به گزارش همشهری آنلاین، ۲۵۰۰ سال از عمر این قنات می گذرد و ۳۳۱۱۳ متر طول دارد. کافی است از پله‌های مادر چاه (عمیق‌ترین چاه) این قنات پایین بروید تا با دنیایی که زیر زمین انتظارتان را می‌کشد آشنا شوید؛ ۴۲۰ حلقه چاه به هم پیوسته‌ای که با زحمت حفر شده‌اند تا مردم آن زمان و زمین‌های زراعی‌شان را سیراب کنند.
در جنوب شهر گناباد همه این قنات را می‌شناسند. ماجرای ساخته شدن این قنات بزرگ برمی‌گردد به دوره هخامنشیان؛ به هر حال از گذشته تا به امروز گناباد یک شهر کویری بوده و هست و اهالی این منطقه نیاز شدیدی به آب داشته و دارند. به همین خاطر در آن دوره با توجه به نیاز مردم، اولین چاه در این روستا حفر شد که همه آن را به عنوان مادر چاه می‌شناسند؛ چاهی که عمق آن از همه چاه‌های دیگر بیشتر است و به۲۸۰ تا ۳۰۰ متر می‌رسد.
این قنات از یک شاخه اصلی و شش شاخه فرعی تشکیل شده است. این چاه‌ها در منطقه‌ای شیب‌دار حفر شده‌اند و هر چقدر به سمت آخرین چاه حرکت کنیم به سطح زمین نزدیک‌تر می‌شویم.
قصبه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این قنات آب مورد نیاز اهالی گناباد را از دره‌های کوه سیاه واقع در ۲۴ کیلومتری جنوب این شهر تامین می‌کند.
به همین دلیل در فاصله ۹۰۰ متری از مظهر قنات یعنی محلی که آب از قنات خارج می‌شود، یک نوع سازه معماری به اسم آبگیر ساخته شده که در زمستان به عنوان سد عمل می‌کند؛ یعنی با بستن آن می‌توانستند آبی را که در زمستان مورد استفاده نیست، در درون قنات ذخیره کنند. به این ترتیب سفره‌های زیرزمینی آب همیشه پر آب باقی می‌ماند.
این قنات هفت شاخه دارد اما در حال حاضر تنها یکی از این شاخه‌ها باز است، بقیه آنها به علت رسوب و ریزش دیواره‌های قنات مسدود شده‌اند؛ «مدت‌هاست که این رشته‌ها مسدود شده‌اند اما هیچ بودجه خاصی برای باز کردن این شاخه‌های آب در نظر گرفته نشده است.
اگر این رشته‌ها باز شود، آب قصبه گناباد بیشتر می‌شود. البته جای شکرش باقی است که با وجود مسدود شدن این رشته‌ها، در مواقع خشکسالی عمق آب قنات قصبه کم نمی‌شود، چراکه عمق قنات زیاد است. رشته اصلی قنات قصبه در جهت شمال به جنوب احداث شده اما رشته‌های دیگر به مرور زمان و با توجه به نیاز مردم حفر شده‌اند».
شما می‌توانید به راحتی در شاخه اصلی این قنات حرکت کنید، چراکه ارتفاع این کانال ۱۵۰ سانتی‌متر است و قدم زدن در این شاخه نسبت به شاخه‌های فرعی راحت‌تر است، شما می‌توانید از نزدیک شاهد یک اثر تاریخی ۲۵۰۰ساله باشید. با سفال‌هایی که در اطراف این قنات پیدا شده نتیجه گرفته‌اند قدمت این قنات به ۲۵۰۰سال قبل می‌رسد.