سیاره‌هایی که با چشم غیرمسلح رؤیت می‌شوند

همشهری آنلاین: سیاره‌های منظومه شمسی که به‌صورت یکسری نقاط نورانی در آسمان دیده می‌شوند را می‌توان با چشم غیرمسلح تشخیص داد. چند سیاره‌ از جمله عطارد، مشتری، مریخ و زحل که مقداری روشنایی‌شان بیشتر است، حتی در آسمان شهرهای بزرگ با آلودگی نوری و غباری، به‌صورت نقاط نورانی و با چشم غیرمسلح قابل تشخیص هستند، به شرطی ‌که بدانیم این سیاره‌ها در کجای آسمان قرار دارند. اگر بخواهید اورانوس را مشاهده کنید، بهتر است آسمان بسیار صاف و تاریک باشد. در این وضعیت نیز به‌صورت یک نقطه‌ نه‌چندان درخشان قابل تشخیص است. نپتون هم به‌دلیل فاصله زیاد و درخشندگی خیلی کم، با چشم غیرمسلح قابل تشخیص نیست. چون سیارات از خودشان نور ندارند و نور خورشید را بازتاب می‌دهند، در نتیجه می‌توانیم آنها را ببینیم اما سیارات آنگونه که در عکس‌ها دیده می‌شوند، نیستند و عوارض سطحی آنها را با ابزار رصدی نمی‌توان مشاهده کرد. عکس‌هایی که از سیارات در فضای مجازی و از طریق اینترنت منتشر می‌شوند یا با تجهیزاتی خارج از سطح زمین مانند تلسکوپ‌های فضایی گرفته شده‌اند و یا از طریق فضاپیماهایی که از نزدیکی این سیارات گذر کرده‌اند، به‌ثبت رسیده‌اند. در عین حال، عکاسان نجومی هم با تجهیزات خاص و پیشرفته و با پردازش فراوان چنین عکس‌هایی را ارائه می‌دهند. اگر ابزار رصدی مناسب مانند دوربین دوچشمی یا تلسکوپ داشته باشیم، حلقه‌ زحل با مقیاس خیلی کوچک‌تر از عکس‌های منتشر شده، قابلیت تشخیص دارد. ۴ قمر بزرگ مشتری هم با تلسکوپ به‌صورت یک‌سری نقاط درخشان، اطراف قرص سیاره قابل تشخیص هستند. اگر تلسکوپی با قطر دهانه و آینه بزرگ‌تری در اختیار داشته باشیم و آسمان هم بدون آلودگی نوری باشد، کمربندهای سطح مشتری را می‌توان تشخیص داد. همچنین هلال زهره اگر در موقعیت مناسبی قرار داشته باشد با استفاده از ابزار رصدی، قابل تشخیص است. در کنار تلسکوپ، دوربین‌های دوچشمی هم برای رصد مورد استفاده قرار می‌گیرند.
 دوربین‌هایی که قطر عدسی بالاتری دارند و از ۶ سانتی‌متر بیشتر هستند، در رده دوربین‌های دوچشمی رصدی گنجانده می‌شوند. با دوربین دوچشمی نمی‌توان حلقه‌ سیاره‌ زحل را دید اما هلال سیاره‌ زهره به سختی قابل تشخیص است. کمربندهای سطح مشتری و ۴ قمر بزرگ آن نیز قابل تشخیص هستند، منتها سطح مشتری را نمی‌توان دید. به‌طور کلی، ابزارهای رصدی چه دوربین دوچشمی و چه تلسکوپ، در نهایت تصویری که ممکن است در ذهن داشته باشیم را احتمالا به ما نشان نمی‌دهند.