همشهری آنلاین، ابوذر چهل امیرانی: معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه با اعلام این خبر در جلسه هم‌اندیشی آسیب‌های اجتماعی منطقه۱۲ با اشاره به اطلس اجتماعی تهیه‌شده از سوی شورای اسلامی شهر تهران در گذشته گفت: «در این اطلس بنا بوده که سهم هر منطقه از آسیب‌ها مشخص و با اولویت‌بندی براساس نیاز آنها، بودجه لازم به مناطق برای پیشگیری و کنترل آسیب‌ها داده شود. این اقدام می‌توانست به تهیه بانک اطلاعاتی دقیق و ایجاد رقابت سالم بین مناطق برای کاهش آسیب‌ها منجر شود.»
«اصغر جهانگیر» با قدردانی از اقدامات دوره جدید مدیریت شهری گفت: «مدیران انقلابی و دلسوزی نظیر دکتر زاکانی (شهردار تهران) و آقای یزدی (شهردار منطقه۱۲) امروز پای کارند و اهتمام جدی برای حل این مشکلات دارند. ازاین‌رو بجاست قدر آنها را بدانیم و از آنها تقدیر کنیم. نتیجه اقدامات آنهاست که اکنون وقتی شب‌ها به بوستان شوش مراجعه می‌کنید، می‌بینید به‌جای حضور معتادان متجاهر، جوانان در حال بازی فوتبال هستند.»
وی ساماندهی متادون و توزیع آنها در داروخانه‌ها را از مهم‌ترین اقدامات برای کاهش آمار معتادان دانست و افزود: «جمع‌آوری معتادان در حال انجام است، اما برای حصول نتیجه باید برای کار فرهنگی در زمینه پیشگیری از وقوع جرم هزینه کرد و از نیروهای مشاور در این زمینه بهره برد.»
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه، هدف از برپایی این نشست را پیگیری اقدامات انجام‌شده در مدیریت شهری و افزایش اثربخشی آنها از سوی دستگاه قضایی عنوان کرد و گفت: «در جلسه‌ای که به مناسبت سالروز ۱۵خرداد با حضور رئیس قوه قضائیه برگزار شد، عنوان شد کسانی که بانیان حماسه‌آفرینی ۱۵خرداد بودند و همواره نقش اساسی را در دیگر حوزه‌ها اعم از انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی و مناسبت‌های مذهبی و فرهنگی داشتند، امروز در محله‌هایی مانند هرندی، قیام، ۱۷شهریور و... که در معرض آسیب‌های فراوانی است، سکونت دارند و ما برای قدرشناسی از آنان باید کوشا باشیم تا این شرایط را تغییر دهیم و آنها به حق خود از بهبود کیفیت زندگی برسند.»
جهانگیر از دستور ویژه رئیس قوه قضائیه برای رسیدگی به این موضوع خبر داد و افزود: «می‌توانیم با کمک همه دستگاه‌ها اقداماتی را در منطقه۱۲ آغاز کنیم و سپس با الگوبرداری از نتایج، به دیگر مناطق بپردازیم.»
وی در ادامه به موضوع اتباع بیگانه پرداخت و با تأکید بر اینکه ما دنبال آسیب‌زدن به کسانی نیستیم که به‌دلیل وجود مشکلات در کشورشان به کشور ما پناه آورده‌اند، گفت: «بیشتر آنها قربانیان شرایط موجود کشورشان هستند، اما نداشتن برنامه برای ساماندهی آنان می‌تواند ضمن خدشه‌دار کردن رویکرد مهمان‌نوازی و نوع‌دوستی ایران اسلامی در پی بروز آسیب برای خانواده‌های این عزیزان، پیامدهای جدی اجتماعی، اقتصادی و امنیتی برای کشور داشته باشد که باید در این حوزه و در این بخش نیز کارهای ویژه و متفاوتی در دستورکار قرار گیرد.»
نمی‌توانیم با متخلفان برخورد کنیم
در این نشست، رئیس کمیسیون نظارت و حقوقی شورای اسلامی شهر تهران با تأکید بر ضرورت ارتباط مستمر دستگاه قضایی با شهرداری تهران گفت: «هدف اصلی از برگزاری این جلسه نیز همین است. باید شرایطی فراهم شود تا بتوان بدون تعارفات شکلی، برای حل مسئله آسیب‌های اجتماعی و حوزه پیشگیری از وقوع جرم به‌دنبال راه‌حل باشیم.»
«مهدی اقراریان» یکی از نتایج مهم این جلسات را یافتن راه‌های قانونی برای حل معضلات اجتماعی دانست و افزود: «برای مثال در بحث رفع سدمعبر، شهرداری وظیفه دارد اقدام کند، اما نیروهای شهرداری و حتی یگان ویژه آن، ضابط قضایی نیستند تا بتوانند با متخلفان برخورد قانونی کنند.»
وی به سوءاستفاده برخی افراد از ضعف‌های قانونی و ساخت‌وسازهای غیرمجاز در مناطقی همچون گلابدره و نقاطی از مناطق۱۲ و ۱۸ اشاره کرد و ادامه داد: «این ساخت‌وسازهای غیرمجاز در شارع‌های عمومی به دلیل نداشتن کد نوسازی، امکان ارسال به کمیسیون ماده صد را ندارند و نمی‌توان با آنها برخورد کرد. بنابراین می‌توانند به متروپل‌های تهران تبدیل شوند.»
هیچ کمکی به برگشت معتادان به دامن جامعه نمی‌شود
عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی و رئیس کمیته ورزش شورای شهر در این نشست به بیان تاریخچه‌ای از اقدامات شهرداری تهران در حوزه آسیب‌های اجتماعی از جمله ساخت مراکزی نظیر مددسراها، سامان‌سراها و مجموعه‌های کارآفرینی بهاران برای معتادان متجاهر و ۳۴مرکز پرتو برای کودکان‌کار پرداخت و گفت: «در دوره‌های گذشته، فرایند بازگشت معتادان متجاهر به جامعه، فرایند ۶مرحله‌ای شامل جمع‌آوری، غربال، توانمندسازی جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی داشت که حداقل طی ۳سال به سرانجام می‌رسید.»
«زهرا شمس‌احسان» اقدامات شهرداری در قرارگاه اجتماعی دوره فعلی را دنباله‌روی همان برنامه‌ریزی‌ها دانست و افزود: «نوآوری‌ها در این دوره به ۲گروه هدف؛ «زخم‌بازها» و «سالمندان» برمی‌گردد. گروه‌هایی که پیش از این دستگاه‌های دیگر نظیر بهزیستی از پذیرش آنها سر باز می‌زدند و ما مراکزی را برای آنها فعال کرده‌ایم.»
وی گفت: «انتظارمان این است که حوزه پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه به بحث ساماندهی معتادان ورود پیدا کند؛ چرا که اکنون با سیر جمع‌آوری و نگه‌داری ۹ماهه معتادان، هیچ کمکی به برگشت آنها به دامن جامعه نمی‌شود.»
شمس‌احسان در پایان به اختصاص بودجه ۳۷۰میلیارد تومانی برای این حوزه از سوی شورای اسلامی شهر تهران اشاره کرد و گفت: «این بودجه برای طی‌کردن فرایند کامل بازگشت معتادان به جامعه هزینه خواهد شد.»
شهرداری در رویارویی با مشکلات تنهاست
در این نشست عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران، آسیب‌های اجتماعی را موضوعاتی تودرتو و به هم مرتبط دانست و گفت: «مناطق مرکزی تهران یعنی مناطق۹، ۱۰، ۱۱ و ۱۲ طی سال‌های گذشته فراموش شده بودند و گریبان‌گیر موضوعاتی همچون بافت فرسوده، اماکن بی‌دفاع شهری، خانه‌های پلاک قرمز، اتباع بیگانه، ترافیک (حمل‌بار و مسافر به‌ویژه در منطقه۱۲)، معتادان متجاهر، کارتن‌خواب‌ها و کودکان‌کار بودند. اینها زنجیره به‌هم پیوسته‌ای است که نمی‌توان فقط به بخشی از آن پرداخت، بلکه برای حل آن نیاز به طرح جامع ملی داریم.»
«ناصر امانی» ورود گروه‌های جهادی، تشکل‌های مردمی و خیّران به محله هرندی را یکی از عوامل جاذب افراد آسیب‌دیده دانست و افزود: «این افراد از همه جای شهر برای دریافت این خدمات به محله هرندی رجوع می‌کنند و اکنون شهردار منطقه با اقداماتی نظیر تغییر کالبدی محله، تلاش دارد چهره شهری به آن ببخشد تا کار، سکونت و فعالیت در این محله بماند و به آن امنیت ببخشد.»
وی ناایمن‌ترین منطقه در تهران را منطقه۱۲ و ناایمن‌ترین بخش آن را بازار معرفی کرد و ادامه داد: «اکنون شهرداری در رویارویی با مشکلات تنهاست و ما نیازمند طرح جامع ملی برای کمک به حل این مشکلات هستیم.»
عضو کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر هم با اشاره به مطالعات میدانی خود در حوزه آسیب‌های اجتماعی گفت: «متأسفانه در رویارویی با این آسیب‌ها همواره دنبال راهکاری سلبی بوده‌ایم؛ نه راهکارهای ایجابی. به عنوان مثال، برنامه‌ای برای چگونه بازگشتن فرد آسیب‌دیده از قبیل معتادان و کودکان‌کار به آغوش خانواده و جامعه نداریم.»
«سوده نجفی» یافتن راه حلی برای ساماندهی اتباع خارجی را هم یکی از مهم‌ترین اقدامات در زمینه کنترل آسیب‌های اجتماعی در شهر تهران عنوان کرد.
مدیرعامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران نیز با انتقاد از تغییر نگاه جامعه به اعتیاد از جرم‌انگاری به بیماری در دوره‌های گذشته گفت: «افزایش ناگهانی تعداد معتادان متجاهر در تهران به دلیل این تغییر نگرش بود.»
«احمد احمدی‌صدر» یکی از دلایل افزایش تعداد کودکان‌کار را نیز نبود مدیریت یکپارچه بین همه نیروهای دست‌اندرکار دانست و گفت: «از ۱۴۰دستگاه مرتبط با این حوزه، فقط تعداد اندکی پای کار هستند و بقیه اهتمام جدی برای کمک به اوضاع ندارند. بنابراین نیاز به مدیریتی یکپارچه برای بسیج همه نیروها در این حوزه وجود دارد.»
پلمب ۱۰۷پلاک قرمز در منطقه۱۲
شهردار منطقه۱۲ در این جلسه، ساکنان محله شهید هرندی را مردمی انقلابی معرفی کرد و گفت: «انقلاب از کوچه‌های همین محله شروع شده، اما به‌مرور زمان و در اثر بی‌تدبیری‌ها به محله‌ای ناامن تبدیل شده است.»
«امیر یزدی» با اشاره به تشکیل قرارگاه اجتماعی در دوره جدید مدیریت شهری از سوی شهردار تهران ادامه داد: «این قرارگاه با موضوع رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی به‌ویژه معتادان متجاهر آغاز به‌کار کرد و از آن موقع تا امروز در بازه زمانی ۱۸ تا ۱۹ماهه، بیش از ۱۳هزار معتاد متجاهر در منطقه۱۲ جمع‌آوری شد، اما متأسفانه شاهد بودیم پس از چندماه رها شدند و دوباره به اعتیاد روی آوردند.»
وی با بیان اینکه «بنای ما بر حل این مشکل به طور اساسی است»، به پلمب ۱۰۷خانه پلاک قرمز با دستور مقام قضایی اشاره کرد و ادامه داد: «برخی از این خانه‌ها که در دوره قبل تخریب و تبدیل به فضای بی‌دفاع شهری شده بودند، به فضاهای عمومی تبدیل شدند و در اختیار ساکنان قرار گرفتند.»
وی از حساسیت ویژه مقام معظم رهبری درباره محله هرندی سخن گفت و بیان کرد: «سال گذشته، رئیس جمهور و دیگر مقامات دولتی نیز از این محله بازدید کردند. قرارگاه جهادی شهید اسداللهی نیز در آن محله مشغول فعالیت جدی است و به بهبود وضعیت محله کمک می‌کند.»
یزدی، حفظ امنیت را از ضروری‌ترین نیازهای شهروندان معرفی کرد و گفت: «محله‌های قیام، مولوی، هرندی و بازار تهران، هنگام شب به‌دلیل خالی از سکنه‌بودن، ناامن‌ترین نقطه تهران به شمار می‌روند؛ چرا که اگرچه جمعیت شناور منطقه۱۲ در طول روز بالای یک تا ۲میلیون نفر است، جمعیت ساکن این منطقه، چیزی در حدود ۲۵۰هزار نفر است که این یک معضل امنیتی برای شب‌ها به شمار می‌رود.»
وی با بیان این موضوع که در بسیاری کشورها، اتباع بیگانه در هرجایی اجازه اسکان ندارند، خواهان رسیدگی جدی به این موضوع شد و افزود: «منطقه۱۲، پردیس حکومتی نظام جمهوری اسلامی است و ما در این منطقه میزبان قوه قضائیه، مجلس شورای اسلامی، وزارت‌خانه‌های کلیدی نظیر وزارت خارجه و سفارتخانه‌های مهم هستیم. بنابراین چنین معضلاتی در این منطقه حساس، ایجاد مشکلات جدی‌تری می‌کند.»
پس از این جلسه، حاضران از محدوده‌های آسیب‌خیز منطقه بازدید کردند و درباره مسائل و مشکلات این نقاط به بحث و بررسی پرداختند.