاب «خبرسازان» که ترجمه علی شاکر است، با حضور زرین زردار، استادیار دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، فرزاد غلامی، استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، پدرام الوندی، روزنامه نگار و پژوهشگر ارتباطات، رامین رامیار، استراتژیست هوش مصنوعی و علی شاکر، مترجم کتاب برگزار شد.
زرین زردار، در ابتدای این نشست گفت: «برایم خیلی جالب بود که شما خیلی زود توانستید این کتاب را ترجمه و منتشر کنید. به نظرم ما می توانیم از آن بخش ویرایشی کتاب بگذریم. در هر کاری ما قدری بر اساس سلیقه نوشتاری مان و قدری با توجه به تجربه ای که داریم، جمله بندی ای می پسندیم یا نمی پسندیم. جایی احساس می کنیم که یک ویرگول جا افتاده. اصل موضوعی که کتاب «خبرسازان» در خود دارد، این است که روزنامه نگاران چه استفاده هایی از هوش مصنوعی برای کار خودشان خواهند کرد. ما منابع بسیار معدودی داشتیم که این کار را انجام دهیم. وقتی این کتاب را خواندم، متوجه شدم که چقدر همان جایی قرار دارد که ما در دوره جلسات داشته ایم و حول آن صحبت می کردیم. این کتاب زبان ساده ای دارد و برای ما از این صحبت می کند که در فضای روزنامه نگاری وقتی به ابزار های هوش مصنوعی مجهز هستید، چه چیزی را تجربه می کنید و این تجربه فقط تجربه تکنولوژیک نیست. یعنی جنبه های اخلاقی موضوع را، اینکه تعاملمان با مخاطب و همکاران چه تغییری می کند، با ویراستاران ارشد چه ارتباطی داریم و... در برمی گیرد.
فرزاد غلامی هم سخنان خود را چنین آغاز کرد: «علی شاکر در حوزه ای فعالیت دارد که هم در آن حوزه کار می کند و هم تحصیل کرده. به نظرم مزیتی است که کتابی را که برای ترجمه انتخاب می کنیم، دست کم خودمان دانش آن حوزه را داشته باشیم و سپس شروع به ترجمه کنیم. چندی پیش کتابی در حوزه روانشناسی اقناع می خواندم که واقعاً فاجعه بود. چرا که آن مترجم هیچ گونه پیش زمینه ای از اقناع ارتباطات نداشت و با این وصف، کتابی را ترجمه کرده بود. یعنی واقعاً وقتی متنی را می خواندید و اگر از او درباره پاراگراف های کتاب می پرسیدید، معلوم بود که خودش معنای پاراگراف ها را درنیافته. کتاب علی شاکر واقعاً مشکلاتی از این دست ندارد. اما درباره ماهیت موضوع باید گفت که با توجه به عنوان یعنی «خبرسازان» شاید نگاهی منفی را به ما منتقل می کند. این معادل، معادل درستی است اما شاید در زبان فارسی می شد معادلی را جایگزین کرد که آن بار معنایی منفی را نداشته باشد. از این حیث عنوان کتاب با توجه به خلاف موضوعات عدیده ای که نویسنده روی آنها دست می گذارد، منفی نیست.»
علی شاکر نیز گفت: «شاید در بدو امر به نظر برسد که کتاب درباره موضوعی است که می خواهد بگوید خبرنگار در آینده بیکار می شود. یعنی هوشی که مبانی روزنامه نگاری را بلد است و می نویسد و مرا بیکار می کند و من حقوق نمی گیرد. اما بحث فراتر از این هاست.»
پدرام الوندی، روزنامه نگار و پژوهشگر ارتباطات نیز در این نشست گفت: «کتاب خوش خوان و روان است. کتاب قبلی مترجم یعنی «رسانه های مغرض» که از سوی نشر خزه منتشر شد، نیز در خواندنش هیچ گونه سکته ای وجود نداشت. هم ترجمه اش خوب است و هم خود مترجم بر موضوع کتاب اشراف دارد. این کتاب مانند «رسانه های مغرض» موضوع گفت و گوی روز ما در روزنامه نگاری است. آن کتاب درباره اخبار جعلی بود و این کتاب درباره هوش مصنوعی و از موضع خود روزنامه نگاران بیان شده است. نقد کلی شده بود که در شرایطی که روزنامه نگاری ما تحت فشارهای سیاسی است، چرا باید چنین کتابی ترجمه شود؟ به نظرم طرح چنین مباحثی بلاموضوع است، به این دلیل که بالاخره همان حیات موجود روزنامه نگاری ما هم بخشی از موقعیت فعلی اش به دلیل ساختار است و کسی نمی تواند تردید کند که ما در آن دچار مشکلیم. بخشی از موضوع شاید به سانسور و عوامل بیرونی دیگر ارتباط بیابد اما بخش عمده آن بستگی به عاملیت خود روزنامه نگاری است که دچار اشکال است.»
الوندی گفت: «این کتاب نه به فلسفه روزنامه نگاری کار دارد و نه به بحث دیجیتال دترمیسم می پردازد. این کتاب می گوید، من روزنامه نگاری ابزاری دارم که عکس تولید می کند. من چگونه آن را به تحریریه روزنامه ببرم و مطلبم را به او بدهم و گرافیکی به او بدهم و مطلبم منتشر شود و سرعت انتشار خبر را کمتر کنم. از این منظر کتاب، موضوع گفت و گوی ما روزنامه نگاران با هم و کسانی است که حول روزنامه نگاری فعالیت فکری می کنند.»
- «واقعیت سازمانی» توجه‌ها را جلب می‌کند | اوباش اینترنتی چه می‌کنند
- آیا هوش مصنوعی جای خبرنگاران را می‌گیرد؟
رامین رامیار، نیز در این نشست گفت: «نمی خواهم از نویسنده کتاب نیت خوانی کنم، اما می توانستیم از آقای «مارکنی» بپرسیم، هدفت از نوشتن این کتاب چه بوده و دنبال چه چیزی بودی؟ در بیوگرافی ها و توئیت ها و حرف ها و مقدمه اش، از چیزهایی صحبت می کند که به هیچ عنوان در کتاب وارد آن مباحث نشده. تعجب می کنم که شما وقتی صحبت می کنید، چرا وارد آن بحث نمی شوید. کسی که راجع به موضوعات کامپیوترشنال و موضوعات دیگر صحبت می کند یا نام کتابش را «آینده روزنامه نگاری» می گذارد، هیچ جا از متدولوژی و نوع پیاده سازی و... صحبت نمی کند. یا مثلاً آنجا که درباره روزنامه نگاری ایتریتو که به گمانم نقطه طلایی کتاب است و خودش هم می گوید من فصل یک و دو را می نویسم تا در فصل سه این مبحث را جمع کنم، آنجا مهم ترین مولفه ای که با آن سر و کار داریم انسان است و او صحبتی از انسان نمی کند. انسان همواره به علوم مشخصی مانند فلسفه می پردازد و آقای مارکنی درباره این مباحث اصلاً صحبت نمی کند.»
علی شاکر در بخش های پایانی سخنانش گفت: «تصاویر از آینده روزنامه نگاری موجود است که انسان در تحریریه ها حضور دارد.» پدرام الوندی نیز عنوان کرد: «با چت جی پی تی که درباره آینده روزنامه نگاری صحبت می کردم، مدام خودش را دست کم می گرفت و می گفت من انسان نیستم و حس ندارم. من کاره ای نیستم و ...»
رامیار اما در بخشی از سخنانش بیان کرد: «هوش مصنوعی را نمی توان به چت جی پی تی و امثالهم محدود کرد.»
در این نشست همچنین بحث هایی درباره گسترش و اهمیت فیک نیوز ها و آینده شان با توجه به هوش مصنوعی شکل گرفت.