درحالی‌که پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که منطقه خاورمیانه تا سال ۲۰۳۰ در حوزه اقتصاد دیجیتال عدد ۵۰۰ میلیارد دلار را تجربه می‌کند، دانش‌بنیان‌های ایرانی تلاش می‌کنند که سهم خود را در این بازار بزرگ بیشتر کنند. دولت، شهرداری‌ها و دانشگاه‌ها هم در این میان تلاش می‌کنند که با حمایت‌های لازم زمینه‌های سهم ۱۵درصدی اقتصاد دیجیتال از کل اقتصاد کشور را فراهم کنند تا تأثیر آن در زندگی مردم لمس شود.
حمایت برای حضور بین‌المللی
صندوق نوآوری و شکوفایی به‌منظور حمایت از دانش‌بنیان‌ها، پاویون اختصاصی شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در نمایشگاه جیتکس ۲۰۲۳ را برنامه‌ریزی کرده است.
در این پاویون شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی به عرضه محصولات و نمایش توانمندی‌های خود در حوزه‌های مرتبط نمایشگاه جیتکس ۲۰۲۳ می‌پردازند. همچنین در حاشیه این نمایشگاه، شرکت‌های ایرانی می‌توانند در رویداد استارت‌آپی «نورث استار» حضور یابند و دستاوردهای خود را ارائه کنند.
ایجاد یک میلیون شغل
شاید مهم‌ترین دستاورد دانش بنیان‌ها برای مردم ایجاد اشتغال باشد. نتیجه حمایت‌ها اکنون به جایی رسیده که محمدمهدی صدر، دستیار معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور می‌گوید: اکنون با یک فضای بانشاط در حوزه زیست‌بوم اشتغال دانش‌بنیان مواجه هستیم و به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم حدود یک میلیون شغل برپایه اشتغال دانش‌بنیان در کشور ایجاد شده است. اهمیت این موضوع برای مناطق کمتر برخوردار بیش از سایر مناطق است و در عین حال، امکان نوآوری برای مراکز دور از مرکز و مناطق کمتر برخوردار در سراسر کشور بیشتر از هر مکان دیگری است.
حمایت دولت و تأثیر بر زندگی مردم
یکی از اتفاقات سال گذشته که با عنوان «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» نامگذاری شده بود، تخصیص ۵۰ هزار میلیارد تومان به دانش‌بنیان‌ها از محل منابع سپرده‌های پس‌انداز و جاری قرض‌الحسنه نظام بانکی بود.
این موضوع که در بند «ب» تبصره ۱۶ قانون بودجه ۱۴۰۱ آمده بود، در راستای اشتغال دانش‌بنیان و صنایع خلاق در سراسر کشور با اولویت مناطق محروم درنظر گرفته شد.
امسال هم در نمایشگاه آبادیران که فناوری‌های محرومیت زدا عرضه شده بودند، بر اشتغال تمرکز شده بود. به‌عبارت دیگر، فناوری‌هایی از سوی دانش بنیان‌ها عرضه شده بود که ساکنان مناطق محروم از طریق آن بتوانند شاغل شوند و به درآمدزایی برسند.
درواقع ترکیبی از حمایت‌های مالی از سوی دولت و ایجاد اشتغال از سوی فناوری‌های عرضه شده از سوی دانش‌بنیان‌ها هدف تأثیرگذاری بر زندگی مردم را دنبال می‌کرد.
پهنه‌های نوآوری در شهر
یکی از طرح‌هایی که با مشارکت دانشگاه‌ها، شهرداری‌ها و دولت پیش‌بینی شده، ایجاد مناطق نوآوری در شهر است.
به‌تازگی، منطقه نوآوری تهران به مساحت حدود ۸۰۰ هکتار افتتاح شد. این پهنه که درواقع منطقه ۶ شهرداری تهران را پوشش می‌دهد به مرور تبدیل به سیلیکون‌ولی پایتخت می‌شود. براساس این طرح، شرکت‌های دانش‌بنیانی که در این منطقه مستقر شوند از حمایت‌های ویژه‌ای برخوردار می‌شوند. شعار ناحیه نوآوری تهران «زندگی پایدار، هوشمند و سبز» است. علی اسدی، رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه تهران اهداف این ناحیه را ارتقای کمی و کیفی زیست‌بوم فناوری و نوآوری و تبدیل شدن ناحیه به محور نوآوری، فناوری و توسعه اقتصادی، تبدیل شدن ناحیه به مکان تعامل ساکنان شهر و همچنین ایجاد خوشه‌های تخصصی اعلام می‌کند.
رشد شرکت‌های دانش‌بنیان
توجه ویژه به دانش‌بنیان‌ها از سوی نهادهای عمومی و دولتی باعث شده که تعداد دانش بنیان‌ها به ۸۶۸۹ شرکت برسد. همچنین اکنون ۱۷۹۲ شرکت خلاق در حال فعالیت هستند و این درحالی است که تعداد مراکز نوآوری به ۳۵۰ واحد رسیده است. در این میان شتابدهنده‌ها که از اهمیت خاصی در این میان برخوردارند عدد ۱۷۰ را تجربه کرده‌اند. همچنین تاکنون ۱۰۴ خانه خلاق و نوآوری افتتاح شده و ۷۰ خانه دیگر در آستانه افتتاح هستند. این در حالی است که یکی از نتایج حمایت‌ها، همکاری ایرانیان خارج از کشور با اکوسیستم فناوری و نوآوری داخل کشور است. حمایت‌ها و البته انگیزه‌های شخصی این متخصصان باعث شده که تاکنون ۱۸۰۵ همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور شکل بگیرد.
گزارش: عمادالدین قاسمی‌پناه